آژانس توسعه بينالمللي کانادا (CIDA)، تأسيسشده در سال 1968 تحت رهبري لستر پيرسون، تا سال 2013 بازوي اصلي کانادا براي اجراي کمکهاي خارجي به کشورهاي در حال توسعه بود.
پس از ادغام با وزارت امور خارجه و تجارت، وظايف آن تحت امور جهاني کانادا (Global Affairs Canada) ادامه يافت. CIDA با بودجهاي حدود 4 ميليارد دلار در سال (تا 2012) و فعاليت در بيش از 100 کشور، بر کاهش فقر، توسعه پايدار، حقوق بشر و برابري جنسيتي تمرکز داشت. با اين حال سياست کمک بينالمللي فمينيستي (FIAP)، معرفيشده در سال 2017 و حمايت از گروههاي LGBTQI+، انتقادات گستردهاي را برانگيخته است. اين اقدامات که بهعنوان ترويج ارزشهاي غربي تلقي ميشوند، اغلب با عرف، قوانين و باورهاي ديني کشورهاي هدف در تعارضاند و بهعنوان ابزاري براي نفوذ نرم کانادا مورد نقد قرار گرفتهاند.
ساختار و عملکرد CIDA
آژانس توسعه کانادا از طريق پروژههاي دوجانبه با دولتها، همکاري با سازمانهاي بينالمللي مانند يونيسف و بانک جهاني و مشارکت با سازمانهاي غيردولتي کانادايي و محلي فعاليت ميکرد.
اين آژانس در زمينههايي مانند زيرساخت، بهداشت، آموزش، و محيط زيست پروژههايي اجرا کرد، از جمله:
تأمين آب آشاميدني براي 1.4 ميليون نفر در غنا با 140 ميليون دلار سرمايهگذاري
حمايت 135 ميليون دلاري از برنامههاي پيشگيري و درمان HIV/AIDS از سال 1987
تأمين ويتامين A براي بيش از 100 ميليون کودک در معرض کمبود
پس از ادغام در سال 2013، امور جهاني کانادا با بودجه 5.6 ميليارد دلار کانادايي در سال مالي 2024-25، سياست FIAP را پيش ميبرد که 95 درصد کمکهاي دوجانبه آن در سال 2022-23 به برابري جنسيتي اختصاص يافت.
حدود 15 درصد اين بودجه مستقيماً به پروژههاي برابري جنسيتي و 7 درصد به دولتهاي محلي رسيد، در حالي که بيش از 80 درصد از طريق سازمانهاي چندجانبه و جامعه مدني توزيع شد، که وابستگي به نهادهاي غربي را افزايش ميدهد.
سياست فمينيستي و حمايت از LGBTQI
سياست FIAP، که ادعا ميکند برابري جنسيتي را در قلب توسعه قرار ميدهد، برنامههايي مانند «صداي زنان و رهبري» (WVL) را حمايت ميکند که به سازمانهاي حقوق زنان و گروههاي LGBTQI+ پشتيباني مالي بلندمدت ارائه ميدهد. اين برنامهها گرچه ظرفيت سازمانهاي محلي را تقويت ميکنند، در بسياري از کشورهاي هدف، بهويژه در آفريقا و آسيا، با مقاومت فرهنگي و قانوني مواجه شدهاند.
ترويج حقوق LGBTQI+ و برابري جنسيتي به سبک غربي که در FIAP برجسته است، اغلب با قوانين محلي، عرف اجتماعي و باورهاي ديني اين کشورها در تعارض است. براي مثال در کشورهايي با قوانين سختگيرانه عليه همجنسگرايي اين سياستها بهعنوان تحميل ارزشهاي خارجي تلقي شده و به تنشهاي اجتماعي دامن زدهاند.
انتقادات و مشکلات اجرايي
رويکرد از بالا به پايين: گزارش OECD نشان ميدهد که کمکهاي کانادا، از جمله FIAP، عمدتاً در سطح مرکزي برنامهريزي شده و به نيازهاي محلي پاسخگو نيست. اين رويکرد اولويتهاي غربي را بر نيازهاي واقعي جوامع محلي ترجيح ميدهد
فقدان شفافيت و اثربخشي: گزارش دفتر بازرس کل کانادا در 2023 تأکيد کرد که امور جهاني کانادا نتوانسته نتايج قابلاندازهگيري FIAP را نشان دهد. بسياري از پروژهها در دستيابي به اهداف برابري جنسيتي ناکام ماندهاند و شفافيت عملکرد ضعيف گزارش شده است.
مقاومت فرهنگي: تمرکز شديد بر فمينيسم و حقوق LGBTQI+، بدون توجه به زمينههاي فرهنگي و مذهبي، به سوءتفاهم و مقاومت در کشورهاي هدف منجر شده است. برخي کشورها FIAP را تلاشي براي تحميل ايدئولوژي غربي ميدانند.
سياسيسازي کمکها: ادغام CIDA با وزارت امور خارجه در 2013، تحت دولت استفن هارپر، کمکهاي توسعهاي را به اهداف سياست خارجي گره زد. کاهش بودجه سازمانهاي چپگرا و اولويتبندي منافع تجاري، نشانههايي از سياسيسازي است.
نفوذ نرم و اهداف استراتژيک
آژانس توسعه کانادا و سياست FIAP، فراتر از خيرخواهي، ابزارهايي براي نفوذ نرم کانادا هستند. پروژههاي توسعهاي، مانند آموزش حرفهاي توسط متخصصان کانادايي، ارزشهاي غربي مانند دموکراسي و فمينيسم را ترويج ميکنند.
مشارکتهاي تجاري با بخش خصوصي کشورهاي هدف، بازارهايي براي شرکتهاي کانادايي ايجاد کرده و وابستگي اقتصادي را تقويت ميکنند. نقش کانادا بهعنوان «ميانجي صادق» نيز به آن امکان داده تا در حوزههاي حساس مانند حقوق بشر نفوذ کند. با اين حال، ترويجن ارزشهايي مانند فمينيسم و حمايت از LGBTQI+، که با عرف و دين بسياري از کشورها در تضاد است، بهعنوان مداخله فرهنگي مورد انتقاد قرار گرفته و نفوذ کانادا را در برخي مناطق تضعيف کرده است.
بنابراين آژانس توسعه بينالمللي کانادا (CIDA) و سياست فمينيستي FIAP، با ظاهري بشردوستانه، نفوذ نرم کانادا را در بيش از 100 کشور گسترش دادهاند. اما تمرکز بيش از حد بر ترويج فمينيسم و حقوق LGBTQI+، که ارزشهاي غربي در تضاد با عرف، قوانين، و باورهاي ديني بسياري از کشورهاي هدف هستند، اين اقدامات را به ابزاري براي تحميل ايدئولوژي تبديل کرده است. اين رويکرد همراه با فقدان پاسخگويي محلي، شفافيت ضعيف و سياسيسازي کمکها، نهتنها اثربخشي توسعهاي کانادا را کاهش داده، بلکه مقاومت فرهنگي و تنشهاي اجتماعي را در کشورهاي هدف تشديد کرده است.
کانادا براي کسب اعتماد جهاني بايد از تحميل ارزشهاي خود اجتناب کرده و به نيازهاي واقعي جوامع محلي احترام بگذارد. اين سياستها در راستاي گسترش ارزشهاي غربي و ايجاد تغيير به ويژه در نسلهاي آينده کشورهاي هدف براي همراستاسازي هر چه بيشتر مردم با سياستهاي غربي است.
اظهار نظر 0
روزنامه به دیدگاه شما نیازمند است،از نظراتتون روی موضوعات پیشوازی خواهیم کرد.