چرا قرآن برخي را گمراه مي‌کند؟

پس قرآن ابتدائا کسي را گمراه نمي‌کند، اما برخي با سوء اختيار خود، قرآن و هدايت الهي و همه‌ي ابزارهاي هدايت را باعث افزايش گمراهي و خسارت خود قرار مي‌دهند.

معلم قرآن، حضرت آيت الله العظمي خامنه‌اي در بيانات قرآني خود به همين نکته اشاره کرده و نسبت به اهميت آن تذکر مي‌دهند:

«عزيزان من! با قرآن بيشتر اُنس بگيريد. آنچه من تأکيد ميکنم و توصيه ميکنم، اين است که با قرآن بيشتر اُنس بگيريد. اين ذکر الهي و تقوايي که عرض کرديم، اگر براي ما حاصل بشود، آن وقت هدايت قرآني هم براي ما آسان‌تر ميشود؛ [چون] «هُدًي لِلمُتَّقين»؛ تقوا که بود، هدايتْ حتمي است؛ چون اين قرآن، «هاديِ» بعضي و بعضي را «مُضل» [است]؛ يُضِلُّ مَن يَشاءُ وَ يَهدي مَن يَشاء[1]؛(يعني برخي را گمراه مي‌کند و برخي را هدايت مي‌کند) اين جوري است که بعضي‌ها را از آن طرف ميبرد، بعضي‌ها را هدايت ميکند. هدايت مال متّقين است. هر چه تقوا بالاتر باشد، هدايت روشن‌تر و بالاتر است؛ بايد اين را دنبال بکنيم.» [2]

پي نوشت:

[1] بخشي از آيه 93 سوره مبارکه النحل که متن کامل آيه چنين است: وَلَو شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَکُم أُمَّةً واحِدَةً وَليکن يُضِلُّ مَن يَشاءُ وَيَهدي مَن يَشاءُ وَلَتُسأَلُنَّ عَمّا کُنتُم تَعمَلونَ ترجمه: و اگر خدا مي‌خواست، همه شما را امت واحدي قرارمي‌داد؛ (و همه را به اجبار وادار به ايمان مي‌کرد؛ امّا ايمان اجباري فايده‌اي ندارد!) ولي خدا هر کس را بخواهد (و شايسته بداند) گمراه، و هر کس را بخواهد (و لايق بداند) هدايت مي‌کند! (به گروهي توفيق هدايت داده، و از گروهي سلب مي‌کند!) و يقيناً شما از آنچه انجام مي‌داديد، بازپرسي خواهيد شد!

اين مضمون در آيات ديگري از کتاب حکيم نيز ذکر شده است به عنوان مثال در آيه 26 سوره مبارکه‌ي بقرة آمده است: (إِنَّ اللَّهَ لَا يَسْتَحْيِي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلًا مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِينَ کَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا يُضِلُّ بِهِ کَثِيرًا وَيَهْدِي بِهِ کَثِيرًا وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ) ترجمه: خداوند از اين که (به موجودات ظاهرا کوچکي مانند) پشه، و حتي کمتر از آن، مثال بزند شرم نمي‌کند. (در اين ميان) آنان که ايمان آورده‌اند، مي‌دانند که آن، حقيقتي است از طرف پروردگارشان؛ و اما آنها که راه کفر را پيموده‌اند، (اين موضوع را بهانه کرده) مي‌گويند: «منظور خداوند از اين مثل چه بوده است؟!» (آري،) خدا جمع زيادي را با آن گمراه، و گروه بسياري را هدايت مي‌کند؛ ولي تنها فاسقان را با آن گمراه مي‌سازد!

همچنين در آيه 82 سوره‌ي مبارکه‌ي اسراء‌ آمده است: (وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا) ترجمه: و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است براي مؤمنان، نازل مي‌کنيم؛ و ستمگران را جز خسران (و زيان) نمي‌افزايد.

[2] بيانات در ديدار شرکت‌کنندگان در مسابقات بين‌المللي قرآن (1398/01/26)