پنجشنبه‌ها مرگ از کنارمان رد مي‌شود

به گزارش فارس، گويا اين روزها در زندگي شلوغ شهرهاي مدرن، مرگ جاي خود را به حاشيه سپرده است. حتي در گفتمان روزمره هم به‌ندرت کسي از «مرگ» حرف مي‌زند. واژه‌اي که زماني جزئي از روزمرگي ما بود - چه در خانه پدري، چه در مسجد محل، چه در دل عزاداري‌ها - حالا انگار به تابويي نانوشته تبديل شده است.

اما مرگ، فراموش نمي‌کند. هر روز، بي‌صدا در زندگي ما حضور دارد. با زنگ تلفني که خبر رفتن عزيزي را مي‌دهد، با صداي آمبولانسي در دل شب، با ديدن قبري تازه در گذر از آرامستان

پنجشنبه‌ها بهانه‌اي است براي تجديد عهد با رفتگان؛ مثل هر پنجشنبه، امروز هم براي اموات قلم مي‌زنيم؛ تا نام و يادشان را زنده نگه داريم، دلمان را آرام کنيم و ديداري دوباره، هرچند در خيال با آن‌هايي داشته باشيم که ديگر در ميان ما نيستند.

مرگ تنها براي ديگران نيست

تا وقتي عزيزي را از دست نداده‌ايم، مرگ را يک اتفاق دور مي‌دانيم؛ چيزي براي ديگران. اما همين که براي اولين‌بار داغ از دست دادن را تجربه مي‌کنيم، تازه متوجه مي‌شويم که زندگي چقدر ناپايدار، چقدر ظريف و شکننده است. آن‌وقت است که لحظه‌اي به خود مي‌آييم و از خودت مي‌پرسيم: «آيا من آماده‌ام؟»

دکتر محمدرضا زائري، نويسنده و پژوهشگر ديني، در گفت‌وگويي مي‌گويد که «مرگ براي ترساندن ما نيست، براي بيدار کردن ماست. اگر انسان بداند که عمرش محدود است، دروغ نمي‌گويد، خيانت نمي‌کند، قدر لحظه‌ها را مي‌داند و از عمرش براي نيکي استفاده مي‌کند. انديشيدن به مرگ، نه براي ترسيدن، بلکه براي بهتر زيستن است. وقتي انسان بداند که فرصت‌ها محدودند، قدر لحظات را بيشتر مي‌داند و از عمرش بهره‌مندتر مي‌شود.»

بيداري با مرگ

مرگ، اگرچه پاياني بر زندگي دنيوي است، اما مي‌تواند آغازي براي زندگي‌اي آگاهانه‌تر و معنادارتر باشد. تأمل در مرگ، ما را به بازنگري در رفتارها، روابط و اهدافمان فرامي‌خواند و يادآور مي‌شود که زندگي، فرصتي است براي نيکي، محبت و رشد.

در آيه 185 سوره آل‌عمران آمده است: «کلُّ نَفْسٍ ذائقةُ الموت؛ هر نفسي چشنده مرگ است.» اين آيه، نه تهديد است و نه ترس‌افکني. بلکه دعوتي است براي هوشياري.

در آموزه‌هاي اسلامي نيز مرگ نه پايان بلکه آغاز مسير ديگري است. حضرت علي (ع) مي‌فرمايند: «الناس نيامٌ فاذا ماتوا انتبهوا؛ مردم در خواب‌اند، چون بميرند بيدار مي‌شوند.»

اگر ما مرگ را بيدارباشي براي زندگي بهتر ببينيم، ديگر از آن نمي‌هراسيم. بلکه آن را چراغ راه مي‌دانيم.

مرگ را به زندگي برگردانيم

از دست دادن عزيز، يکي از تلخ‌ترين واقعيت‌هاي زندگي است. سوگ، درد دارد. اما همين اندوه، مي‌تواند فرصتي براي بازسازي درون باشد. نوشتن يادداشت براي فرد از دست رفته، خواندن فاتحه روزانه، يا مشارکت در امور خير به نيت او، هم باعث آرامش رواني مي‌شود و هم احساس پيوستگي معنوي را تقويت
مي‌کند.

دکتر علي‌اکبر فرهنگي، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس، مي‌گويد که «در جامعه‌اي که مرگ به‌عنوان يک تابو تلقي مي‌شود و کمتر درباره آن صحبت مي‌شود، افراد ممکن است در مواجهه با فقدان عزيزان يا حتي انديشه به پايان زندگي، دچار بحران‌هاي رواني شوند. آموزش و گفت‌وگو درباره مرگ مي‌تواند به سلامت روان جامعه کمک کند.»

براي کساني که عزيزانشان را از دست داده‌اند، مرگ نه يک مفهوم انتزاعي، بلکه تجربه‌اي ملموس و دردناک است. اما همين تجربه مي‌تواند به فرصتي براي رشد معنوي و بازنگري در ارزش‌هاي زندگي تبديل شود.

استاد دانشگاه و جامعه‌شناس مي‌گويد که براي آنکه مرگ را به‌عنوان بخشي از زندگي بپذيريم، چند گام مؤثر پيشنهاد مي‌شود؛ ياد مرگ را به خانه‌ها برگردانيم. در مناسبت‌ها، با فرزندانمان درباره مرگ گفت‌وگو کنيم؛ ساده و آرام.

نوشتن وصيت‌نامه را به تعويق نيندازيم. وصيت کردن، تمريني براي نظم‌بخشي به زندگي است. در آرامستان‌ها قدم بزنيم. نه براي غم، بلکه براي يادآوري اينکه زندگي چقدر ارزشمند و زودگذراست.

روزانه حداقل يک صفحه از قرآن بخوانيم با نيت درک پايان. آيات مرگ در سوره‌هايي مثل واقعه، يس، نبأ و ملک، يادآور واقعيت آن هستند».

مرگ، يک حادثه بعيد نيست؛ قطعي‌ترين واقعه‌اي است که همه تجربه‌اش خواهيم کرد. اما پيش از آنکه، مي‌توانيم بهتر زندگي کنيم، عميق‌تر دوست بداريم و پرمعناتر نفس بکشيم. ياد مرگ، ياد زندگي است؛ زندگي‌اي که ممکن است فردا دير شده باشد.