وقتي خورشيد حلال مشکلات کشور مي شود

در کنفرانس (COP28) در دبي، 130 کشور متعهد شدند تا سال 2030 ظرفيت جهاني انرژي‌هاي تجديدپذير را سه برابر و نرخ بهره‌وري انرژي را دو برابر کنند. اين تعهد با هدف محدود کردن گرمايش جهاني به 1.5 درجه سانتي‌گراد بالاتر از سطح پيشاصنعتي صورت گرفت. چين در سياستهاي آتي خود مي خواهد به سهم 80 درصدي از سبد انرژي غير فسيلي در سال 2060 برسد.هند در سال گذشته ميلادي 4 ميليارد دلار در حوزه انرژي تجديد پذير ،سرمايه خارجي جذب کرده است. اتحاديه اروپا از سال 2026 نصب پنل در همه ساختمانهاي جديد را الزامي کرده و استراليا تا سال 2030 قرار است 83درصد انرژي خود را از منابع تجديد پذير تامين کند.اما به راستي انرژي خورشيدي چيست و چرا اينقدر براي کشور ميتواند راهگشا باشد و آيا انرژي خورشيدي فقط وسيله توليد برق است يا فراتر از آن است. در ادامه به بررسي اين سوال راهبردي مي‌پردازيم.

حل مشکل کم آبي و مشکلات فرونشست و کشاورزي

فرونشست زمين باعث آسيب به زيرساخت‌ها، ساختمان‌ها، و منابع آبي شده و خطرات جاني و اقتصادي وحشتناکي به همراه دارد. همچنين محيط زيست را تخريب کرده و موجب مهاجرت و ناپايداري اجتماعي مي‌شود. از لحاظ زيست محيطي و زمين شناسي فرونشست به عنوان آخرين و غيرقابل برگشت‌ترين (تقريبا 50 هزار سال )مرحله از فرآيند بيابان‌زايي شناخته مي‌شود. فرونشست زمين، که در اثر برداشت بي‌رويه از آب‌هاي زيرزميني و يا عوامل ديگر رخ مي‌دهد، نشان‌دهنده وخيم‌ترين آسيب به محيط زيست و کشاورزي است. مهمترين عامل فرونشست تخليه آب از آبخوانهاي طبيعي است. بزرگترين مصرف کننده آب بخش کشاورزي است. براي مثال به نقل از رييس سابق سازمان محيط زيست، با هزينه اي بيش از 400 ميليون دلار در سال پروژه شيرين سازي و انتقال آب دريا به اصفهان را در پيش گرفتيم، در حالي که ارزش کل محصولات کشاورزي اصفهان کمتر از 150 ميليون دلار است. همچنين فرونشست در اصفهان بخاطر توسعه صنعتي و کشاورزي تبديل به فاجعه شده است. انرژي خورشيدي مي‌تواند جايگزين مناسب کشت در زمينهاي کشاورزي باشد. به اين صورت که زمين کشاورز، به جاي کاشت کم بهره و آب بر و غير مقرون به صرفه ميتواند مورد استفاده پنلهاي خورشيدي باشد، که هم معيشت کشاورز را تامين کند و هم مانع از کشاورزي آب بر و غير بهره ور شود. اين کار ميتواند با سرمايه گذاري بخش خصوصي يا اجاره پنلها توسط دولت به کشاورزان انجام پذيرد.

حل مشکل سوخت

مشکل سوخت جزو دو مسئله اصلي کشور است. سوخت ارزان و اعطاي يارانه سوخت توسط دولت باعث ايجاد تورم افسارگسيخته، اتلاف منابع، افزايش قاچاق، برخورداري بيشتر ثروتمندان و بهم زدن طبقه اجتماعي شده است. هيچ دولتي هم جرأت واقعي سازي قيمت سوخت را ندارد. بنابراين دستيابي به منابع پايدار ‌و نامحدود و ارزان از مهمترين سياستهاي دولتها در دنيا مي‌باشد. توسعه بسيار پرسرعت باتري هاي ليتيومي و خودروهاي برقي بر همين سياست استوار شده است. دنيا فهميده که ديگر سوختهاي فسيلي آنقدر ارزشمندند که امکان سوزاندن آنها وجود ندارد، ضمن اينکه به از بين رفتن لايه ازن و گرم شدن زمين و مشکلات زيست محيطي مي انجامند. بياييد زماني را تصور کنيم که بيشتر برق کشور از طريق انرژي خورشيدي تامين و تمامي خودروهاي کشور برقي ميشد. ديگر نه خبري از دود و هواي آلوده بود و نه خبري از سوزاندن سوخت. کشور نفت خيزي مثل ما کل سوخت خود را تبديل به فرآورده هاي پتروشيمي با ارزش افزوده بالا ميکرد و با صادرات، کشور توسعه پيدا ميکرد.

حل مشکل گرما و مشکلات زيست محيطي

هر فرآيند گرمايي يا سرمايي و يا محرکهاي موتوري همه و همه نيازمند انرژي اند. اين انرژي از طريق سوزاندن سوختهاي فسيلي به دست مي آيد. که در فرآيند توليد آن گرماي زيادي وارد جو زمين ميشود. افزايش کلوني گرمايي در شهرها منجر به استفاده بيشتر از انرژي جهت افزايش رفاه بيشتر خواهد شد. و اين چرخه همينطور منجر به افزايش گرما و مشکلات زيست محيطي شده و زندگي را براي بشر سخت ميکند. استفاده از اجاقهاي برقي، خودرو هاي برقي ، و فرآيند توليد برق با گرماي بسيار کمتر از احتراق ‌و سوختن مي‌تواند به سرعت حيات طبيعي را به بشر برگرداند. همچنين براي جلوگيري از تبخير آب تالابها و درياچه ها و مناطقي که تبخير آب مهم است مثل درياچه اروميه و تالاب‌هاي مهم ، پنلهاي شناور مي‌تواند کمک کند. اخيرا پنلهايي توليد شده که بسيار نازک و سبک هستند و براي حفظ حرارت امکان نصب آن روي ديوار بيروني ساختمانها مناسبند.

حل مشکل اقتصادي

جمله معروفي است که ميگويد اگر چيزي اقتصادش کار نکند، کار نمي کند.

يکي از عوامل مهم تورم کسري بودجه دولت اس 6درصد عامل اصلي کسري بودجه اعطاي يارانه است. بيشترين سهم از يارانه هاي دولتي بحث انرژي است. زماني شما بتوانيد بخش عمده انرژي خود را از خورشيد تهيه کنيد ميتوانيد در بودجه خود و موارد کلان اقتصادي جلو بيفتيد و مشکلات اقتصادي را رفع کنيد. خودروهاي برقي تعمير نگهداري کمتري دارند و استفاده از اجاقهاي برقي جهت آشپزي توان صادراتي انرژي کشور را افزايش ميدهد. جايگزيني پنل هاي خورشيدي در زمينهاي کشاورزي هم کمک به اقتصاد کشاورزان ميکند و هم منجر به توسعه اقتصادي انرژي خواهد شد. افزايش سهم از صادرات انرژي و کاهش وابستگي به انرژي به عنوان يکي از کشورهاي مصرف کننده اصلي انرژي مي‌تواند باعث رشد اقتصادي پايدار شود.

نگرش جهاني به انرژي خورشيدي در حال تحول است، با تمرکز بر سياست‌هاي حمايتي، سرمايه‌گذاري‌هاي کلان و اهداف بلندمدت براي کاهش وابستگي به سوخت‌هاي فسيلي و مقابله با تغييرات اقليمي. با اين حال، چالش‌هايي مانند نياز به زيرساخت‌هاي مناسب، ذخيره‌سازي انرژي و تأمين مالي پروژه‌ها همچنان وجود دارد.

* سيد محمد صادق ميرمحمدي