همه‌چيز درباره زنگزور و جعبه ابزار مقابله ايران

در هفته‌هاي اخير، تحليل‌ها و هشدارهاي فراواني نسبت به تحرکات خزنده آمريکا در قالب احياي طرح کريدور زنگزور مطرح شده بود؛ طرحي که حالا با برچسب‌هايي نظير «چهارراه صلح»، «کريدور ترامپ» يا «کريدور سيونيک» در حال تحميل به ساختار ژئوپليتيکي منطقه است.

در همين راستا، خبرگزاري فارس در گفت‌وگو با دکتر داريوش صفرنژاد، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اوراسيا، ابعاد پنهان اين توافق و تهديدهاي ناشي از آن را بررسي کرده است؛ تهديدهايي که مستقيماً امنيت ملي ايران، و به‌طور غيرمستقيم روسيه، چين و حتي هند را نشانه گرفته‌اند.

دکتر صفرنژاد با اشاره به سابقه 34 ساله طرح کريدور زنگزور، تأکيد مي‌کند اين پروژه از ابتدا در دستور کار ناتو و رژيم صهيونيستي بوده و تنها مقاومت جمهوري اسلامي ايران و روسيه مانع از اجراي آن شده است.

وي مي‌گويد نسخه جديد اين طرح با برندسازي‌هاي متنوع، از جمله «چهارراه صلح» و «کريدور ترامپ»، تلاش دارد منطقه‌اي به طول 42 کيلومتر را با پوشش هوايي، زميني و فضايي در اختيار کنسرسيومي تحت رهبري آمريکا و ناتو قرار دهد. به گفته وي، اين اقدام ارمنستان به معناي واگذاري خاک خود به مدت 100 سال است و هدف نهايي آن قطع اتصال ايران به ارمنستان، گرجستان و درياي سياه است.

وي هشدار مي‌دهد که اجرايي‌شدن اين طرح، هم به فروپاشي مسير ژئوپليتيکي ايران در قالب کريدور شمال- جنوب منجر مي‌شود و هم مسير عبور جريان‌هاي عبري، توراني، تکفيري و ناتويي را از مرزهاي شمال‌غربي کشور هموار مي‌کند.

صفرنژاد تأکيد مي‌کند که ايران بايد با يک ديپلماسي چندضلعي، از طريق هماهنگي با روسيه، چين و ديگر کشورهاي منطقه، جلوي «اوکرايني‌سازي قفقاز» را بگيرد.

وي همچنين تأکيد مي‌کند که دستگاه ديپلماسي بايد ضمن اعلام رسمي مخالفت با واگذاري مرزهاي ارمنستان به ناتو، مسيرهاي اجرايي اين طرح را به‌طور کامل سد کند.

متن کامل گفت‌وگو در ادامه آمده است:

فارس: يکي از ابهاماتي که در پرونده زنگزور مطرح شد، نوع کنش قدرت‌هاي ديگر از جمله روسيه است. با توجه به اينکه منافع مسکو درگير اين منطقه در قفقاز است، شما علت برخورد روس‌ها را چه مي‌دانيد؟

صفرنژاد: طرح کريدور زنگزور که حالا اسامي ديگري هم براي آن گذاشته‌اند يک طرح 34 ساله است يعني از همان ابتداي دوره فروپاشي شوروي سابق تا استقلال جمهوري آذربايجان و ارمنستان اين طرح جاري بوده است.

در واقع طرح کريدور زنگزور يک طرح آمريکايي-صهيونيستي است و دليل اينکه در اين مدت 34ساله اجرايي نشده مقاومت روسيه و جمهوري اسلامي ايران بوده است.

پس بايد بدانيم و حواسمان باشد که اين طرح جديدي نيست درگذشته يعني در اين دوره 34ساله گذشته به اين طرح، طرح گوبل مي‌گفتند يک سناتور آمريکايي به نام پل گوبل که اين طرح به نام او مطرح مي‌شد و هدف اتصال زميني آذربايجان به نخجوان براي حل بحران قره باغ بوده است.

اين طرح پل گوبل 7 ورژن داشته است يعني در طي سنوات متمادي طرح او ورژن هاي 1 تا 7 پيدا کرده بود اما نتوانستند آن را اجرايي کنند.

بعد از سال‌ها حالا که بحث بر سر قره‌باغ هم حل شده است طرح به‌روز شده آمريکايي‌ها را کريدور زنگزور مي‌گويند.

کريدور زنگزور؛ پروژه‌اي 34 ساله با پشتوانه آمريکايي-صهيونيستي

آذري‌ها به آن کريدور زنگزور و ارامنه به آن کريدور سيونيک مي‌گويند و در اين دو سه روز اخير به نام کريدور ترامپ براي راه‌هاي ارتباطي قفقاز مطرح شده است در ارمنستان هم پاشينيان و تيم وي به آن چهارراه صلح و راه‌هاي مواصلاتي به اروپا و امثال آن مي‌گويند.

پس اين يک طرح جاري توسط آمريکايي‌ها بوده و در اين مقطع در حال تبديل‌شدن به طرح بالفعل است اينکه چرا روس‌ها نقش فعالي بازي نکردند، در مذاکرات مرتبط با اجرايي سازي اين طرح که در چند مقطع در چند ماه اخير برگزار شده و جدي‌ترين آن در دهم خرداد ماه اخير در ترکيه برگزار شده بود و يکي هم مذاکرات بين آذربايجان و ارمنستان در نوزدهم تيرماه گذشته در ابوظبي امارات بود و ادامه آن هم در 17 مرداد در کاخ سفيد بود که سه سند بين آذربايجان  و ارمنستان با واسطه آمريکايي‌ها به امضا رسيد.

خرس در خواب زمستاني: نگاهي به واکنش سخت‌افزاري روس‌ها

در واقع بايد گفت روس‌ها رفتارشان اين گونه است که سخت‌افزاري عمل مي‌کنند خودشان را نماد خرس مي‌دانند پرچم حزب حاکم در روسيه را ببينيد حزب روسيه متحد که ‌پارچه سفيدي با کله خرس روي آن است، ‌زيرا خرس را نماد قدرت سخت مي‌دانند.

خرس خواب زمستاني دارد و وقتي از خواب بيدار مي‌شود از همه چيزهاي اطراف خود سهم مي‌خواهد و به زور سهم خود را مي‌گيرد. در حال حاضر روس‌ها در خواب زمستاني هستند و از اين اقدام آمريکايي‌ها غافلگير شدند، به‌واقع اين توافق صلح آذربايجان و ارمنستان در سکوت رسانه‌اي برگزار شد و اين مسئله ادامه خواهد داشت. بازي‌ها در قفقاز تازه شروع شده است.

بر اساس توافق صلح ديروز قرار است، اداره امور کريدور زنگزور که درگذشته قرار بود به کشورها واگذار شود به يک کنسرسيوم واگذار خواهد شد که پس پرده آن ناتو واقع است و در راس ناتو آمريکا و انگليس قرار دارند و در ظاهر قصه، آمريکا، ترکيه، ارمنستان و آذربايجان و اسرائيل و اروپا قرار دارند.

اصلاً همين‌که براي 42  الي 43 کيلومتر مسير، اين همه بازيگر فرامنطقه‌اي درگير مي‌شوند خود نشان از پيچيده بودن لايه‌هاي اين موضوع دارد.

اين کريدور در واقع کريدوري آمريکايي، ناتويي، عبري و توراني و تکفيري است با اهداف مختلف اجرايي مي شود چيزي که براي آن در نظر گرفتند طول 42 کيلومتري است البته هنوز جزئيات بيشتر از آن را مشخص نکردند چون کنسرسيومي که در اين باره تشکيل مي شود مسئول اين کار خواهد بود و عرض کريدور را مشخص خواهد کرد.

اگرچه چيزهايي که اعلام شده عرض کريدور را 5 تا 15 کيلومتر در نظر گرفتند يعني در برخي مناطق تا 15 کيلومتر خواهد بود.

کنسرسيوم ناتويي در دل قفقاز؛ واگذاري زمين، هوا و فضا به غرب

اين کريدور اگر قرار باشد اتصال زميني آذربايجان به نخجوان باشد يک جاده زميني با بهترين عرض که 50 متر است خواهد بود، اگر بخواهند راه‌آهن هم کنار آن بکشند نهايتاً اين عرض به 100 متر برسد تأسيسات و پمپ‌بنزين هم به آن اضافه کنند 150 متر مي‌شود.

اما اينکه عرض 5 تا 15 کيلومتري براي کريدور زنگزور در نظر گرفته شده يعني طرح عظيمي است و قرار است هم زمين و هم هوا و فضا را در برگيرد.

پاشينيان در قالب اين طرح 100 ساله اداره امور کريدور زنگزور را به دست کنسرسيوم آمريکايي-ناتويي داده است. يعني در واقع پاشينيان با اين کار سرزمين خود را واگذار کرده است اما آنها چه قول‌هايي داده‌اند؟ قول داده‌اند که در ماه‌هاي آتي آذربايجان و ارمنستان را به طور هم‌زمان عضو ناتو خواهند کرد.

در ادامه هم حفاظت اين کريدور به دست ناتو خواهد افتاد. پس ما يک تنش جدي در ماه‌هاي آتي در منطقه قفقاز جنوبي بين روسيه و ناتو خواهيم داشت. قطعاً جمهوري اسلامي هم بايد بر مواضع خود پافشاري کند بالاخره ما ايراني‌ها 34 سال در برابر چنين طرحي ايستادگي کرديم و اگر اين طرح آمريکايي تا حالا اجرايي نشده همين ايستادگي جمهوري اسلامي ايران بوده است

هيچ معامله‌اي بين روسيه و آمريکا در خصوص پرونده اوکراين رخ نداده است

به هر حال اين موضوع بايد به طور جدي مد نظر دست‌اندرکاران در کشور ما باشد باتوجه‌به اينکه نوک پيکان اين طرح ناتويي است و بحث پيشروي ناتو به شرق مطرح است در شمال روسيه در جنوب ايران و در ادامه چين و هند را هم مورد تهديد قرار مي‌دهد يعني شيب اين کريدور ايران هند چين روسيه و حتي کشورهاي منطقه را در برخواهد گرفت و به‌هرحال بايد پيشگيري شود و حتماً بايد نسبت به اين مسئله دقت و جديت کامل و موثري انجام دهيم در همراهي با کشورهايي که در منطقه هستند و از اين کريدور مي‌توانند آسيب ببينند.

نکته ديگر که بايد مدنظر گرفت در اين مقطع روس‌ها در خواب زمستاني هستند و حتماً اگر از خواب بيدار شوند وارد بحث و مناقشه خواهند شد.

اگر در 34 سال گذشته آذربايجان و ارمنستان نتوانستند عضو ناتو شوند دليلش مسئله قره‌باغ بود؛ چون هم ناتو و هم اتحاديه اروپا قانوني دارند که بر مبناي آن هر کشوري که در معرض تجزيه است نه مي‌تواند عضو ناتو شود و نه مي‌تواند عضو اتحاديه اروپا شود و با امضاي توافق صلح ديروز اين مانع در حال ازبين‌رفتن است و گروه مينسک از ميانجيگري صلح قره‌باغ خارج مي‌شود و در ادامه اصلاح قانون اساسي جمهوري ارمنستان اين موانع از بين مي‌رود.

لذا چند ماهي زمان مي‌برد که آذربايجان و ارمنستان عضو ناتو شوند در آن زمان تقابل رودررو خواهد بود يکي از دلايل وقوع بحران اوکراين در 13 سال پيش اين بود که مي‌خواستند اوکراين را عضو ناتو کنند.

دليلش هم اين بود که آن زمان، ياناکوويچ حاکم قانوني اوکراين که فردي روس‌گرا بود را آمريکايي‌ها و اروپايي‌ها با انقلاب رنگين زمين زدند، اما همين باعث شد که درگيري‌ها در اوکراين شکل بگيرد و در حال حاضر اوکراين به 8 تکه تقسيم شده است و ديگر نه عضو اتحاديه اروپا و نه عضو ناتو نمي‌تواند باشد.

همين فضا را در قفقاز جنوبي روس‌ها از 34 سال پيش مديريت کردند. گرجستان در حال حاضر سه‌تکه است. آبخازيا و اوستياي جنوبي از آن متولد شده است که به طور مستقل اداره مي‌شود. قره‌باغ هم از 35 سال پيش به طور مستقل اداره مي‌شود يعني از سال 1988 قبل از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي تا دو سال قبل به طور مستقل اداره مي‌شد و از همين رو آذربايجان و ارمنستان هيچ‌کدام نمي‌توانستند نه عضو اتحاديه اروپا و نه عضو ناتو شوند حالا اين موانع از بين رفته و طبيعي است که طرف مقابل طرح‌هاي در دست اجراي خود را عملي کند.

پس ماه‌هاي پيشرو ماه‌هاي تنش جدي بين روسيه و آمريکا در صحنه قفقاز جنوبي خواهد بود و قطعاً بخشي از شيب جنگ روسيه با غرب در صحنه اوکراين به صحنه قفقاز جنوبي سرازير خواهد بود.هيچ معامله‌اي هم بين روسيه و آمريکا در خصوص پرونده اوکراين رخ نداده است بلکه اين پرونده پيچيده‌تر هم شده است.

تا قبل از اينکه ترامپ سرکار بيايد اوکراين هفت تکه بود اما در شش ماه اخيري که حاکميت جديد در آمريکا روي کار آمده تکه هشتم هم به اوکراين اضافه شده يعني روس‌ها اوکراين را تکه‌پاره‌تر کردند و به اين نکات بايد توجه بيش‌تري شود.

کريدور زنگزور معبري براي جريان تکفيري، عبري، توراني و ناتويي

فارس: آيا همچنان ايران ابزار، راهکار يا ابتکاري پيش روي خود مي‌بيند که نسبت به اثر وقايع اخير کنترل خسارت داشته باشد؟

صفرنژاد: جمهوري اسلامي ايران بايد سريعا با يک راهبرد هوشمند با روسيه و چين و حتي کشورهاي منطقه قفقاز و آسياي ميانه و کشورهاي پيرامون يعني روسيه و چين ديپلماسي دفاعي و سياسي جدي را انجام دهد و مانع ازاجراي طرح آمريکايي ها شود و عواقب اجرايي شدن اين طرح کريدور را به اين کشورها گوشزد کند.

در صورت اجرايي شدن اين طرح مرز ما با ارمنستان به دست آمريکا و ناتو خواهد افتاد و راه ايران به ارمنستان و گرجستان و از آنجا به درياي سياه از بين مي رود و در واقع بخش ارمنستان کريدور شمال-جنوب هم از بين خواهد رفت و ماهيت خود را از دست مي دهد. جمهوري اسلامي حتما بايد نسبت به اين موضوع واکنش جدي نشان دهد.

پاشينيان فريبکاري کرد

ما زماني که آذربايجان و ارمنستان را به رسميت شناختيم وضعيت سرزميني آنها جور ديگري بود اگر کريدور زنگزور اجرايي شود ما بايد در شناسايي جمهوري هاي آذربايجان و ارمنستان هم تجديد نظر کنيم، پاشينيان هفت سال و سه ماه قبل محصول انقلاب رنگين آمريکايي ها بود در اين مدت نسبت به روسيه تقيه کرد و همه را هم فريب داد.

پاشينيان با ظاهر سازي و فريب کار خود را پيش برد يعني تمام طرح‌هاي امريکايي‌ها را اجرايي کرد؛ از ارتباط با رژيم صهيونيستي تا بحث از بين بردن استقلال قره باغ  و همه امور را به نفع آمريکايي‌ها پيش برد و امروز هم که دارد سرزمين خود را به مدت 100 سال به يک کنسرسيوم آمريکاييي-ناتويي واگذار مي‌کند.

حريف اول و دوم ناتو در قفقاز، روسيه و ايران هستند

اين کريدور زنگزور معبري براي جريان تکفيري، عبري، توراني و ناتويي خواهد شد. اين مساله مهمي است امنيت ملي ما را در برمي گيرد ايران بايد از طريق ديپلماسي سياسي و دفاعي خط قرمز خود را به آذربايجان تفهيم کند. ايران همچنين بايد روسيه و چين را با خود همراه کند ما نياز به يک ديپلماسي چند ضلعي و همپوشان نياز داريم که حتما بايد در اسرع وقت به انجام برسد تا بتوانيم به نتيجه دلخواه برسيم مقاومت جدي را مي طلبد ما بايد جلوي اوکرانيزه شدن قفقاز را بگيريم و قادر به اين کار خواهيم بود.

ما در ايران بايد به همسايگان عواقب اين طرح‌ها را بايد گوشزد کنيم. قطعا هم حريف اول ناتو در قفقاز جنوبي روس‌ها هستند. حريف دوم، جمهوري اسلامي ايران است و حريف سوم چيني‌ها و حريف چهارم هندي‌ها هستند، زيرا اين مساله تهديدهاي امنيت ملي در آينده گريبان چين و هند را هم خواهد گرفت.

منبع: خبرگزاري فارس