نقش لابي‌ها و مافيا در افزايش قيمت لبنيات

آن‌طور که فعالان بازار مي‌گويند، اين قيمت نه‌تنها بر پايه تحليل‌هاي تخصصي نيست، بلکه تحت تأثير فشارهاي پشت‌ پرده تعيين شده و حالا پيامدهايي چون گراني فرآورده‌هاي لبني و کاهش قدرت خريد مصرف‌کنندگان را به‌ همراه دارد.

تغيير قيمت لبنيات پس از تصويب نرخ جديد شير خام

بررسي فروشگاه‌هاي اينترنتي براي دريافت قيمت لبنيات حاکي از آن است که قيمت خامه 100 گرمي که دي 1403، 27 هزار تومان بود، حالا با جهش هشت تا 15 درصدي، در بازه 26 هزار تا 30 هزار تومان نوسان دارد.

قيمت شيرموز و شيرکاکائو پاکتي کوچک هم در دي 1403، 18 هزار تومان بود که در حال حاضر به 21 هزار تومان رسيده است.

نرخ شيرکاکائو بطري کوچک هم رشد 21 درصدي داشته است. قيمت اين محصول 19 هزار تومان بود و اکنون با قيمت 23 هزار تومان در فروشگاه‌ها عرضه مي‌شود.

قيمت ماست 900 گرمي هم از دي 1403 تا اردبيهشت 1404، هفت درصد افزايش پيدا کرده و از 41 هزار تومان به 44 هزار تومان رسيده است.

علاوه بر اين در اردبيهشت 1404، ماست همزده 900 گرمي 83 هزار تومان، ماست پرچرب دو کيلوگرمي، 148 هزار تومان و ماست کم‌چرب دو کيلوگرمي هم بين 66 هزار تا 87 هزار تومان قيمت‌گذاري شده‌اند.

قيمت شير پرچرب در اين بازه زماني با 50 درصد افزايش، از 34 هزار تومان به 51 هزار تومان صعود کرده است‌، قيمت کره 50 گرمي هم يک رشد 6 درصدي را در پنج ماه اخير پشت‌ سر گذاشته و‌ اکنون با قيمت 33 هزار تومان در بازار عرضه مي‌شود.

اين رشد در حالي اتفاق افتاده که در سال گذشته در سه مرتبه قيمت لبنيات افزايش يافته بود و حالا ديگر بايد اين محصول را از سفره ايراني‌ها کاملاً حذف‌شده دانست.

لابي‌ها و مافيا در افزايش قيمت لبنيات نقش دارند

علي‌احسان ظفري، رئيس هيأت مديره اتحاديه فرآورده‌هاي لبني  درباره قيمت جديد شيرخام توضيح داد: قيمت شيرخام 23 هزار تومان به ازاي هر کيلوگرم تعيين شده است. شوراي قيمت‌گذاري تحت تأثير لابي‌ها و مافياهاي قدرتمند و بدون توجه به نظرات کارشناسي اين قيمت را تعيين کرده است.

او در پاسخ به اين پرسش که آيا اين قيمت براي توليدکننده و مصرف‌کننده مناسب است تصريح کرد: اين قيمت نه براي توليدکننده و نه براي مصرف‌کننده مناسب نيست و شوراي قيمت‌گذاري بدون بحث و بررسي دقيق اين قيمت را تعيين کرده است.

اين فعال صنفي درباره علت غيرکارشناسي بودن اين نرخ تشريح کرد: يکي از دلايل غيرکارشناسي بودن قيمت‌ها اين است که نرخ دهم‌ درصد چربي نسبت به سال گذشته 50 درصد رشد کرده که اين ميزان افزايش منطقي نيست.

او اضافه کرد: در چنين شرايطي، مردم به افزايش قيمت‌ها اعتراض مي‌کنند و دستگاه اجرايي نيز کارخانه‌ها را مقصر مي‌داند. در حالي‌ که دولت خود قيمت مواد اوليه را بالا برده است.

قيمت کره تا سقف‌ 50 درصد افزايش مي‌يابد

ظفري درباره احتمال افزايش قيمت لبنيات توضيح داد: از آنجا که قيمت شيرخام بر قيمت لبنيات تأثير مستقيم دارد، نرخ لبنيات بين 20 تا 30 درصد افزايش مي‌يابد. علاوه بر لبنيات در چنين شرايطي، قيمت کره تا سقف 50 درصد رشد مي‌کند.

اين فعال صنفي تأکيد کرد که اين تصميم بر اثر فشار لابي پرقدرت و منفعت‌طلب اتخاذ شده که تحت تأثير اين تصميم، بازار دچار التهاب مي‌شود.

او درباره زمان دقيق اعمال اين نرخ‌ها گفت اين نرخ‌ها از 15 اردبيهشت مصوب شده و‌ از اين تاريخ به‌ بعد، کارخانه‌ها بايد شيرخام را با قيمت 23 هزار تومان تهيه کنند. با ادامه اين روند سرانه مصرف لبنيات بيش از پيش کاهش مي‌يابد.

رئيس هيأت مديره اتحاديه فرآورده‌هاي لبني درباره تأثير اين شرايط بر قدرت خريد مردم عنوان کرد: اين قيمت‌ها بايد تغيير کند، زيرا مردم قدرت خريد ندارند. با اعمال اين نرخ‌ها، ابهام‌ زيادي درباره چگونگي تأمين سرمايه کارخانه‌ها و همچنين توان مردم براي تهيه لبنيات مورد نيازشان به‌ وجود آمده است. تمام اين مشکلات ناشي از تصميم‌هاي غيراصولي است و اگر اين روند ادامه يابد، مردم متضرر مي‌شوند و سرانه مصرف لبنيات بيش از پيش کاهش پيدا مي‌کند.

شوراي قيمت‌گذاري و‌ وزارت کشاورزي از جايگاه خود سوءاستفاده مي‌کنند

ظفري درباره نحوه شوراي قيمت‌گذاري در برگزاري جلسه توضيح داد: شوراي قيمت‌گذاري فقط با توليدکنندگان شيرخام جلسه برگزار کرده، در صورتي که اين جلسه بايد ميان تمام تشکل‌ها و تمام زنجيره تأمين از توليدکننده تا مصرف‌کننده برگزار مي‌شد، اما شوراي قيمت‌گذاري و وزارت کشاورزي از جايگاهي که قانون‌گذار به آنها داده سوءاستفاده مي‌کنند.

بر اساس اين گزارش، تعيين نرخ 23 هزار توماني براي شيرخام، بدون در نظر گرفتن واقعيت‌هاي بازار و ظرفيت توليد و مصرف، نشان مي‌دهد سازوکار تصميم‌گيري در شوراي قيمت‌گذاري همچنان شفاف نيست. اين تصميم نه با گفت‌وگو با همه ذي‌نفعان، بلکه تحت فشار و لابي‌گري‌هاي پرقدرت گرفته شده است.

افزايش قيمت شيرخام به شکل مستقيم باعث رشد بهاي فرآورده‌هاي لبني شده؛ آن هم در شرايطي که سفره‌ بسياري از خانوارها پيش‌تر هم کوچک‌تر شده بود. اين روند، مصرف لبنيات را کاهش مي‌دهد و تبعات آن در سلامت عمومي جامعه نمايان مي‌شود.

وزارت کشاورزي به‌جاي ايستادن در موقعيت تنظيم‌گر و حامي منافع عمومي، در عمل به نفع گروه‌هاي خاص حرکت کرده است. تکرار چنين تصميم‌هايي، کارآمدي سياست‌هاي حمايتي را نيز زير سوال مي‌برد.

منبع: تجارت‌نيوز