نصف بيکاران کشور تحصيل‌کرده‌اند

به گزارش خبرگزاري تسنيم,  بر اساس داده‌هاي رسمي مرکز آمار ايران، شمار بيکاران کشور حدود دو ميليون نفر است که نزديک به 800هزار نفر از آنان فارغ‌التحصيل دانشگاهي‌ هستند. اين بدان معناست که تقريباً از هر دو بيکار کشور، يک نفر تحصيل‌کرده است.

افزايش تعداد بيکاران تحصيل‌کرده در سال‌هاي اخير زنگ هشدار تازه‌اي براي سياست‌گذاران به صدا درآورده است، به‌ويژه آن‌که زنان دانشگاه‌ديده بيش از ديگر گروه‌ها با مشکل يافتن شغل روبه‌رو هستند. طبق آمار رسمي، از ميان 681هزار زن بيکار، حدود 430هزار نفر داراي تحصيلات عالي‌اند؛ يعني نزديک به 70درصد بيکاران زن کشور از قشر دانشگاه‌ديده‌اند.

تلاش دولت براي کاهش بيکاري جوانان

در واکنش به اين وضعيت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي طرح‌هايي مانند کارورزي، مشوق بيمه کارفرمايي و يارانه دستمزد را اجرا کرده است. هدف اين طرح‌ها، فراهم کردن زمينه ورود فارغ‌التحصيلان به بازار کار و کاستن از ريسک استخدام براي کارفرمايان است.

به گفته حسين‌پور، مديرکل دفتر سياستگذاري و توسعه اشتغال، براي طرح کارورزي امسال 5هزار سهميه در نظر گرفته شده که در استان‌ها توزيع شده‌اند. پيش‌بيني مي‌شود از ميان آنان، 3تا 4هزار نفر با استفاده از مشوق بيمه‌اي جذب واحدهاي اقتصادي شوند.

در قالب اين برنامه، دولت به مدت يک سال 20درصد از سهم بيمه کارفرما را خود پرداخت مي‌کند تا هزينه استخدام نيروهاي جديد کاهش يابد. کل دوره اين طرح پانزده‌ماهه است که شامل سه ماه کارورزي و دوازده ماه اشتغال حمايتي مي‌شود.

چرا بيکاري تحصيل‌کردگان تداوم دارد؟

تحليلگران بازار کار معتقدند ريشه بيکاري گسترده در ميان فارغ‌التحصيلان را بايد در چند عامل جست‌وجو کرد؛عدم تناسب ميان رشته‌هاي دانشگاهي و نياز بخش توليد و خدمات،کمبود مهارت‌هاي عملي و نرم در فارغ‌التحصيلان،رکود در صنايع کوچک و متوسط که اصلي‌ترين فرصت‌هاي اشتغال براي جوانان محسوب مي‌شوند،و نگرش استخدام‌محور در برابر مسيرهاي نوآورانه شغلي مانند کارآفريني و فعاليت‌هاي آزاد.

کارشناسان تأکيد دارند که صرف اجراي طرح‌هاي موقت حمايتي کافي نيست و بايد آموزش عالي با نياز واقعي بازار کار هم‌راستا شود.

زنان تحصيل‌کرده در خط مقدم بيکاري

آمارها وضعيت دشوارتري را براي زنان تحصيل‌کرده نشان مي‌دهد. محدوديت فرصت‌هاي کاري، کمبود زيرساخت‌هاي حمايت از اشتغال زنان (مانند مهدکودک يا مرخصي‌هاي مناسب)، و موانع فرهنگي در برخي استان‌ها از جمله عواملي هستند که نرخ مشارکت اقتصادي زنان را پايين نگه داشته‌اند. بسياري از کارشناسان بر لزوم توسعه طرح‌هاي اشتغال خانگي، کارآفريني ديجيتال و کسب‌وکارهاي کوچک خانوادگي براي اين گروه تأکيد دارند.

به گزارش تسنيم, بازار کار ايران در مسير گذار به اقتصاد دانش‌بنيان، هنوز با چالشي جدي به نام بيکاري تحصيل‌کردگان روبه‌رو است. اگرچه برنامه‌هايي مانند کارورزي و مشوق بيمه‌اي مي‌توانند به‌طور موقت بخشي از مشکل را کاهش دهند، اما تنها اصلاح رابطه ميان دانشگاه، صنعت و سياست‌هاي اشتغال مي‌تواند اين گره ساختاري را باز کند. در غير اين صورت، شکاف ميان تحصيلات و اشتغال همچنان به رشد نابرابري و مهاجرت نيروي انساني منجر خواهد شد.