7 مورد از خواص درماني عسل در طب سنتي

عسل سرشار از ترکيبات گياهي مفيد، آنتي‌اکسيدان‌ها و خواص ضدباکتريايي است و مي‌تواند در کنترل ديابت، سلامت قلب، درمان زخم‌ها و حتي کاهش سرفه در کودکان نقش ايفا کند.

به نقل از هلث لاين، عسل، مايعي چسبناک و شيرين است که زنبور‌هاي عسل آن را از شهد گل‌ها توليد مي‌کنند. اين ماده در سراسر جهان به عنوان يک شيرين‌کننده طبيعي و ماده‌اي مغذي در غذاها، دسر‌ها و نوشيدني‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اما عسل تنها يک ماده غذايي خوش‌طعم نيست، بلکه مجموعه‌اي از خواص درماني را نيز در خود جاي داده است که در ادامه به بررسي هفت مورد از آنها خواهيم پرداخت.

1. منبعي طبيعي از مواد مغذي

هر قاشق غذاخوري عسل (معادل حدود 20 گرم) حاوي 61 کالري و 17 گرم کربوهيدرات است. عسل فاقد چربي و پروتئين بوده و ميزان فيبر آن نيز تقريباً صفر است. با اين حال، مقدار کمي از ويتامين‌ها و مواد معدني مانند ريبوفلاوين و مس را در خود دارد. اگرچه اين مقدار براي تأمين نياز‌هاي روزانه کافي نيست، اما چيزي که عسل را از ديگر شيرين‌کننده‌ها متمايز مي‌کند، وجود پلي‌فنول‌هاست؛ ترکيبات گياهي که اثرات مثبتي بر سلامت دارند.

2. سرشار از آنتي اکسيدان

عسل‌هايي که کمترين فرآوري را پشت سر گذاشته‌اند، منبعي غني از ترکيبات زيست‌فعال گياهي مانند فلاونوئيد‌ها و اسيد‌هاي فنوليک هستند. اين ترکيبات آنتي‌اکسيدان‌هاي قدرتمندي محسوب مي‌شوند که راديکال‌هاي آزاد مضر در بدن را خنثي کرده و از تخريب سلولي جلوگيري مي‌کنند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف عسل مي‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بيماري‌هايي مانند ديابت نوع 2، بيماري‌هاي قلبي و پيري زودرس کمک کند.

3. گزينه‌اي بهتر از شکر براي کنترل قند خون

در حالي که عسل نيز مانند ساير قند‌ها باعث افزايش سطح قند خون مي‌شود، اما برخي پژوهش‌ها نشان داده‌اند که ترکيبات آنتي‌اکسيداني آن ممکن است در کاهش خطر سندرم متابوليک و ديابت نوع 2 نقش داشته باشد. عسل مي‌تواند سطح آديپونکتين، هورموني که به تنظيم قند خون و کاهش التهاب کمک مي‌کند، را افزايش دهد. همچنين مصرف روزانه‌ي عسل ممکن است سطح قند خون ناشتا را در افراد مبتلا به ديابت نوع 2 بهبود بخشد. با اين حال، بايد تأکيد کرد که مصرف عسل نيز بايد در حد اعتدال باشد، زيرا در نهايت نوعي قند است.

4. حمايت از سلامت قلب

برخي تحقيقات نشان داده‌اند که مصرف متعادل عسل مي‌تواند به کاهش فشار خون، بهبود سطح چربي خون و تنظيم ضربان قلب کمک کند. همچنين عسل ممکن است از مرگ سلول‌هاي سالم جلوگيري کند. مطالعه‌اي که روي بيش از 4500 زن بالاي 40 سال انجام شد، ارتباطي بين مصرف متوسط عسل و کاهش خطر فشار خون بالا نشان داد. علاوه بر اين، وجود ماده‌اي به نام «پروپوليس» در عسل خام در بهبود کلسترول و تري‌گليسيريد مؤثر است. با اين حال، براي تأييد قطعي اين اثرات به تحقيقات انساني بلندمدت بيش‌تري نياز است.

5. تسريع در ترميم زخم‌ها و سوختگي‌ها

استفاده از عسل به عنوان درماني موضعي براي زخم‌ها و سوختگي‌ها، پيشينه‌اي طولاني دارد و امروزه نيز همچنان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بررسي 26 مطالعه در اين زمينه نشان داده که عسل در درمان سوختگي‌هاي سطحي و زخم‌هاي عفوني پس از جراحي، اثربخشي بالايي دارد. عسل «مانوکا» يکي از انواع عسل‌هاي خاص است که در درمان سوختگي‌ها عملکرد مثبتي از خود نشان داده است. علت اصلي اين ويژگي را مي‌توان در خواص ضدباکتريايي و ضدالتهابي عسل جست‌و‌جو کرد. البته در موارد سوختگي‌هاي شديد، مراجعه به پزشک ضروري است.

6. کاهش سرفه در کودکان

سرفه يکي از شکايات رايج در ميان کودکان مبتلا به عفونت‌هاي تنفسي فوقاني است که مي‌تواند خواب و کيفيت زندگي کودک و والدين را مختل کند. تحقيقات نشان داده‌اند که عسل در کاهش علائم سرفه مؤثرتر از داروي «ديفن‌هيدرامين» عمل مي‌کند و حتي مي‌تواند مدت زمان سرفه را کاهش دهد. همچنين در بهبود کيفيت خواب کودک و والدين نيز نقش دارد. برخلاف برخي دارو‌هاي ضدسرفه، عسل عوارض جانبي ندارد. اما بايد توجه داشت که به دليل خطر «بوتوليسم»، دادن عسل به کودکان زير يک سال ممنوع است.

7. کاربرد آسان در رژيم غذايي

عسل به‌راحتي قابل استفاده در رژيم غذايي روزانه است. مي‌توان از آن براي شيرين کردن ماست، چاي، قهوه و يا در پخت و پز بهره برد. اما بايد در نظر داشت که در نهايت عسل يک نوع قند است و مصرف بيش از اندازه‌ي آن مي‌تواند منجر به افزايش وزن و افزايش خطر ابتلا به ديابت يا بيماري‌هاي قلبي شود.

در پايان، عسل ماده‌اي طبيعي با خواص تغذيه‌اي و درماني متنوع است. با اينکه نبايد در مصرف آن زياده‌روي کرد، افزودن مقدار مناسبي از عسل به رژيم غذايي مي‌تواند مزاياي سلامتي قابل توجهي به همراه داشته باشد. از سلامت قلب تا درمان زخم‌ها و کنترل قند خون، عسل گزينه‌اي خوش‌طعم و سودمند در کنار غذا‌هاي روزمره است.