منزلت فرزندان در نگاه اهل بيت عليهم‌السلام

متاسفانه والدين به دليل نشناختن جايگاه فرزندان و سهل انگاري در تربيتشان آنها را بالنده و شکوفا نمي‌کنند. چرا که به فرموده اميرالمومنين عليه‌السلام دشمن مردم، جهل و ندانسته‌هاي آنها است. بنابراين والدين قبل از هر چيز بايد نسبت به منزلت و جايگاه فرزندان آگاهي يابند.

جايگاه فرزندان در قرآن کريم

خداوند در آيات قرآن جايگاه فرزند را بيان کرده است که به برخي اشاره مي‌کنيم:

- زينت‌بخش زندگي: الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا(کهف، 46)؛ مال و فرزندان، آرايش و زيور زندگي دنيا هستند.

- مايه فتنه و وسيله آزمايش بشر: وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَأَوْلَادُکُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ(انفال، 28)؛ و بدانيد که اموال و فرزندانتان فقط وسيله آزمايش شماست، وخداست که پاداشي بزرگ نزد اوست.

- باقيات الصالحات: الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا(کهف، 46)؛ مال و فرزندان، آرايش و زيور زندگي دنيا هستند.

- نور چشم: وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَ ذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا؛ پروردگارا (فرقان، 74)؛ همسران و فرزندانمان را مايه روشني چشمان ما قرار ده. (فرقان، 74)

- مژده و بشارت: يَا زَکَرِيَّا إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلَامٍ اسْمُهُ يَحْيَي لَمْ نَجْعَلْ لَهُ مِنْ قَبْلُ سَمِيًّا(مريم، 7)؛ اي زکريا! ما تو را به پسري که نامش يحيي است، مژده مي‌دهيم.

منزلت فرزندان در نگاه اهل بيت عليهم‌السلام

ائمه اطهار عليهم‌السلام در روايات بسياري منزلت فرزند را توصيف نموده‌اند. از جمله:

- جگرگوشه مؤمن: رسول اکرم صلي‌الله‌عليه‌وآله فرمود: فرزند جگرگوشه مومن است اگر پيش از والدين بميرد برايش شفاعت مي‌کند، و اگر بعد از والدين بميرد برايش استغفار مي‌کند و خداوند در اثر استغفار فرزند، آنها را مي‌بخشد.

- برکت خانه: پيامبراکرم صلي‌الله‌عليه‌وآله به ابن عباس فرمود: خانه‌اي که در آن کودکي نباشد، خير و برکت ندارد.

- گلي ازگلهاي بهشت: پيامبراکرم صلي‌الله‌عليه‌وآله فرمود: فرزند گلي از گلهاي بهشت است.

- وجودش از وجود والدين: امام سجاد عليه‌السلام مي‌فرمايد: حقّ فرزند بر تو اينست که بداني وجود او از تو و نيک و بدش در اين جهان منسوب به تو است.

- بازوي پرتوان: امام حسن عسکري عليه‌السلام فرمود: فرزند بازوي پرتواني است و کسي که فرزند ندارد، ضعيف است.

- شاد کردن فرزند، مايه شادماني در قيامت: هر کس فرزند خود را خوشحال کند، خداوند در روز قيامت خوشحالش مي‌نمايد.

- فرزند ارث الهي: امام صادق عليه‌السلام فرمود: ميراث خدا از بنده مؤمنش، فرزند صالحي است که براي او آمرزش بطلبد.

- بهترين نعمت: امام سجاد عليه‌السلام فرمود: فرزند، بهترين نعمت است؛ اگر بماند دعايي است مستجاب و اگر بميرد شفاعت کننده‌اي است که انسان او را پيشاپيش مي‌فرستد.

- محبت به فرزند سبب بالارفتن درجات در بهشت: پيامبر اکرم صلي‌الله‌عليه‌وآله فرمود: فرزندان خود را ببوسيد، زيرا براي هر بوسه‌اي که به فرزندان مي‌زنيد، يک درجه در بهشت خواهيد داشت که فاصله هر درجه تا درجه ديگر به اندازه پانصد سال راه است.

- نيکي به فرزند برابر با محبت به والدين: فردي به امام صادق عليه‌السلام عرض کرد: به چه کسي نيکي کنم؟ امام فرمود: به پدر و مادرت. گفت آنان از دنيا رفته‌اند. حضرت فرمود: به فرزندت نيکي کن.

از آيات و روايات برمي‌آيد که فرزند، هديه‌اي آسماني و نعمتي گران‌بهاست که سرچشمه برکت‌هاي بي‌پايان مي‌شود. حضور او در خانه، فضايي سرشار از خير، مهرباني و دوستي مي‌آفريند و پيوند معنوي ميان والدين و فرزندان، هر دو را در سايه رحمت بي‌کران الهي قرار مي‌دهد. داشتن فرزندي شايسته، آرزويي است که حتي پيران بي‌فرزند در دل مي‌پرورانند، چنان‌که حضرت ابراهيم (ع) در نودسالگي از خداوند فرزند طلبيد و دعايش مستجاب شد. فرزند پاره‌اي از جان والدين و گلي از باغ بهشت است که در خانه‌ شکوفا شده؛ مرگ زودهنگامش شفاعتي در پيشگاه خدا و زندگي درازش با کارهاي نيک و دعاهايش، مايه آمرزش گناهان، باز ماندن دفتر حسنات و رفع عذاب‌هاي برزخي آنان مي‌گردد. با چنين نگاهي، چگونه مي‌توان نسبت به اين موهبت بي‌تفاوت ماند يا از آن چشم پوشيد؟ در روزگاري که بسياري از مردم يا فرزندي نمي‌خواهند يا به يک فرزند بسنده مي‌کنند، بايد گفت که ناديده گرفتن اين نعمت‌هاي الهي، زياني بزرگ و جبران‌ناپذير به دنبال دارد.

منابع:

(بحارالانوار، ج78، ص14)

(مستدرک الوسائل، ج15، ص112)

(کنز العمّال، ج16، ص281)

(مستدرک الوسائل، ج15، ص113)

(مکارم الاخلاق، طبرسي، ص421)

(فروع کافي، ج5، ص99)

(عده الداعي، ص79)

(من لايحضره الفقيه، ج3، ص481)

(مکارم الاخلاق، ص443)

(وسائل الشّيعه، ج15، ص202)