مصرف آب در ايران؛ جهل فرهنگي يا بي‌کفايتي مديريتي؟

به گزارش تابناک، نصب تجهيزات کاهنده مصرف آب، موضوع تازه‌اي نيست. قانوني که به گفته خود مديرعامل، از سال 1394 وجود داشته، حالا و در سال 1404 به مرحله اجرا رسيده است؛ يعني تقريباً يک دهه از دست رفته که در اين مدت نه‌تنها فرصت طلايي مديريت مصرف را از دست داديم، بلکه تنش‌هاي آبي شديدتر و سرمايه اجتماعي در زمينه اعتماد عمومي به مديريت منابع آب ضعيف‌تر شد.

نگاهي به تجربه کشور‌هاي ديگر نشان مي‌دهد که مديريت مصرف آب بايد سال‌ها زودتر به يک اولويت ملي تبديل مي‌شد:

- در امارات متحده عربي که شرايط اقليمي بسيار خشک‌تري از ايران دارد، متوسط مصرف روزانه آب شرب با اجراي سياست‌هاي سختگيرانه و نصب تجهيزات کاهنده به حدود 170 ليتر رسيده است.

- در استراليا پس از خشکسالي‌هاي دهه 90 ميلادي، با اجراي سياست‌هاي سختگيرانه و نصب تجهيزات کاهنده، مصرف سرانه در برخي ايالت‌ها به زير 120 ليتر رسيد.

- در اسپانيا و پرتغال که با بحران‌هاي مشابه مواجه‌اند، بيش از 70 درصد منازل به تجهيزات کاهنده مجهز شده‌اند و جريمه‌هاي سنگين براي پرمصرف‌ها اعمال مي‌شود.

در مقابل، ما تازه در سال 1404 به نصب تجهيزات کاهنده به شکل پويش عمومي رسيده‌ايم؛ آن هم در شرايطي که تهران پنجمين خشکسالي متوالي خود را تجربه مي‌کند و بسياري از شهر‌هاي کشور در آستانه جيره‌بندي هستند.

انتقال آب بين حوضه اي چاره گشا نيست

واقعيت اين است که مديريت آب تنها با پروژه‌هاي انتقال بين‌حوضه‌اي يا توسعه سد‌ها پايدار نمي‌شود؛ بلکه فرهنگ مصرف و ابزار‌هاي کاهش‌دهنده بايد سال‌ها پيش در اولويت قرار مي‌گرفت. امروز اين اقدام ديرهنگام گرچه لازم و حياتي است، اما ديگر کافي
نيست.

و اما نکته مهم‌تر روابط‌عمومي آبفاي کشور به‌جاي اجراي يک برنامه عميق براي جلب مشارکت اجتماعي، فعلاً به يک شوي تبليغاتي پرزرق‌وبرق، اما
کم‌اثر بسنده کرده است. چند روز از آغاز اين پويش گذشته، اما هنوز اثر ملموسي در سطح جامعه ديده نمي‌شود؛ گويي دوباره درگير همان چرخه هميشگي «تبليغ بدون تغيير» هستيم.

در واقع، روابط‌عمومي آبفا طي اين سال‌ها منفعل بوده و فضاي عمومي جامعه را به‌طور کامل از دست داده است. حالا هم با طرح‌هايي نظير توزيع محدود تجهيزات کاهنده مصرف آب، نمي‌توان انتظار داشت اتفاق بزرگي در مديريت مصرف رخ دهد.