روسيه 8/8 ميليارد دلار در ايران سرمايه گذاري مي‌کند

کاظم جلالي، سفير جمهوري اسلامي ايران در روسيه در گفت‌و‌گو با برنامه جهان امروز به تشريح شرايط جديد روابط ايران و روسيه با بررسي موانع پنجگانه توسعه روابط دو کشور پرداخت.

وي در اين گفت‌و‌گو اظهار داشت: پس از تصويب معاهده جامع مشارکت راهبردي جمهوري اسلامي ايران و فدراسيون روسيه، بايد همه تلاش کنند که اين معاهده عملياتي و اجرا شود. قضاوت‌هاي ما درباره روسيه نوين، به روز نيست، ما بايد روسيه نوين و جديد را بشناسيم، ما امروز را نگاه نمي‌کنيم، قضاوت‌هايمان بر اساس تاريخ و گذشته است، از تاريخ کد مي‌آوريم. بالاخره شرايط امروز متفاوت است، ايران و روسيه هم همسايه‌اند، هم عنصر همسايگي و هم عنصر رويکرد‌هاي مشترک ما را بر آن مي‌دارد که روابطمان، به سطح راهبردي برسد، بنابراين اين روابط قابل مقايسه با دوران گذشته نيست، اگر کسي هم اين حرف‌ها را قبول ندارد، بايد به منافع اقتصادي کار با روسيه بيانديشد. 

جلالي افزود: پس از فروپاشي اتحاديه جماهير شوروي، روسيه هروله‌کنان به سمت غرب رفت. آقاي پوتين در ابتدا به دنبال تعامل با غرب بود، اما در تعامل با غرب، بطن غرب را درک کرد و متوجه شد که غرب به دنبال تجزيه روسيه است، از آن پس بود با درک رويکرد غرب نسبت به روسيه، مسير ديگري را در پيش گرفت. برخي خيال مي‌کنند ما امروز پشت سر روسيه حرکت مي‌کنيم. رويکرد ستيزه‌جويانه غرب هم نسبت به ما و هم نسبت به روسيه و چين، عملا موجب شد که گرايشات ما به هم نزديک شود.

سفير ايران با بيان اينکه ما از زمانيکه انقلاب کرديم، به دليل سوابق تاريخي غرب با کشورمان و انقلاب اسلامي و ستيزه جويي آنها، عملا رويکردمان در تقابل با غرب بود، افزود: امروز رويکرد‌هاي غرب گريزانه و غرب ستيزانه در کشور‌ها گسترش يافت و همين رويکرد‌ها ما را به هم نزديک کرد. روسيه که از اول داراي اين رويکرد‌ها نبود، اما امروز به رويکرد ما گرايش پيدا کرده است. پوتين در ديداري گفت که  از نظر آمريکايي‌ها دو نوع کشور به رسميت شناخته مي‌شوند، يا عملا بايد نوکر آمريکا بود و اگر وظيفه نوکري خوب انجام داده نشد، لاجرم آمريکا، آن کشور‌ها را در صف دشمنان خود تلقي مي‌کنند.

وي همچنين گفت: به دليل اينکه امروز ما معاهده جامع مشارکت راهبردي را با هم امضا کرديم، روابطمان به سطح راهبردي گرايش پيدا کرد. درحاليکه در گذشته مقامات روسيه مي‌گفتند ايران شريک ماست؛ اما امروز در گفتار و مکاتبات از روابط راهبردي با ايران سخن مي‌گويند. امروز سطح روابط ايران و روسيه راهبردي است، نبايد اين روابط را با دوران تزاري و اتحاد جماهير شوروي مقايسه کرد.

جلالي ادامه داد: برخي از روس‌ها مي‌گويند کاش زودتر به نامه امام خميني (ره) به گورباچف توجه مي‌کرديم. حتي بعضي‌ها در اين کشور مي‌گويند ما به طرز احمقانه‌اي به سمت غرب رفتيم.

وي در خصوص موانع ارتقاي روابط ايران و روسيه گفت: در روابط ايران و روسيه، يک از موانع ارتقاي روابط اقتصادي، اين است که شناخت واقعي از روسيه وجود ندارد و اين ضعف شناختي همزمان  شده با تلاش جريان غرب براي جلوگيري از توسعه روابط دو کشور. با همه احترامي که براي قشر نخبگاني قائلم، اما معتقدم که اين قشر شناخت واقعبينانه‌اي نسبت به روسيه و چين ندارد. جرياني با رويکرد غرب اخبار منفي درباره روابط ايران و روسيه را با سرعت گسترش مي‌دهد. اين به دليل است که منبع ما غربي است، ما زبان روسيه را نمي‌دانيم و به منابع اصلي رجوع نمي‌کنيم.

سفير ايران ادامه داد: متاسفانه ما يک راهبرد تجاري و بازرگاني با روسيه نداشتيم خصوصا با توجه به دوران اتحاد جماهير شوروي که ارتباطات مردمي قطع شده بود، ارتباطات عمدتا در سطح دولتي هست و تجاري که عمدتا در روسيه زحمت مي‌کشند، عمدتا تُجار تصادفي هستند که با هدف ديگري به روسيه آمده بودند، اما يکباره ديدند مثلا صادرات برخي اقلام به روسيه سودآور است، در نتيجه به تجارت روي آوردند. امروز اقتصاد روسيه بويژه پس از جنگ اکراين براي ايران يک فرصت است، جريان نخبگان بايد با درک شرايط جديد روسيه، دلسوزانه به منافع اقتصادي نگاه کنند.

جلالي افزود: موانع ديگر در روابط روسيه ضعف زيرساخت‌هاست، از جمله اين زيرساخت‌ها بحث حمل و نقل است. راهگذر شمال- جنوب عملا در سال 2023 به راه افتاد، شاخه شرفي راهگذر که داراي 15 ميليون تن ظرفيت هست، براي اولين بار در سال 2023 با حمل 650 هزار تن به بهره برداري رسيد و در سال 2024 يک ميليون و 800 هزار تن رسيد و اميدواريم که  در ساليان آينده به ظرفيت 15 ميليون تن برسد. شاخه دوم اين راهگذر، راه ارتباطي بين ايران و روسيه است و از مرز آبي وصل مي‌شود و حدود 9 ميليون تن کالا از آن در سال عبور کرد، در بخش غربي راهگذر نيز از قسمت جاده‌اي که از آذربايجان عبور مي‌کند، سه ميليون تن کالا عبور مي‌کند و قسمت ريلي نيز معطل پروژه رشت-آستاراست که اميدواريم هر چه سريعتر بتواند به نتيجه برسد.

وي با بيان اينکه به دليل محدوديت‌هاي ژئوپلتيکي روسيه،  راه اندازي راهگذر شمال و جنوب براي روسيه يک ضرورت است، اظهار داشت: لذا اگر در اين خصوص دير بجنبيم، راهگذر‌هاي ديگري با توجه به وضعيت ژئوپلتيک روسيه، آنها به دنبال راهگذر‌هاي ديگري خواهند بود و اين را بايد، جريان نخبگان کشور درک کند که ما در راه اندازي راهگذر شمال و جنوب بسيار با سرعت حرکت و اين از نان شب هم براي ما واجب‌تر است. 

اين ديپلمات ايراني همچنين گفت: مانع سوم مشکلات بانکي در شرايط تحريمي است، در اين زمينه موفقيت‌هايي داشتيم، کارگروه بانک‌هاي مرکزي دو کشور، جلسات مختلفي را دارند براي اينکه با توجه به مشکلات بانکي که در گذشته به دليل شرايط تحريمي ايجاد شده، برطرف شود. پيام رسان‌هاي محرمانه بين دو کشور راه اندازي شده است و نيازي به سوئيفت براي ارتباطات دو کشور نداريم و دوم، شبکه مير و شتاب متصل شدند. اميد داريم که در سال 2025، شاهد شتاب بيشتري در روابط بين بانکي باشيم.

وي افزود: مانع چهارم، در روابط دو کشور گمرگي است؛ روابط کمرگي نبايد صرفا در توليد سند خلاصه شود، ما بايد امکانات کمرگي را متناسب با کشور‌هايي مثل روسيه که مي‌خواهيم روابط اقتصادي خود را گسترش دهيم، بايد امکانات کمرگي داشته باشيم که عبور و مرور کالا تسهيل شود و حتي به سمت ديجيتالي شدن بيشتر کمرگ حرکت کنيم تا سرعت نقل و انتقال کالا افزايش پيدا کند. 

سفير ايران ادامه داد: مانع پنچم، امکانات لجستيک بين دو کشور است، بايد دو اطرف  امکانات لجستيکي مثل واگن، کاميون، کشتي، کانتينر، کشتي رورو و همچنين امکانات پس کرانه بنادر داشته باشيم با رفع اين موانع، روابط اقتصادي و حجم تجارت بين دو کشور افزايش چشمگيري خواهد يافت.

وي خاطرنشان کرد: بر اساس آمار‌هاي ارائه شده توسط وزارت اقتصاد جمهوري اسلامي ايران، بيشترين حجم سرمايه‌گذاري خارجي توسط روسيه انجام شده است و در حوزه نفتي بر اساس توافق نامه‌هاي امضا شده، اين کشور 8 ميليارد و 800 ميليون دلار در طول چند سال سرمايه گذاري مي‌کند که تاکنون بيش از  دو ميليارد دلار آن محقق شده است.

جلالي بيان داشت: با اجرايي شدن تجارت آزاد با اتحاديه اقتصادي اوراسيا 90 درصد تعرفه کمرگي برداشته مي‌شود. دولت بسترساز است و اينجا بايد بخش خصوصي به ميدان بيايد و اگر تُجار، بازرگانان، بخش خصوصي، سازمان توسعه و تجارتف ساير نهادها، وزارتخانه‌ها و سازمان‌هايي که مسئوليت دارند، اگر دير بجبند، از حذف تعرفه کمرگي، طرف‌هاي ديگر کشور‌هاي ديگر سود خواهند برد و صادراتي بيشتري خواهند داشت. ما بايد از فرصت استفاده کنيم و همکاري با اين اتحاديه، تمريني براي استانداردسازي کالا‌ها و تقويت کمرگي براي عضويت سازمان‌هاي برزرگ‌تر است. 

وي ادامه داد: مسئله ديگر انتقال گاز روسيه از طريق ايران است که نه تنها در گفتگوي اخير روساي دو کشور مطرح شد، بلکه مدتي است که با يکديگر گفت‌و‌گو مي‌کنيم و در حال نهايي شدن است، موضوعات کوچکي باقيمانده که اميدواريم حل شود و در اين صورت ايران، با سوآپ گازي با روسيه، به هاب گازي در منطقه تبديل خواهيم شد.