روبل روسيه صدرنشين ارزهاي جهان شد

چه چيزي به ارز روسيه قدرت مي‌دهد؟

ناظران بازار به شبکه سي ان بي سي (CNBC) گفتند: قدرت روبل بيشتر از اينکه ناشي از افزايش ناگهاني اعتماد سرمايه‌گذاران خارجي باشد به کنترل‌هاي سرمايه‌اي سخت‌گيرانه، سياست‌هاي پولي انقباضي و تضعيف دلار آمريکا مرتبط است.

برندن مک‌کنا، اقتصاددان بين‌المللي و استراتژيست ارز خارجي در شرکت خدمات مالي «ولز فارگو» (Wells Fargo)، سه دليل براي افزايش ارزش روبل ذکر کرد؛ بانک مرکزي روسيه تصميم گرفته است که نرخ‌ بهره را نسبتا بالا نگه دارد، همچنين کنترل سرمايه و ساير محدوديت‌هاي ارزي کمي تشديد شده و تلاش براي پيشرفت برقراري صلح بين روسيه و اوکراين صورت گرفته است.

بانک مرکزي روسيه موضع محدودکننده‌ خود براي مهار تورم بالا را حفظ کرده، نرخ بهره داخلي را در سطح 20 درصد نگه داشته و دسترسي به اعتبار را سخت کرده است، نرخ بهره بالاتر، کسب و کارهاي محلي را از واردات کالا منصرف کرده و به نوبه خود تقاضا براي ارز خارجي را در بين کسب و کارها و مصرف‌کنندگان روسي کاهش داده است.

آندري ملاشنکو، اقتصاددان شرکت سرمايه‌گذاري «رنسانس کپيتال» (Renaissance Capital) گفت: با توجه به مصرف ضعيف، تقاضاي ارز خارجي از سوي واردکنندگان محلي کاهش يافته و اين کاهش باعث افزايش ارزش روبل شده است.

وي افزود: در سه ماهه اول سال 2025، انباشت بيش از حد کالاهاي بادوام مانند لوازم الکترونيکي، خودرو و کاميون‌ها به دليل انتظار افزايش تعرفه‌هاي وارداتي صورت گرفت که بخش قابل توجهي از واردات روسيه را تشکيل مي‌دهد. اين کاهش تقاضا براي کالاهاي وارداتي، فشار کمتري بر روبل وارد کرده است.

ملاشنکو گفت: علاوه بر اين، صادرکنندگان روسي بايد پرداخت‌هاي دلاري را به روبل تبديل کنند و در نتيجه تقاضاي اين ارز افزايش مي‌يابد. از سوي ديگر، واردکنندگان نيز خريد کالاهاي خارجي را کاهش داده‌اند، بنابراين نيازي به فروش روبل براي پرداخت به دلار ندارند.

تحليلگران مي‌گويند: دولت روسيه از صادرکنندگان بزرگ مي‌خواهد که بخشي از درآمد خارجي خود را به کشور بازگردانند و در بازار محلي به روبل تبديل کنند و به ويژه، صنعت نفت در حال تبديل درآمد خارجي به روبل است.

داده‌هاي بانک مرکزي روسيه نشان مي‌دهد که بين ژانويه و آوريل، فروش ارزهاي خارجي بزرگترين صادرکنندگان روسيه در مجموع 42.5 ميليارد دلار بوده است که تقريبا 6 درصد افزايش نسبت به چهار ماه قبل از ژانويه ثبت کرده است.

استيو هانکه، استاد اقتصاد کاربردي در دانشگاه «جان هاپکينز» گفت: کاهش عرضه پول بانک مرکزي روسيه نيز از روبل حمايت مي‌کند. در آگوست 2023، نرخ رشد عرضه پول با 23.9 درصد در سال افزايش يافت و اين رقم از ژانويه منفي شده و در حال حاضر با نرخ منفي 1.19 درصد در سال کاهش مي‌يابد.

مک‌کنا از «ولز فارگو» اظهار کرد: علاوه بر اين، اميد به توافق صلح ميان اوکراين و روسيه پس از انتخاب دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريکا، نيز خوش‌بيني‌هايي را برانگيخته است. انتظارات از ادغام مجدد روسيه در اقتصاد، با وجود کنترل‌هاي سرمايه‌اي که تا حدودي از قدرت اين ارز پشتيباني کرده‌اند، باعث بازگشت برخي جريان‌هاي سرمايه به دارايي‌هاي روبلي شده است.

آيا اين افزايش ارزش پايدار است؟

با وجود قدرت فعلي روبل، تحليلگران هشدار دادند که ممکن است افزايش روبل پايدار نباشد. قيمت نفت - ستون اصلي اقتصاد صادراتي روسيه - در سال جاري به‌طور قابل توجهي کاهش يافته است که مي‌تواند بر جريان‌هاي ارزي تاثير بگذارد.

ملاشنکو گفت: معتقديم که روبل به حداکثر خود نزديک شده و ممکن است در آينده نزديک تضعيف شود و افزود: قيمت نفت به‌طور قابل توجهي کاهش يافته است که بايد در کاهش درآمد صادراتي و فروش ارز خارجي منعکس شود.

در حالي که مذاکرات اخير صلح بين روسيه و اوکراين هيچ پيشرفت مشخصي نداشته است، مک‌کنا همچنين خاطرنشان کرد: توافق صلح قطعي مي‌تواند قدرت روبل را کاهش دهد، زيرا ممکن است کنترل‌هايي مانند محدوديت‌هاي ارزي که از اين ارز حمايت کرده‌اند، برداشته شوند.

مبادلات اقتصادي

تحليلگران خاطرنشان کردند که صادرکنندگان نيز شاهد حاشيه سود کمتري هستند، به ويژه بخش نفت روسيه که در پس زمينه کاهش قيمت جهاني نفت قرار دارد. دولت نيز اين فشار مالي را احساس مي‌کند زيرا قيمت‌هاي پايين‌تر نفت همراه با روبل قوي‌تر، درآمدهاي نفت و گاز را کاهش مي‌دهد.

به گفته هلي سيمولا، اقتصاددان ارشد بانک فنلاند، منابع مالي دولت به نوسانات قيمت نفت خام بسيار حساس است و درآمدهاي نفت و گاز حدود 30 درصد از درآمدهاي فدرال را در سال 2024 تشکيل داد.

ملاشنکو همچنين گفته است: وزارت دارايي مجبور شده است براي پوشش هزينه‌ها به صندوق رفاه ملي تکيه بيشتري کند و اگر اين روند ادامه يابد، ممکن است هزينه‌هاي غيراولويت‌دار بيشتري کاهش يابد. با اين اوصاف، گذشته از تجارت نفت به دليل انزواي روسيه از بازار جهاني روبل ضعيف‌تر تاثير زيادي به رقابت‌پذيري تجاري روسيه ندارد.