خيز بلند دوحه براي المپيک 2036؛ سربلندي قطر با گاز ايران

به گزارش سرويس ورزشي تابناک، قطر بار ديگر سوداي المپيک در سر دارد. کشوري کوچک با منابعي عظيم، جاه‌طلبي بي‌پايان و پرونده‌اي پُر از ميزباني‌هاي پرتجمل در دو دهه اخير، حالا به دنبال مهم‌ترين جام ممکن در ويترين افتخاراتش است؛ المپيک تابستاني 2036. اين کشور به‌طور رسمي اعلام کرده که در حال رايزني با کميته بين‌المللي المپيک (IOC) براي کسب ميزباني اين رويداد است و از نگاه ناظران، برخلاف دوره‌هاي پيشين، اين بار نه‌تنها بختي جدي دارد بلکه در صورت انتخاب، جهان بار ديگر با نسخه‌اي «قطري‌شده» از يک جشنواره ورزشي مواجه خواهد شد؛ پرزرق‌وبرق، متمرکز، با بازوهاي مالي قدرتمند و زيرساخت‌هايي بي‌سابقه که شگفتانه را به دنبال دارد.

کارنامه ميزبان موفق قرن 21

ميزباني المپيک 2036 در چهارمين دهه قرن بيست‌ويکم رقم خواهد خورد و اگر اين ميزباني به دوحه برسد، آنها کارنامه خود را تکميل خواهند کرد. قطر به‌درستي به پايتخت رويدادهاي ورزشي آسيا و جهان بدل شده است و در سه دهه اخير هم صاحب ميزباني‌هاي ريز و درشت زيادي بوده؛ از مسابقات جهاني هندبال، بسکتبال و شنا گرفته تا برگزاري مسابقات فرمول يک. با اين حال اين کشور نخستين گام بزرگ خود را با ميزباني بازي‌هاي آسيايي 2006 برداشت؛ رخدادي که سطح سازماندهي‌اش بسياري از ناظران را شگفت‌زده کرد. سپس جام ملت‌هاي آسيا 2011 به ميزباني دوحه برگزار شد و زيرساخت‌ها به‌مرور گسترده‌تر شد.

نقطه عطف قطر اما ميزباني از جام جهاني فوتبال 2022 بود. بزرگ‌ترين رويداد ورزشي جهان براي نخستين‌بار به منطقه خاورميانه رسيد و برگزاري شگفت‌انگيز قطر استاندارد جديدي براي ميزباني تعريف کرد. برخلاف پيش‌بيني‌ها و انتقادهايي که پيش از جام جهاني درباره ميزباني قطر مطرح بود، فيفا و ساير نهادهاي ورزشي از اين ميزباني رضايت کامل
داشتند.

در ادامه نيز قطر ميزبان جام ملت‌هاي آسيا 2023 شد [که مسابقات آن به‌دليل تقويم، در اوايل سال 2024 برگزار شد] و دوحه ميزبان بازي‌هاي آسيايي 2030 نيز خواهد بود. اين توالي رويدادهاي بزرگ، نه‌تنها زيرساخت‌ها را تکميل کرده بلکه قطر را به کشوري باتجربه و قابل‌اعتماد در نگاه IOC تبديل کرده است.

المپيک؛ آرزوي قديمي دوحه

قطر پيش‌تر براي ميزباني المپيک‌هاي 2016 و 2020 هم درخواست داده بود، اما موفق به عبور از فهرست نهايي نشد. در آن دوره، نداشتن تجربه‌ي کافي، ظرفيت محدود اقامتي و دماي هواي تابستاني از جمله عوامل مؤثر در حذف دوحه بود، اما اکنون ورق برگشته است. موفقيت جهاني در جام جهاني و تکميل بخش بزرگي از زيرساخت‌ها، ورزشگاه‌هاي داراي تهويه مطبوع با سيستم خنک کننده، اعتماد به‌نفس قطري‌ها را افزايش داده و باور نهادهاي بزرگ ورزشي را به برگزاري ميزباني موفق تقويت کرده است؛ حالا آنها با صراحت وارد فرآيند «گفت‌وگوهاي هدفمند» با IOC
شده‌اند.

بر اساس اعلام قطري‌ها، پيشنهاد جديد آنها بر دو محور استوار است؛ مورد اول به تجربه موفق ميزباني‌هاي قبلي و ظرفيت بالفعل براي برگزاري المپيک مربوط است و مورد دوم آن به استفاده از ورزش به عنوان ابزاري براي توسعه ملي، انسجام اجتماعي و صلح منطقه‌اي اشاره دارد.

قطر در حال تدوين پرونده ميزباني است و با وجود اينکه IOC هنوز جدول زماني مشخصي براي انتخاب ميزبان 2036 اعلام نکرده، از هم‌اکنون دوحه را مي‌توان در ميان مدعيان اصلي دانست؛ در کنار کشورهايي مانند هند، ترکيه و اندونزي.

سرمايه‌داري از ميدان گازي مشترک با ايران

اما پرسش اصلي اين است که پشتوانه اين بلندپروازي‌ها چيست؟ پاسخ را بايد در دلِ خليج فارس جست‌وجو کرد؛ ميدان گازي پارس جنوبي. قطر بخش عمده‌اي از ثروت خود را از فروش گاز مايع و LNG تأمين مي‌کند. اين کشور کوچک، بيشترين برداشت را از ميدان مشترک گازي با ايران دارد؛ ميداني که در سوي ايراني به نام پارس جنوبي شناخته مي‌شود و در سوي قطري، «گنبد شمالي» نام دارد و بخش عمده‌اي از ثروت قطر را تأمين مي‌کند.

قطر با سرمايه‌گذاري زودهنگام و استفاده از تکنولوژي روز دنيا، توانسته يکي از قطب‌هاي صادرات انرژي جهان باقي بماند. درآمد حاصل از اين منابع، پشتوانه‌اي است براي پروژه‌هاي عظيم ورزشي و ملي اين کشور؛ از ساخت ورزشگاه‌هاي آينده‌نگر گرفته تا تأسيس دانشگاه‌هاي بين‌المللي و تبديل دوحه به مرکز نرم‌قدرت در خاورميانه.

آيا المپيک هم قطري مي‌شود؟

پاسخ اين پرسش در اتاق‌هاي سياست‌گذاري IOC در لوزان سوئيس رقم خواهد خورد. اما يک چيز روشن است؛ قطر برخلاف بسياري از رقباي خود، منتظر فراهم شدن شرايط نيست و اين کشور شرايط را خودش فراهم مي‌کند. از ساخت شهرک‌هاي المپيکي و خطوط مترو تا جلب حمايت فدراسيون‌هاي بين‌المللي و خلق تصوير بين‌المللي قابل‌اعتماد.

اگر المپيک 2036 به دوحه برسد، نقطه اوج پروژه‌اي خواهد بود که از بازي‌هاي آسيايي 2006 کليد خورد و با جام جهاني 2022 تثبيت شد. پروژه‌اي که به‌درستي مي‌توان توسعه پايدار و مديريت درست منابع را در آن ديد که از ميدان گازي مشترک با ايران به دست آمده است و قطري‌ها اين سرمايه را به سمت درستي پيش برده‌اند.