خطر پنهان شدن نشانه بيماري‌ها با مصرف خودسرانه داروها

امير آزادي با اشاره به مصرف گسترده داروهاي مسکن در جامعه گفت: داروهايي نظير «استامينوفن» و داروهاي ضدالتهاب غيراستروئيدي مانند «ايبوپروفن»، «ديکلوفناک»، «ناپروکسن»، «مفناميک اسيد»، «آسپيرين» و ديگر موارد اين دسته دارويي مي‌تواند عوارض متعددي به همراه داشته باشد.

وي ابتلا به نارسايي حاد کبدي را يکي از پيامدهاي مصرف بيش‌از حد استامينوفن دانست و افزود: اين دارو به‌ويژه در بيماران داراي مشکلات زمينه‌اي کبد يا در صورت مصرف همزمان با ديگر عوامل آسيب‌زننده به کبد، خطر بروز نارسايي کبدي را افزايش مي‌دهد.

اين متخصص فارماسيوتيکس در ادامه به عوارض دسته داروهاي ضدالتهاب غيراستروئيدي اشاره کرد و گفت: مصرف خودسرانه اين داروها ممکن است باعث بروز زخم‌هاي گوارشي، گاستريت، آسيب‌هاي کليوي، مشکلات قلبي‌ـ‌عروقي مانند افزايش فشار خون و سکته‌هاي قلبي و مغزي، حساسيت‌هاي پوستي، واکنش‌هاي آلرژيک، بثورات پوستي و در موارد نادر سندرم «استيون-جانسون» شود.

آزادي تأکيد کرد: بروز اين عوارض به ميزان و مدت زمان مصرف، شرايط زمينه‌اي و وضعيت جسمي فرد بستگي دارد، اما مصرف منطقي دارو با نظر پزشک يا داروساز، احتمال اين عوارض را به کمترين ميزان ممکن مي‌رساند.

وي ادامه داد: در بسياري از موارد، داروهاي مسکن مي‌تواند نشانه‌هاي هشداردهنده بيماري‌هاي جدي مانند تب، درد يا التهاب را به صورت موقت پنهان کند. اين پنهان‌سازي ممکن است باعث تأخير در مراجعه بيمار به پزشک و تشخيص به‌موقع بيماري شود.

اين استاد دانشگاه علوم پزشکي شيراز با هشدار نسبت به پنهان نگه داشتن نشانه‌هاي ابتلا به بيماري‌هايي مانند آپانديسيت يا عفونت‌هاي شديد تا مراحل پيشرفته در اثر مصرف بي‌رويه مسکن‌ها گفت: لازم است به اين نکته اشاره کرد، در مواردي که بيمار سابقه مصرف دارو را اعلام نکند، اين امر احتمال دارد پزشک را در ارزيابي باليني گمراه کند.

خطرات مصرف خودسرانه دارو در زمان شيوع ويروس‌هاي فصلي

آزادي با بيان اينکه بسياري از بيماري‌هاي ويروسي فصلي خود محدود شونده هستند، گفت: در چنين شرايطي استفاده منطقي از داروها براي کنترل نشانه‌هاي بيماري مشکلي ايجاد نمي‌کند، اما مصرف بي‌رويه به دليل احتمال اختلال در پاسخ ايمني بدن، توصيه نمي‌شود.

وي، مصرف مکرر و بي‌رويه داروهايي مانند ايبوپروفن را عاملي در تضعيف پاسخ طبيعي بدن نسبت به ويروس‌هايي مثل آنفلوآنزا دانست و افزود: تب يکي از علائم کليدي براي تشخيص شدت عفونت است و مصرف خودسرانه تب‌برها مي‌تواند اين علامت را پنهان کند و فرد را از دريافت درمان به‌موقع محروم سازد.

آزادي مصرف دوز بالاي مسکن‌ها در دوران بيماري را زنگ خطري براي افزايش ابتلا به مسموميت کبدي يا کليوي ارزيابي کرد.

مکمل‌ها، ويتامين‌ها يا داروهاي گياهي هميشه مفيد نيستند

اين استاد دانشگاه علوم پزشکي شيراز با اشاره به باور رايج مردم مبني بر بي‌ضرر بودن مکمل‌ها، ويتامين‌ها و داروهاي گياهي گفت: بسياري از مردم تصور مي‌کنند چون اين مواد طبيعي يا غيرنسخه‌اي است، خطري ندارد؛ در حالي‌ که، مصرف بيش‌از اندازه برخي ويتامين‌هاي محلول در چربي مانند A، D، E و K مي‌تواند منجر به تجمع در بدن و ايجاد مسموميت کبدي يا مشکلات کليوي شود.

وي افزود: برخي مکمل‌ها مانند ويتامين K با داروهاي ضدانعقاد (مثل وارفارين) تداخل دارد و ممکن است اثربخشي دارو را کاهش دهد، همچنين مصرف مکمل آهن در افرادي که کمبود آهن ندارند، مي‌تواند زيانبار باشد.

به گزارش ايسنا و به نقل از روابط عمومي دانشگاه علوم پزشکي شيراز، آزادي مصرف زياد و طولاني‌مدت ويتامين C را در افراد مستعد يا داراي سابقه بيماري کليوي عاملي براي تشکيل سنگ‌هاي کليوي دانست و اظهار کرد: اينکه دارويي منشأ گياهي داشته باشد، دليلي بر بي‌ضرر بودن آن نيست. داروهاي گياهي نيز مواد مؤثري دارد که حتي در مقادير کم مي‌تواند بر بافت‌هاي بدن اثرگذار باشد.