تراز درياي خزر بيش از 2 متر کاهش يافته است

علي جاويدانه در شوراي برنامه ريزي و توسعه مازندران در ساري افزود: ايستگاه‌هاي پايش سطح تراز دريا که در مناطق جنوب و شمال کشور کاربرد دارد، بررسي رفتار زجر و مد دريا را انجام مي دهد.

وي ادامه داد :20 ايستگاه تراز سطح دريا در کشور وجود که از اين تعداد پنج ايستگاه در شمال کشور مستقر است که از اين تعداد سه ايستگاه در سواحل دريا در مازندران قرار دارد.

رييس سازمان نقشه‌برداري کشور گفت : اين ايستگاه‌ها وضعيت جزر مدي دريا را به صورت سالانه ارائه مي‌دهد و براساس اطلاعات اين ايستگاه‌ها تراز درياي خزر طي 15 سال بيش از 2 متر کاهش يافته است.

جاويدانه گفت : کاهش قابل توجه تراز آب درياي خزر موضوع مهمي است و جاي تامل بيشتري را دارد.

به گزارش ايرنا، سطح آب درياي خزر پس از بالاترين تراز آب 80 سال اخير در سال 1995 ميلادي، با سيري غيريکنواخت در حال کاهش بوده و بيشترين ميزان اين کاهش طي سال‌هاي 2008 تا 2015 ميلادي به وقوع پيوسته است.

البته طي سال‌هاي اخير علاوه بر تغييرات موثر منابع آب رودخانه‌اي، افزايش دماي هوا و اثرگذاري آن بر ميزان تبخير و هدر رفت آب، در روند تغييرات سالانه و نوسانات آب تاثير داشته است. ويژگي‌ بارز درياي خزر، نوسانات دوره‌اي سطح آب است که آن را از ديگر پهنه‌هاي آبي متمايز مي‌سازد. براساس آمار ثبت شده در ايستگاه‌هاي ترازسنجي درياي خزر، سطح آب اين دريا از سال 1837 تا پايان سال 2020 ميلادي از روند تغييرات و رفتار نوساني متنوعي برخوردار بوده است. در حدود نيمي از اين بازه زماني حد فاصل سال‌هاي 1837 تا 1930 ميلادي، درياي خزر روند نوساني بسيار ملايم و به طور متوسط بين يک تا دو سانتي‌متر کاهش در سال داشته است.

بيشترين تراز آب اين دوره در سال 1882 ميلادي و برابر منفي 24.4 متر بوده است. از سال 1930 تا سال 1941 ميلادي، درياي خزر با کاهش شديد تراز آب (حدود 14 سانتي‌متر در سال) مواجه شد. از سال 1940 تا اواخر 1950 ميلادي، کاهش تراز آب به کندي صورت گرفت. در سال‌هاي دهه 1960 ميلادي، درياي خزر داراي ثباتي نسبي در روند نوسانات بوده و سطح آب در حدود رقم ارتفاعي 27.5- متر قرار داشت، اما از سال 1970 ميلادي تراز آب شديدا کاهش پيدا کرد و در سال 1977 ميلادي (1356 هجري شمسي) در پايين‌ترين سطح خود (حدود منفي 28.2 متر) قرار گرفت و کاهش کلي تراز آب دريا از ابتداي قرن بيستم تا سال 1977 ميلادي به ميزان 3.2 متر رقم خورد.

اين کاهش در ابتداي اين قرن حاصل رژيم طبيعي مولفه‌هاي آب و هواشناسي و در سال‌هاي دهه 30 ميلادي به علت احداث و بهره‌برداري از سدهاي آبي و برق آبي روي رودخانه‌هاي حوضه آبريز درياي خزر شروع و در دهه 40 ميلادي با تشديد فعاليت‌هاي انساني روي رودخانه ادامه يافت. از سال 1978 تا 1995 ميلادي تراز آب به ميزان 2.5 متر و به طور متوسط 13 سانتي‌متر در سال افزايش يافت. تغيير شرايط اقليمي در حوضه ابريز درياي خزر در اين بازه زماني، افزايش مقدار نزولات جوي و افزايش حجم آب ورودي رودخانه‌اي سبب شد تا سطح آب درياي خزر از سال 1978 ميلادي به طور چشم‌گيري بالا آمده و در سال 1995 تا سال 2020 ميلادي به ميزان 1.5 متر کاهش يافت.

 روند کاهشي اخير به عوامل آب و هوايي و تغييرات اقليمي حاکم بر منطقه ارتباط داده شده است. به طور کلي روند نوسانات تراز آب درياي خزر دراين دوره حاصل تلفيق عوامل اقليمي و فعاليت‌هاي انساني بوده و در اين ميان به ويژه در حال حاضر عوامل اقليمي نقش غالب را دارا است.

طبق گزارش موسسه تحقيقات آب وزارت نيرو، سطح آب درياي خزر پس از بالاترين تراز آب 80 سال اخير در سال 1995 ميلادي، با سپري غيريکنواخت در حال کاهش است. بيشترين ميزان اين کاهش در بازه زماني سال‌هاي 2008 تا 2015 ميلادي به وقوع پيوسته و اين رخداد با کاهش قابل ملاحظه آبدهي رودخانه‌هاي مهم شمالي از جمله رودخانه ولگا هم زمان بوده، البته در طي سال‌هاي اخير علاوه بر تغييرات موثر منابع آب رودخانه‌اي، افزايش دماي هوا و اثرگذاري آن بر ميزان تبخير و هدر رفت آب، در روند تغييرات سالانه و نوسانات آب تاثير داشته است.

250 نقطه کشور درگير فرونشست زمين

وي افزود : در سال‌هاي گذشته در کشور پايش هاي فرونشست زمين انجام شده و اولين فرونشست در دهه 80 در کشور شناسايي و اکنون 250 نقطه کشور درگير اين چالش هستند.

رييس سازمان نقشه برداري کشور گفت : مازندران به عنوان استاني که با توجه به منابع آبي دارد انتظار فرونشست در آن وجود نداشت اما فرونشست هايي در اين استان هم داريم.