صحنه‌هاي آشنا اما نگران‌کننده‌اي را مي‌توان ديد: نوجواناني که در جمع مي‌خندند، شوخ‌طبع و پرانرژي به نظر مي‌رسند، اما همين که تنها مي‌شوند، با دنيايي از غم، خستگي و بي‌معنايي مواجه هستند. اين تضاد ميان ظاهر شاد و باطن رنج‌کشيده، يکي از چالش‌هاي نوظهور سلامت روان در نوجوانان است که روانشناسان آن را «افسردگي خندان» مي‌نامند.
کپی آدرس
اشتراک گذاری در فیس بوک
اشتراک گذاری در تویتر
پست الکترونیک
اشتراک گذاری در لینکداین
اشتراک گذاری در واتساپ
پشت لبخند نوجوانان؛ وقتي شادي ظاهر است اما رنج پنهان
دکتر اميرحسين جلالي ندوشن، روان‌پزشک و مدرس دانشگاه، به جاي اصطلاح «افسردگي خندان» از واژه «افسردگي پنهان» يا «افسردگي خاموش» استفاده مي‌کند و در توضيح مي‌گويد: «اين روزها بعضي نوجوانان در جمع مي‌خندند و پرانرژي‌اند، اما وقتي تنها مي‌شوند، حال و روز ديگري دارند. نوجوان ممکن است در جمع پرشور و شوخ‌طبع باشد، عکس‌هاي شاد بگذارد، حتي نمرات خوبي هم بگيرد، اما در درون احساس تهي‌بودن، خستگي يا بي‌معنايي مي‌کند. در سنين نوجواني به‌دليل ترس از قضاوت يا برچسب «ضعيف بودن»، خيلي‌ها ترجيح مي‌دهند لبخند بزنند و غمشان را پنهان کنند.»
در سنين نوجواني به‌دليل ترس از قضاوت يا برچسب «ضعيف بودن»، خيلي‌ها ترجيح مي‌دهند لبخند بزنند و غمشان را پنهان کنند
اين روان‌پزشک و مدرس دانشگاه، در توضيح اينکه چرا برخي نوجوانان چنين نقابي به چهره مي‌زنند، مي‌گويد: «بعضي‌ها نمي‌خواهند والدين يا دوستانشان ناراحت شوند. بعضي‌ها هم هميشه مي‌خواهند نقش قوي يا «حال‌خوب‌کن جمع» را داشته باشند.»
او تأکيد مي‌کند: «اما پشت اين ظاهر شاد، يک رنج واقعي جريان دارد؛ مثل بازيگري که روي صحنه مي‌خندد اما وقتي به پشت‌صحنه مي‌رود، فرو مي‌ريزد.»
چگونه شادي ظاهري نوجوان را بشناسيم؟
تشخيص شادي واقعي نوجوان گاهي دشوار است و والدين و معلمان بايد به تغييرات ظريف اما معنادار توجه کنند.جلالي ندوشن در اين باره مي‌گويد: «بايد تغييرات کوچک اما معنادار را ديد. مثلاً نوجواني که هميشه با دوستانش بيرون مي‌رفت، حالا بيشتر در اتاقش مي‌ماند. يا کسي که اهل فوتبال بود، يک‌باره علاقه‌اي نشان نمي‌دهد.»
او ادامه مي‌دهد: «تغيير در خواب و غذا، تحريک‌پذيري، شکايت‌هاي جسمي بي‌علت، يا حتي جمله‌هايي مثل «ديگه مهم نيست» مي‌تواند علامت باشد. لبخند هميشه به معناي شادي نيست.»
تاثير فشار تحصيلي و شبکه‌هاي اجتماعي بر نوجوانان
جلالي ندوشن با بيان اينکه فشارهاي تحصيلي و زندگي مجازي از جمله عواملي هستند که مي‌توانند سلامت روان نوجوانان را تحت تأثير قرار دهن. مي‌گويد: «فشار نمره و کنکور سنگين است. در کنار آن، نوجوان وقتي در شبکه‌هاي اجتماعي زندگي «بي‌نقص» ديگران را مي‌بيند، مدام خودش را مقايسه مي‌کند و احساس مي‌کند کافي نيست.»
او تأکيد مي‌کند: «تصاوير فيلترشده و «لبخندهاي اجباري» فضاي مجازي، او را در چرخه بي‌ارزشي مي‌اندازد. بي‌خوابي ناشي از استفاده شبانه از گوشي هم اوضاع را بدتر مي‌کند.»
نوجوانان چگونه مي‌توانند چرخه افسردگي را متوقف کنند؟
جلالي ندوشن در اين خصوص مي‌گويد: پيشگيري از افسردگي پنهان در نوجوانان، نه تنها وظيفه خانواده و مدرسه، بلکه بخشي از مسئوليت خود نوجوان است. رعايت نکات ساده اما مؤثر مي‌تواند کمک کند نوجوانان در برابر احساسات منفي مقاومت کنند.
پيشگيري از افسردگي پنهان در نوجوانان، نه تنها وظيفه خانواده و مدرسه، بلکه بخشي از مسئوليت خود نوجوان است
وي اظهارداشت: «نوجوان مي‌تواند تا حدي خود را محافظت کند؛ به‌عنوان مثال داشتن خواب منظم، ورزش روزانه به مدت نيم ساعت، محدود کردن استفاده از شبکه‌هاي اجتماعي و ثبت احساسات در دفترچه شخصي.»
او ادامه مي‌دهد: «علاوه بر اين، گفت‌وگو با يک دوست يا بزرگسال قابل اعتماد درباره احساسات، و انجام فعاليت‌هاي روزانه مثل نقاشي، موسيقي يا پياده‌روي، مي‌تواند نقش يک سپر در برابر غم پنهان ايفا کند.»
چه زماني بايد به متخصص مراجعه کرد؟
پيگيري به موقع علائم افسردگي پنهان مي‌تواند سرنوشت نوجوان را تغيير دهد و از خطرات جدي جلوگيري کند. جلالي ندوشن با اشاره به اهميت توجه به تغيير رفتار نوجوانان مي‌گويد: «والدين و نوجوانان بايد زماني به متخصص مراجعه کنند که علائم بيش از دو هفته ادامه داشت، يا نوجوان به وضوح تغيير کرده است.»
او تأکيد مي‌کند: «اگر نشانه‌اي از خودآسيب‌زني يا جملات مربوط به مرگ شنيده شد، مراجعه به روان‌پزشک يا پزشک عمومي لازم است. گاهي همين يک قدم مي‌تواند آينده نوجوان را نجات دهد.»
منبع: ايرنا
کپی آدرس
اشتراک گذاری در فیس بوک
اشتراک گذاری در تویتر
پست الکترونیک
اشتراک گذاری در لینکداین
اشتراک گذاری در واتساپ
بخش خبری آذربایجان
اظهار نظر 0
روزنامه به دیدگاه شما نیازمند است،از نظراتتون روی موضوعات پیشوازی خواهیم کرد.