افزايش مصرف دخانيات در کشور بويژه بين دختران و زنان

به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه وطن امروز، يکي از دلايل افزايش مصرف سيگار اين است که مصرف سيگار در زنان 133 درصد رشد داشته است.

اينکه چرا اين روز‌ها قبح مصرف سيگار بين دختران و زنان شکسته شده و آن‌ها نيز پابه‌پاي مردان در انظار عمومي سيگار مي‌کشند، ريشه در مسائل متعدد فرهنگي، نبود آموزش‌هاي لازم درباره مضرات مصرف سيگار و وجود انواع سيگار‌ها با برند‌هاي مختلف و طعم‌هاي متنوع و اشکال فريبنده در کنار سيگار‌هاي الکترونيک دارد. 

از اين نکته آخر يعني وجود سيگار‌هاي متنوع با طعم‌هاي جذاب و رايحه‌هايي که آزاردهنده نيست نبايد براحتي گذشت که در نگاه زنان و دختران اهميت دارد و همچون دامي مي‌ماند که آن‌ها را به سوي خود مي‌کشد و در اين ميان سود‌هاي هنگفت است که به جيب توليدکنندگان اين نوع سيگار‌ها مي‌رود. در واقع به نظر مي‌رسد توليد چنين محصولاتي از سوي برند‌هاي خارجي کاملا هدفمند است. اين در حالي است که سيگار دروازه ورود به دنياي مواد مخدر شناخته مي‌شود که متاسفانه به اشکال مختلف، چه به صورت صنعتي و چه سنتي در دسترس است.

* اقدام هدفمند براي افزايش ميزان مصرف

حميدرضا شاهسون، دبير شوراي طرح «پاد» جمعيت مبارزه با استعمال دخانيات ايران در گفتگو با «وطن امروز» گفت: مصرف سيگار به دليل کم‌توجهي نسبت به جلوگيري از استعمال آن با راهکار‌هاي کارشناسي و فرهنگي در کشور در حال افزايش است، به طوري که سالانه 70 ميليارد نخ سيگار در ايران توليد، توزيع و مصرف مي‌شود. وي با بيان اينکه رشد روزافزون مصرف سيگار در کنار سود کلان فروشندگان آن باعث شده است در 10 سال اخير شرکت‌هاي توليد دخانيات از 8 کارخانه به 28 کارخانه برسد، افزود: افزايش 3 برابري توليد سيگار در کشور بيانگر رشد بسيار بالاي استعمال دخانيات در کشور است. 

شاهسون به کاهش سن اعتياد به مصرف سيگار و ساير مخدر‌ها و مواد توهم‌زاي صنعتي در کشور اشاره کرد و اظهار داشت: سن مصرف سيگار اکنون در کشور به کودکان دبستاني رسيده، در حالي که سيگار دروازه ورود به ساير مواد مخدر سنگين است و با فرو ريختن قبح آن، فرد سيگاري يا قلياني به راحتي هر دود خانمان‌سوزي را امتحان مي‌کند که خيلي از آن‌ها خواسته يا ناخواسته به دام اعتياد کشيده مي‌شوند. 

دبير شوراي طرح «پاد» جمعيت مبارزه با استعمال دخانيات ايران در ادامه اظهار داشت: مطابق تحقيقات ميداني مشخص شده است دانش‌آموزان سوم و چهارم ابتدايي در بيرون از مدارس سيگار کشيدن را تجربه کرده و در دوران متوسطه مصرف دخانيات بين دانش‌آموزان به اوج مي‌رسد. وي با بيان اينکه متاسفانه خيلي از والدين در کنار خانواده با مصرف سيگار و قليان در خانه يا در اماکن عمومي، چون پارک‌ها، زمينه ترغيب فرزندان‌شان به مصرف دخانيات يا ساير مواد را فراهم مي‌آورند، اضافه کرد: تحقيقات نشان مي‌دهد اغلب نوجوانان سيگاري پدر، مادر يا اعضاي خانواده‌شان دخانيات مصرف کرده و فرزندان‌شان نيز با مصرف سيگار آشنا مي‌شوند و به همين دليل آنان هم به استعمال سيگار روي مي‌آورند. شاهسون يکي ديگر از عوامل ترويج مصرف بالاي دخانيات در کشور را ترويج استعمال سيگار در فيلم‌ها و نمايش‌هاي خانگي عنوان کرد و گفت: اين افراد به دليل درآمد‌هاي نجومي که از فروش سيگار کسب مي‌کنند صاحب قدرت‌هاي مالي هستند که به نفع خود مانع عدم ترويج مصرف سيگار شده و چه‌بسا تلاش مي‌کنند مصرف دخانيات به دليل افزايش توليد و فروش بيشتر زياد شود و صداوسيما نيز در اين زمينه ترک فعل مي‌کند، چرا که طبق قانون از سال 85 هر گونه تبليغ دخانيات ممنوع است.

دبير شوراي طرح «پاد» جمعيت مبارزه با استعمال دخانيات ايران همچنين در پاسخ به اين سوال که چرا سن مصرف سيگار در بين دختران کاهش يافته است؟ گفت: افزايش واردات سيگار‌هاي طعم‌دار و شيرين و همين‌طور سيگار‌هاي سبک با بسته‌بندي‌هاي ظريف باعث شده اکنون دختران پا به پاي پسران در مدارس و دانشگاه‌ها يا خانه و محل کار سيگار مصرف مي‌کنند. اين در حالي است که طي يک دهه گذشته دختران و زنان از مصرف سيگار در انظار عمومي حيا مي‌کردند، ولي اکنون قبح آن نيز شکسته شده است. يعني تغييرات فرهنگي در اين موضوع مؤثر بوده است.

شاهسون افزود: آمار‌هاي رسمي نشان مي‌دهد مصرف دخانيات، سيگار‌هاي الکترونيکي و ساير مخدر‌ها براي دختران به سنين پايين آمده است و مصرف سيگار نوجوانان و جوانان بين سنين 14 تا 18 سال 133 درصد افزايشي شده که اين آمار نيز براي چند سال گذشته است. علاوه بر مصرف سيگار، دختران و پسران نوجوان با يک پا فراتر از مصرف سيگار بشدت به استعمال «گل» و ديگر مواد صنعتي روي آورده‌اند که بسيار نگران‌کننده است.

وي در ادامه افزود: هر چند وزارت بهداشت با جديت تلاش مي‌کند با اقدامات پيشگيرانه مصرف سيگار و ساير مخدرات در کشور کم شود، اما اين وزارتخانه به تنهايي توان لازم را براي اين کار ندارد. البته در حال حاضر اين وزارتخانه براي پيشگيري از مصرف سيگار اقدامات خاصي انجام داده است تا در مدارس دانش‌آموزان را از مضرات، مخاطرات و تبعات مصرف سيگار آگاه کنند. اين طرح در برخي شهرستان‌ها، چون ورامين و رباط‌کريم کليد خورده و قرار است در 4 استان نيز شکل اجرايي به خود بگيرد تا دانش‌آموزان متوسطه آموزش لازم را ببينند. 

همچنين ايجاد کارگاه‌هاي آموزشي براي والدين در مدارس به منظور آگاه کردن آن‌ها از وضعيت مصرف دخانيات شروع شده و خود بچه‌هاي آموزش‌ديده نيز سفير جلوگيري از مصرف دخانيات در محلات مي‌شوند.

* 3 ماده مخدر پرطرفدار در بين معتادان

با آنکه تا دهه گذشته مصرف مواد مخدر معمولا در چند ماده، چون ترياک، حشيش و... خلاصه مي‌شد، اما اکنون علاوه به اين مواد، مواد روانگردان صنعتي هم اضافه شده است که متاسفانه به دليل فراواني و مصرف راحت آن، جوانان به اين سمت سوق داده مي‌شوند. دبير ميز پيشگيري فرهنگي و اجتماعي از مصرف مواد مخدر و الکل شوراي عالي انقلاب فرهنگي در اين باره مي‌گويد: ماده‌هاي بازيافت شده از خشخاش مانند ترياک، شيره و مواد صنعتي مانند هروئين بيشترين مصرف را بين معتادان دارند. پس از آن استحصالات گياه کوکا و شاهدانه مانند شيشه و گل در رتبه بعدي مصرف مواد مخدر قرار دارند. 

ابوالحسن صفرپور، دبير ميز پيشگيري فرهنگي و اجتماعي از مصرف مواد مخدر و الکل شوراي عالي انقلاب فرهنگي در پاسخ به پرسشي که آمار مصرف دخانيات در کشور به چه ميزان رسيده است، گفت: تحقيقاتي که اواخر سال 1400 انجام شد نشان مي‌دهد آمار مصرف دخانيات در کشور بشدت رو به افزايش است و هم مدل‌هاي جديد و دستگاه‌هاي جديدي براي مصرف ظهور کرده و هم در ميان دختران و زنان 15 تا 30 سال، شاهد رشد 133 درصدي مصرف دخانيات هستيم. وي افزود: از سال 1394، در مصرف مخدر‌ها و اعتياد شاهد رشد افزايشي بوده‌ايم، به طوري که از يک سو شاهد افزايش مصرف مواد مخدر و کاهش سن اعتياد و از سويي هم تغيير الگوي مصرف مخدر در کشور هستيم تا آنجا که الگوي مصرف به سمت مصرف مخدر‌هاي صنعتي و محرک‌هاي پرخطر و استحصالات (بازيافت شده) شاهدانه حرکت کرده است. 

صفرپور ادامه داد: به طور کلي 30 گرم شيشه مي‌تواند هزار نفر را نشئه و درگير اعتياد کند، اما در ترياک چندين کيلو مي‌تواند همين ميزان از افراد را نشئه کند و اين 2 ماده مخدر قابل مقايسه نيستند.

دبير ميز پيشگيري فرهنگي و اجتماعي از مصرف مواد مخدر و الکل شوراي عالي انقلاب فرهنگي درباره سن اعتياد در کشور نيز گفت: بر اساس پيمايش‌هاي سال 1394، سن اعتياد کشور در آن زمان 24 سال بود، اما امروز اين را که به چند سال رسيده نمي‌دانيم، چرا که آمار دقيقي در دست نداريم و اين دليل همان نبود پيمايش‌هاي حوزه مواد مخدر است. وي در ادامه با اشاره به ميزان مصرف مواد مخدر در کشور گفت: به خاطر سبقه کشت و توليد مواد مخدر در پيش از پيروزي انقلاب اسلامي و کشت خشخاش در کشور‌هاي اطراف ايران، طبيعتا ماده‌هاي بازيافت شده از خشخاش مانند ترياک و شيره و مواد صنعتي مانند هروئين، بيشترين مصرف را در کشور دارند. پس از مصرف اين مواد مخدر، استحصالات گياه کوکا و شاهدانه مانند شيشه و گل در رتبه بعدي مصرف مواد مخدر کشور قرار دارند، اما در دنيا اين برعکس است، بيشترين ماده‌هاي مخدري که در کشور‌هاي غربي مصرف مي‌شود، استحصالات شاهدانه مانند حشيش و ماري جوانا بوده و پس از آن استحصالات خشخاش و کوکا بيشترين مصرف را در کشور‌هاي غربي دارند. 

گفتني است سالانه حدود 60 هزار مرگ و بيش از 60 هزار ميليارد تومان هزينه‌هاي بهداشتي - درماني ناشي از مصرف دخانيات در کشور در حالي گزارش مي‌شود که شاهد روند افزايش مصرف دخانيات بويژه بين زنان و دختران آن هم با رشدي 133 درصدي هستيم؛ موضوعي که زنگ خطر افزايش مصرف مواد دخاني در گروه‌هاي سني پايين را به صدا درآورده است.