ارتباط اين گروه خوني و سکته زودهنگام

به گزارش الف به نقل از sciencealert اين يافته که در سال 2022 منتشر شد، درک ما را از چگونگي تأثير ساختار بيولوژيکي منحصر به فرد ما بر سلامتمان عميق‌تر مي‌کند.

احتمالاً نام گروه‌هاي خوني A، B، AB و O را شنيده‌ايد که به نشانگرهاي شيميايي مختلفي که به عنوان آنتي‌ژن شناخته مي‌شوند و روي سطح گلبول‌هاي قرمز خون ما يافت مي‌شوند، اشاره دارند. حتي در بين اين گروه‌هاي خوني اصلي، تغييرات ظريفي وجود دارد که ناشي از جهش در ژن‌هاي دخيل است.

محققان داده‌هاي 48 مطالعه ژنتيکي را که شامل تقريباً 17000 بيمار سکته مغزي و نزديک به 600000 فرد غير سکته مغزي بود، تجزيه و تحليل کردند. همه شرکت‌کنندگان بين 18 تا 59 سال سن داشتند. يافته‌هاي آنها رابطه روشني بين ژن مسئول زيرگروه خوني A1 و سکته مغزي زودرس نشان داد.

يک جستجوي گسترده ژنومي، دو مکان را که به شدت با خطر ابتلا به سکته مغزي در سنين پايين‌تر مرتبط بودند، آشکار کرد. يکي از اين مکان‌ها با محل قرارگيري ژن‌هاي گروه خوني مطابقت داشت. سپس، تجزيه و تحليل دوم انواع خاصي از ژن‌هاي گروه خوني نشان داد افرادي که ژنوم آنها براي گونه‌اي از گروه خوني A کدگذاري شده بود، در مقايسه با جمعيتي از ساير گروه‌هاي خوني، 16 درصد بيشتر احتمال ابتلا به سکته مغزي قبل از 60 سالگي داشتند.

براي افرادي که ژن گروه خوني O1 را دارند، اين خطر 12 درصد کمتر
بود.

با اين حال، محققان خاطرنشان کردند که خطر سکته مغزي در افراد با گروه خوني A کم است، بنابراين نيازي به مراقبت يا غربالگري اضافي در اين گروه نيست.

استيون کيتنر، نويسنده ارشد و متخصص مغز و اعصاب عروقي از دانشگاه مريلند، گفت: «ما هنوز نمي‌دانيم چرا.» اما احتمالاً به عوامل لخته شدن خون مانند پلاکت‌ها و سلول‌هايي که رگ‌هاي خوني را مي‌پوشانند و همچنين ساير پروتئين‌هاي در گردش خون مربوط مي‌شود که همگي در ايجاد لخته‌هاي خون نقش دارند.»

اگرچه يافته‌هاي اين مطالعه ممکن است نگران‌کننده به نظر برسد - اينکه گروه خوني مي‌تواند خطر سکته مغزي زودهنگام را تغيير دهد - بياييد اين نتايج را در چارچوب قرار دهيم.

هر ساله در ايالات متحده، کمي کمتر از 800000 نفر دچار سکته مغزي مي‌شوند. بيشتر اين سکته‌ها - حدود سه نفر از هر چهار نفر - در افراد 65 سال و بالاتر رخ مي‌دهد و اين خطرات پس از 55 سالگي هر دهه دو برابر مي‌شود.

همچنين، افراد مورد مطالعه در آمريکاي شمالي، اروپا، ژاپن، پاکستان و استراليا زندگي مي‌کردند و افراد با تبار غيراروپايي تنها 35 درصد از شرکت‌کنندگان را تشکيل مي‌دادند. مطالعات آينده با نمونه‌اي متنوع‌تر مي‌تواند به روشن شدن اهميت نتايج کمک کند.

کيتنر گفت: «ما به وضوح به مطالعات پيگيري بيشتري براي روشن شدن مکانيسم‌هاي افزايش خطر سکته مغزي نياز داريم.»

يکي ديگر از يافته‌هاي کليدي اين مطالعه، مقايسه افرادي بود که قبل از 60 سالگي دچار سکته مغزي شده بودند با افرادي که بعد از 60 سالگي دچار سکته مغزي شده بودند.

براي اين منظور، محققان از مجموعه داده‌هايي شامل حدود 9300 فرد بالاي 60 سال که دچار سکته مغزي شده بودند و حدود 25000 فرد بالاي 60 سال که سکته مغزي نکرده بودند، استفاده کردند.

آنها دريافتند که افزايش خطر سکته مغزي در گروه خوني A در گروه سکته مغزي ديررس ناچيز بود، که نشان مي‌دهد سکته‌هايي که در اوايل زندگي اتفاق مي‌افتند، ممکن است مکانيسم متفاوتي در مقايسه با سکته‌هايي که بعداً رخ مي‌دهند، داشته باشند.

نويسندگان گفتند که سکته مغزي در افراد جوان‌تر کمتر به دليل تجمع رسوبات چربي در شريان‌ها (فرآيندي به نام تصلب شرايين) و بيشتر به دليل عواملي است که با تشکيل لخته مرتبط هستند.

اين مطالعه همچنين نشان داد که افراد داراي گروه خوني B صرف نظر از سنشان، حدود 11 درصد بيشتر در معرض سکته مغزي در مقايسه با گروه کنترل بدون سکته مغزي هستند.

مطالعات قبلي نشان مي‌دهد که بخشي از ژنوم که گروه خوني را کد مي‌کند، به نام «لوکوس ABO»، با کلسيفيکاسيون عروق کرونر، که جريان خون را محدود مي‌کند، و حمله قلبي مرتبط است.

توالي ژنتيکي گروه‌هاي خوني A و B همچنين با خطر کمي بالاتر لخته شدن خون در رگ‌ها، به نام ترومبوز وريدي، مرتبط دانسته شده است. اين مقاله در مجله نورولوژي منتشر شده است.

نسخه قبلي اين مقاله در سپتامبر 2022 منتشر شده است.