اختصاص سهميه انرژي به هر نفر، ضريب جيني را پايين مي‌آورد

به گزارش خبرگزاري تسنيم؛ انرژي در ايران با قيمتي به مراتب پايين‌تر از ارزش واقعي و قيمت صادراتي عرضه مي‌شود. طبق برآوردهاي بين‌المللي،ايران سالانه ده‌ها ميليارد دلار يارانه پنهان انرژي پرداخت مي‌کند که بخش بزرگي از آن نصيب پرمصرف‌ها مي‌شود، نه اقشار کم‌درآمد. اين قيمت‌گذاري معيوب، سيگنال غلطي به مصرف‌کنندگان مي‌دهد که انرژي کالايي بي‌ارزش و فراوان است.

براي جلوگيري از هدررفت انرژي و عدم تغيير شرايط رفاهي مردم، به جاي حذف يارانه انرژي و آزادسازي قيمت انرژي يا از آن طرف، تداوم وضعيت فعلي که منجر به هدررفت و مصرف غيربهينه انرژي شده است؛ بايد به سمت ايجاد سازوکار جديدي در زمينه اعطاي يارانه انرژي مبتني بر الگوي بهينه مصرف حرکت کنيم. از اين منظر، تخصيص يارانه انرژي به کد ملي مبتني بر مدل انرژي به نفر و تعرفه‌گذاري پلکاني دوپله‌اي با هدف ايجاد عدالت در توزيع يارانه انرژي و مديريت مصرف در کشورمان در دستور کار قرار دارد.

در اين روش، دو پله مصرفي تعريف مي‌شود. کساني که در پله اول قرار دارند، در داخل الگو از انرژي استفاده مي‌کنند و مشمول يارانه، بخشودگي و تشويق مي‌شوند اما کساني که توجهي به الگوي مصرف ندارند و مصارف بالايي دارند، در پله دوم مصرف قرار مي‌گيرند. پله دوم مصرفي، مشمول يارانه نمي‌شود و هزينه بالاتري براي بهاي انرژي مصرفي‌اش پرداخت مي‌کند. در اين چارچوب، متناسب با افزايش مصرف، ميزان بهاي انرژي مصرفي مشترکان نيز افزايش پيدا مي‌کند.

دولت نيز در طرح عملياتي خود پيشنهاد مطرح کرده است که سهميه انرژي به هر کدملي اختصاص پيدا کند. در اين روش، هر فرد مقدار مشخصي انرژي يارانه‌اي در ماه دارد که مي‌تواند نحوه مصرف آن را مديريت کند. اگر مشترکان مصرفي کمتر از اين سهميه داشته باشند، مي‌توانند باقي‌مانده‌ آن را بفروشند. کساني که پرمصرف هستند، مي‌توانند از بازار آزاد انرژي مورد نياز خود را تهيه کنند.

اختصاص سهميه انرژي به نفر بهترين راهکار براي ايجاد عدالت در توزيع يارانه‌هاي انرژي است. در اين شيوه، از يک طرف مديريت مصرف به خود مردم سپرده مي‌شود و از طرف ديگر، افراد مي‌توانند با صرفه‌جويي مبالغ کمتري بپردازند و با فروش اضافه انرژي خود درآمدي کسب کنند.

نظرات محمد جلالي، نماينده دليجان و محلات در مجلس را در خصوص مزيت‌هاي تعرفه‌گذاري پلکاني و اختصاص سهميه انرژي به نفر در ادامه مي‌خوانيد.

جلالي با اشاره به اين موضوع که مديريت مصرف انرژي در کشورمان از اهميت حياتي برخوردار است، تصريح کرد: انصافاً اين که منابع و يارانه‌ها را به عدالت در ميان شهروندان تقسيم کنيم، کار سختي است و به برنامه‌ريزي‌هاي دقيق و سياست‌گذاري‌هاي درست نياز دارد.

وي ادامه داد: هر اندازه دولت با کمک مجلس به سمت سياست‌گذاري‌هايي برود که توزيع يارانه‌ها را در حوزه انرژي عادلانه‌تر کند، اقدام مثبتي است. در همين راستا، تعرفه‌گذاري پلکاني دوپله‌اي پرمصرف و مشترکان داخل الگو گام رو به جلويي به حساب مي‌آيد.

وي ادامه داد: اختصاص سهميه انرژي به نفر راهکار مناسبي براي افزايش عدالت در توزيع يارانه‌هاست و زمينه را براي مديريت مصرف توسط خود افراد به وجود مي‌آورد. اجراي اين طرح کار آساني نيست. اگر دولت بتواند زيرساخت‌هاي لازم را به وجود بياورد و به سمت اجراي درست اين طرح برود، نتايج خوبي نصيب کشور مي‌شود.

جلالي گفت: در روش اختصاص سهميه انرژي به نفر، افراد مي‌دانند که ميزان مشخصي انرژي يارانه‌اي در ماه در اختيار دارند و بايد به مديريت مصرف‌شان بپردازند. همين امر باعث مي‌شود که افراد نسبت به ميزان مصرف انرژي‌شان حساس شوند. ايجاد اين حساسيت موضوع مهمي است.

وي ادامه داد: از هر روشي که بتوانيم عدالت در توزيع يارانه‌هاي انرژي را به وجود بياوريم و مشترکان را نسبت به ميزان مصرف حساس کنيم، مثبت ارزيابي مي‌شود. يکي از راهکارهاي اصلي مديريت مصرف انرژي و حرکت به سمت بهينه‌سازي اختياري مصرف در عين کسب رفاه بيشتر، اختصاص سهميه انرژي به نفر است که اين روش به عدالت نيز نزديک‌‎تر است و به نفع اقشار ضعيف است و با مديريت مصرف توسط خانواده‌هاي ايراني، سهميه مازاد را به فروش برسانند و درآمد کسب کنند که موجب کاهش ضريب جيني نيز خواده شد.

جلالي گفت: ما در کشورمان اتباع را داريم که از يارانه انرژي استفاده مي‌کنند. از آنجائيکه آن‌ها به لحاظ تعداد نفرات اعضاي خانواده نسبت به خانواده‌هاي ايراني پرجمعيت‌تر هستند، از يارانه غيرمستقيم بيشتري بهره مي برند. اختصاص سهميه انرژي به نفر در اين زمينه هم مي‌تواند کمک‌کننده باشد.