نفوذ آلمان در لبنان در پوشش فعاليت‌هاي انسان‌دوستانه

مقدمه

آژانس همکاري‌هاي بين‌المللي آلمان (GIZ) از دهه‌ها پيش به نمايندگي از وزارت همکاري اقتصادي و توسعه فدرال آلمان (BMZ) و با حمايت مالي اتحاديه اروپا در لبنان فعاليت مي‌کند. اين فعاليت‌ها در زمينه‌هايي مانند آموزش حرفه‌اي، مديريت منابع آب، ترويج صلح و توسعه اجتماعي هستند و با هدف بهبود شرايط زندگي و تقويت ثبات در اين کشور بحران‌زده طراحي شده‌اند. با اين حال، اين اقدامات فراتر از اهداف توسعه‌اي، ابزاري براي نفوذ نرم آلمان هستند که به جلب حمايت افکار عمومي، گسترش همکاري‌هاي اقتصادي و تقويت جايگاه سياسي اين کشور در غرب آسيا کمک مي‌کنند. در بستر بحران‌هاي اقتصادي، سياسي و اجتماعي لبنان، GIZ از طريق همکاري با نهادهاي محلي و بين‌المللي به دنبال ايجاد تغييرات پايدار و ارتقاي تصوير آلمان به‌عنوان يک بازيگر مسئول جهاني است.

اهميت لبنان براي آلمان

لبنان به دليل موقعيت استراتژيک در غرب آسيا، تنوع فرهنگي و نقش آن به‌عنوان ميزبان بزرگ‌ترين جمعيت پناهندگان نسبت به جمعيت خود، براي آلمان اهميت ويژه‌اي دارد. اين کشور بستري براي رقابت ژئوپليتيکي با قدرت‌هايي مانند چين و ايران فراهم مي‌کند و از منظر اقتصادي، بازار بالقوه‌اي براي فناوري‌ها و خدمات آلماني است. آلمان از طريق پروژه‌هاي GIZ به دنبال کاهش تنش‌هاي اجتماعي، جلوگيري از مهاجرت غيرقانوني به اروپا و ترويج ارزش‌هاي غربي مانند برابري جنسيتي و توسعه پايدار است. نفوذ نرم از طريق اين پروژه‌ها به آلمان امکان مي‌دهد تا بدون مداخله مستقيم سياسي، روابط دوجانبه را تقويت کرده و تصوير مثبتي از خود در ميان مردم لبنان ايجاد کند.

فعاليت‌هاي GIZ در لبنان

تقويت صلح مدني و گفتگوي اجتماعي

به درخواست وزارت همکاري اقتصادي و توسعه فدرال آلمان (BMZ) و با هزينه 2,774,500 يورو (کل پروژه 5,312,559 يورو)، GIZ از سال 2017 پروژه سرويس صلح مدني (CPS) را براي ترويج گفتگو بين گروه‌هاي جمعيتي و کاهش تنش‌هاي فرقه‌اي در لبنان اجرا کرده است. اين پروژه با شبکه‌سازي سازمان‌هاي جامعه مدني و آموزش روش‌هاي حل منازعات غيرخشونت‌آميز به مديريت درگيري‌هاي اجتماعي کمک مي‌کند. اين اقدام ضمن تقويت همزيستي مسالمت‌آميز، نفوذ نرم آلمان را از طريق ترويج ارزش‌هاي صلح و دموکراسي گسترش مي‌دهد.

بهبود مديريت نظام آموزشي

به سفارش BMZ و با هزينه 4,000,000 يورو، GIZ از سال 2024 پروژه‌اي براي بهبود مديريت نظام آموزشي لبنان اجرا مي‌کند. اين پروژه با همکاري وزارت آموزش و پرورش و آموزش عالي بر غيرمتمرکزسازي آموزش، ديجيتالي‌سازي و رفع نابرابري‌هاي جنسيتي تمرکز دارد. با تقويت ظرفيت‌هاي نهادي و آموزشي اين پروژه به کاهش تنش‌هاي اجتماعي و ايجاد فرصت‌هاي برابر کمک کرده و نفوذ نرم آلمان را از طريق ترويج ارزش‌هاي آموزشي مدرن گسترش مي‌دهد.

مديريت منابع آب و فاضلاب

به درخواست BMZ و با هزينه 8,500,000 يورو، GIZ از سال 2021 پروژه‌اي براي بهبود مديريت آب و فاضلاب در مؤسسات آب منطقه‌اي لبنان اجرا مي‌کند. اين پروژه با کاهش تلفات آب، توسعه برنامه‌هاي واکنش اضطراري و بهينه‌سازي مديريت فاضلاب، به تاب‌آوري زيرساخت‌هاي آب کمک مي‌کند. اين اقدام ضمن بهبود خدمات عمومي، نفوذ نرم آلمان را از طريق ارائه فناوري‌هاي پيشرفته و جلب حمايت افکار عمومي تقويت مي‌کند.

ترويج آموزش حرفه‌اي تقاضامحور

به سفارش BMZ و با حمايت مالي 3,500,000 يورويي اتحاديه اروپا (کل پروژه 13,300,000 يورو)، GIZ از سال 2021 آموزش حرفه‌اي مبتني بر نياز بازار کار را در لبنان اجرا مي‌کند. اين پروژه با همکاري وزارت آموزش و پرورش، با توسعه برنامه‌هاي آموزشي عملي، ديجيتالي‌سازي و همکاري با بخش خصوصي، فرصت‌هاي شغلي براي جوانان و گروه‌هاي حاشيه‌نشين را افزايش مي‌دهد. اين ابتکار ضمن تقويت اقتصاد محلي، نفوذ نرم آلمان را از طريق ترويج مدل‌هاي آموزشي غربي و ايجاد وابستگي به تخصص آلماني گسترش مي‌دهد.

فعاليت‌هاي GIZ در لبنان چه اهداف استراتژيک متعددي را دنبال مي‌کنند؟

ايجاد بازارهاي جديد: پروژه‌هاي آموزش حرفه‌اي و مديريت آب، بازارهايي براي فناوري‌ها و خدمات آلماني به‌ويژه در بخش‌هاي فناوري آموزشي و زيرساختي ايجاد مي‌کنند.

کاهش مهاجرت غيرقانوني: با بهبود فرصت‌هاي شغلي و آموزش، GIZ به کاهش فشار مهاجرتي به اروپا کمک مي‌کند.

رقابت ژئوپليتيکي: در غرب آسيا، لبنان بستري براي رقابت با قدرت‌هايي مانند چين و ايران است و GIZ به آلمان کمک مي‌کند تا جايگاه خود و بلوک غرب را از طريق نفوذ نرم تقويت کند.

ترويج ارزش‌هاي غربي: پروژه‌هاي صلح‌سازي و آموزش، ارزش‌هايي مانند دموکراسي، برابري جنسيتي و توسعه پايدار را ترويج مي‌کنند که با اهداف سياست خارجي آلمان هم‌راستا هستند.

ترميم وجهه تاريخي: اين اقدامات به آلمان کمک مي‌کنند تا تصويري مسئولانه و صلح‌طلب از خود ارائه دهد و از گذشته تاريخي خود فاصله بگيرد.

نتيجه‌گيري

فعاليت‌هاي GIZ در لبنان، از صلح‌سازي و آموزش حرفه‌اي تا مديريت منابع آب، نشان‌دهنده توسعه نفوذ آلمان در اين کشور با پوشش توسعه پايدار است. اين پروژه‌ها به‌عنوان ابزارهاي نفوذ نرم به آلمان کمک مي‌کنند تا جايگاه اقتصادي، سياسي و فرهنگي خود را در خاورميانه تقويت کند. با ايجاد بازارهاي جديد، کاهش مهاجرت غيرقانوني، رقابت با قدرت‌هاي منطقه‌اي و ترويج ارزش‌هاي غربي، GIZ به آلمان امکان مي‌دهد تا نفوذ خود را به‌صورت غيرمستقيم و پايدار گسترش دهد.