سرنوشت شوم در انتظار بسکتبال ايران

شکست‌هاي سريالي بسکتبال ايران در رده‌هاي مختلف نشان از وضعيت نابه‌سامان اين رشته است که روزگاري جزو قدرت‌هاي برتر آسيا بود و بازيکنانش در کشور‌هاي مختلف لژيونر بودند.

به گزارش تابناک، نگاهي به وضعيت بسکتبال نشان مي‌دهد که اين رشته سابقاً موفق در ايران، دچار مرگ مغزي شده است. رشته‌اي که در حال حاضر به دست يکي از اهالي بسکتبال اداره مي‌شود و جواد داوري به عنوان عضوي از خانواده بسکتبال، رياست آن را به عهده دارد، اما اين روزهاي بسکتبال ايران نه تنها هيچ شباهتي به دوراني که محمود مشحونِ فقيد رياست آن را به عهده داشت، ندارد، بلکه حتي نزديک به آن روزها هم نيست.

بسکتبال زخمي و ناسور ايران

شرايط به گونه‌اي است که بايد از احمد دنيامالي، وزير ورزش و جوانان خواست که به داد بسکتبال زخمي و ناسور ايران برسد. ورزشي با افتخار‌هاي باشکوه‌اش در دو دهه‌ي گذشته که مرگ مغزي شده و به سوي نيستي و نابودي مي‌رود. بدون اغراق و بزرگ‌نمايي، تا پايان دوره‌ي 4 ساله جواد داوري، با اين دست‌فرمان بي‌شک سرنوشت شومي در انتظار اين ورزش است.

ناکامي‌هاي سريال در 39 ماه اخير

آخرين نمونه از شکست‌هاي سريالي و ناکامي‌هاي رگباري بسکتبال ايران طي 39 ماه گذشته، نزول فاحش بسکتبال سه‌نفره‌ي مردان ايران با قرار گرفتن در مکان يازدهم در ميان 12 تيم کاپ آسيا 2025 است! در بخش زنان، روزگاري به ژاپن با فاصله‌ي امتيازي کم مي‌باختيم، اما حالا به ويتنام مي‌بازيم و از راهيابي به جمع 12 تيم کاپ آسيا بازمي‌مانيم!

افت فاحش بسکتبال سه نفره مردان و زنان

در حالي که تيم‌هاي سه‌نفره زنان ايران تا پيش از سال 2019 چندين نوبت در رقابت‌هاي معتبر جهاني از جمله انتخابي المپيک 2020 توکيو حضور يافتند، اما در حال حاضر از نقشه‌ي جهاني بسکتبال سه‌نفره بيرون افتاديم. با افت فاحش و نزول رتبه بسکتبال سه نفره ايران در آسيا و جهاني، ديگر جايي در رويداد‌هاي بين‌المللي و جهاني نداريم. رنک تيم مردان هم بعد از يازدهم شدن بين 12 تيم کاپ آسيا، به اندازه‌ي فاحشي افت کرد و در رده‌ي 89 فيبا قرار گرفتيم!

عدم کسب سهميه جهاني در ميان 6 تيم

در رقابت‌هاي انتخابي جام جهاني با وجود اينکه شانس به ما رو کرده بود و 3 تيم سهميه مي‌گرفتند، اما با 2 باخت به مونته‌نگرو و رواندا، در ميان 6 تيم، فرصت حضور در جام جهاني 2025 مغولستان را از دست داديم.

توجيه ناکامي‌ها با واژه‌سازي

اينها فقط نمونه‌هايي از ناکامي‌هاي به بار آمده در کمتر از 3 ماه گذشته است و در 36 ماه پيش از آن هم نزديک به 30 مورد از اين ناکامي‌ها اتفاق افتاده که اين ناکامي‌ها در سايه توجيهاتي چون «پوست‌اندازي» يا «تغيير نسل» توسط کاربلدان فدراسيون، پنهان شده است.

ناکامي در رده‌ها باوجود ادعاي نسل‌سازي

بسکتبال ايران در حالي ادعاي نسل‌سازي دارد که در 3 سال گذشته، تيم‌هاي نوجوانان و جوانان ايران از رسيدن به سکو‌هاي آسيايي و با وجود کسب 4 سهميه در هر رده‌ي سني، از راهيابي به صحنه‌هاي جهاني بازماندند. اين در حالي است که از بين نفرات همين تيم‌ها، بازيکناني وارد ليگ‌هاي خارجي مثل ليگ فرانسه، ترکيه، يا تايوان شده‌اند يا در 18 سالگي به تيم‌ملي بسکتبال راه يافته‌اند.

بي ثباتي در تيم ملي با 3 بار تغيير سرمربي

آيا بسکتبال در حال لطمه خوردن از رفاقت بين افراد، برخورد خطي و نگاه باندي، در انتخاب‌ها و انتصاب‌ها، به‌جاي نگرش درست و دقيق است؟ سطح تغيير‌هاي عجولانه و شتاب‌زده ناشي از کارنابلدي‌ها در بسکتبال، طي 3 سال و 3 ماه گذشته به اندازه‌اي بسکتبال را بي‌ثبات کرده که فقط در تيم ملي شاهد 3 بار تغيير «سرمربي» بوديم! باخت به قطر پس از 18 سال، يکي از نتايج دردناک و محصول ضعف آقاي رئيس بود که شوربختانه به بخش‌هاي متعدد اين ورزش تسري يافت.

آنچه بايد وزير ورزش و جوانان بداند

شايد احمد دنيامالي به عنوان وزير ورزش به جزئيات واقف نباشد، اما آخرين نمونه از وضعيت اسف‌بار فدراسيون بسکتبال را سرمربي برزيلي اين فدراسيون بعد از خروج از ايران بيان کرد. لوکا کارواليو در گفت‌و‌گو با رسانه‌ه به «نبود ساختار پايه‌اي و نبود تعهد سازماني روشن» به‌عنوان «بزرگترين موانع» بسکتبال ايران اشاره کرد. او به تلخي گفته است: «گاهي حتي به غذا، تلفن يا حساب بانکي دسترسي نداشتم. تمرين‌هايي داشتيم حتي بدون توپ بسکتبال، مسايل لجستيکي معمولاً به‌شکل بداهه مديريت مي‌شدند.»

تلخي‌هايي که کارواليو به زبان آورد

«نداشتن ساختار تيمي مناسب، براي اجراي کار‌ها به‌صورت حرفه‌اي» بخشي ديگر از اشاره‌هاي لوکا به ضعف‌هاي مديريتي بسکتبال ايران است و او در ادامه گفته: «همه فدراسيون‌ها با محدوديت‌هاي بودجه‌اي مواجه‌اند؛ اما در اين مورد، ريشه‌ي مشکل‌هاي ساختاري در مديريت ضعيف و نداشتن اولويت‌بندي شفاف بود، مشکل اصلي بحث مالي نبود، بلکه مشکل اصلي چشم‌انداز، هماهنگي و تعهد بود.» اينها فقط قسمي از انتقاد‌هاي بلندبالاي لوکا به بسکتبال ايران است

بسکتبال اسير عدم شفافيت

نداشتن شفافيت در فدراسيون بسکتبال همان‌گونه که يک مربي خارجي بعد از نزديک به 3 سال حضور در ايران به آن اشاره مي‌کند، درد بزرگ بسکتبال در دوره‌ي اخير است. در سايه عدم شفافيت ناکامي‌ها نيز با عبارت‌سازي و بازي با کلماتي چون «نسل‌سازي» و «پوست‌اندازي» که بيشتر شبيه به سراب بوده، توجيه شده‌اند.

جسم متلاشي شده بسکتبال؛ به زودي!

اگر همين روند ادامه پيدا کند، عدم شفافيت همچنان در فدراسيون بسکتبال وجود داشته باشد، شکست‌ها و ناکامي‌هاي متوالي ادامه‌دار شود، ديگر چيزي جز يک جسم از درون متلاشي شده از بسکتبال باقي نمي‌ماند. بسکتبال ايران در شرايط فعلي نيازمند توجه بيشتر از سوي وزارت ورزش و جوانان است تا راه نجاتي براي آن پيدا کرد.

* روزبه نورافشان