خطر نوشيدني هاي انرژي‌زا براي سلامت روان

اکنون يک مطالعه تازه نشان مي‌دهد درحالي‌که مصرف قهوه به ميزان قابل‌توجهي با کاهش افکار خودکشي و خطر اقدام به آن همراه است، اما مصرف نوشيدني‌هاي انرژي‌زا حتي به‌ميزان اندک هم با افزايش اين خطر مرتبط است.

متخصصان دانشگاه ملي سنگاپور در اين مطالعه که در قالب مرور نظام‌مند و فراتحليلي انجام شد، داده‌هاي 17 پژوهش را بررسي کردند و نتايج نشان داد مصرف بيش از 60 فنجان قهوه در ماه خطر اقدام به خودکشي را به‌طور معناداري کاهش مي‌دهد، اما نوشيدني‌هاي انرژي‌زا حتي در سطحي اندک‌ــ معادل يک فنجان در ماه ــ با افزايش خطر افکار خودکشي و اقدام به آن مرتبط بودند.

متخصصان همچنين دريافتند ميان ميزان مصرف کافئين و شدت خطر خودکشي رابطه‌اي مستقيم وجود دارد؛ يعني هرچه مصرف نوشيدني انرژي‌زا بيشتر باشد، خطر هم بالاتر مي‌رود.

آنها توضيح مي‌دهند که اثر محافظتي قهوه مي‌تواند به دليل تاثير کافئين بر سيستم عصبي و بهبود خلق‌وخو باشد که با فعال کردن برخي مسير‌هاي عصبي، مي‌تواند هوشياري را افزايش دهد، حال‌وهوا را بهتر کند و احساس خستگي را کاهش دهد. به همين دليل، مصرف قهوه احتمالا با کاهش علائم افسردگي و کاهش خطر خودکشي ارتباط دارد.

با اين حال در مورد نوشيدني‌هاي انرژي‌زا، ماجرا متفاوت است. اين نوشيدني‌ها علاوه بر کافئين، معمولا حاوي مقدار زيادي شکر و گاهي ساير محرک‌ها هستند که مي‌توانند اضطراب، بي‌قراري و احساسات منفي را تشديد کنند و اين ويژگي است که مي‌تواند دليل افزايش خطر فکر کردن به خودکشي و اقدام به آن در مصرف‌کنندگان باشد. اين موضوع به‌ويژه در مورد نوجوانان و جوانان که بيشترين مصرف‌کنندگان نوشيدني‌هاي انرژي‌زا هستند، نگران‌کننده است.

مرور مطالعات همچنين نشان داد مردان و افرادي که ساير مواد اعتيادآور يا اثرگذار بر روان (مثل الکل، سيگار يا مواد مخدر) را هم مصرف مي‌کنند، بيشتر در معرض خطرات مصرف بالاي کافئين قرار دارند.

البته متخصصان يادآور مي‌شوند که اين يافته‌ها بايد با احتياط تفسير شوند؛ زيرا مصرف قهوه يا نوشيدني‌هاي انرژي‌زا به‌تنهايي عامل مستقيم خودکشي نيستند بلکه احتمالا بازتاب‌دهنده سبک زندگي فردند که عوامل بسيار ديگري هم در شکل‌گيري آن نقش داشته‌اند.

در نهايت، پيام اصلي اين تحقيق روشن است. قهوه ممکن است اثر محافظتي بر سلامت روان داشته باشد، اما نوشيدني‌هاي انرژي‌زا حتي در مقدار اندک مي‌توانند پرخطر باشند. آگاهي عمومي از اين موضوع مي‌تواند در تدوين راهبرد‌هاي بهداشت عمومي و ارتقاي سلامت روان جامعه نقشي اساسي ايفا کند.