تحرکات مشکوک همسايه جنوبي براي دست‌اندازي به منابع کشور

به گزارش خبرگزاري فارس، در اين ميان، کشورهاي کم‌آب منطقه خاورميانه، به‌ويژه امارات، به‌دنبال راهکارهاي نوين براي مديريت منابع آب هستند. با افزايش نگراني‌ها درباره بحران منابع آب در منطقه خاورميانه، تحرکات جديد امارات در زمينه بارورسازي ابرها، به‌ويژه در مناطق نزديک به مرزهاي آبي و خاکي ايران، حساسيت‌هاي فراواني را به‌وجود آورده است.

امارات که با متوسط بارندگي سالانه کمتر از 120 ميلي‌متر، طي دو دهه اخير برنامه‌هاي گسترده‌اي براي بارورسازي ابرها اجرا کرده، اکنون با هدف گسترش نفوذ خود در کنترل منابع آبي منطقه، به‌طور مشکوکي در پي نفوذ به ابرهاي جنوب ايران است.

کارشناسان و ناظران بر اين باورند که اجراي اين پروژه‌ها در نزديکي مناطق جنوبي ايران، مي‌تواند منجر به کاهش بارندگي طبيعي در خاک ايران و کنترل مصنوعي بارش‌ها شود.

اين کشور در دو دهه اخير اقدامات گسترده‌اي در جهت توسعه برنامه‌هاي بارورسازي ابرها برداشته و با تبديل کشور به يک «آزمايشگاه طبيعي»، به قطب مطالعات بين‌المللي در زمينه تعامل آئروسل (گردو غبارهاي موجود در جو)، ابر و بارش تبديل شده است.

چرا امارات به سراغ باروري ابرها رفت؟

 هدف اصلي اين برنامه، افزايش احتمال و شدت بارندگي از طريق تزريق ذرات مصنوعي (اغلب با خاصيت رطوبت‌پذيري بالا) به درون ابرهاي گرم است.

اساس اين روش بر استفاده از ذرات بذرپاشي با اندازه بزرگ‌تر از ذرات طبيعي پس‌زمينه است. اين ذرات با رقابت موثرتر در جذب بخار آب موجود در ابر، قطرات بزرگ‌تري توليد مي‌کنند که موجب فعال شدن فرآيندهاي برخورد و ادغام درون ابر شده و در نهايت، باعث توليد بارش يا تقويت بارش طبيعي مي‌شود.

افزايش قطرات، به‌واسطه آزادسازي گرماي نهان، به صعود بيشتر هوا و عمق بيشتر ابر منجر شده و بدين ترتيب احتمال گسترده‌تر شدن، پايداري و شدت گرفتن بارندگي را افزايش مي‌دهد.

بارورسازي ابرها چگونه ارزيابي مي‌شود؟

ارزيابي اثربخشي پروژه‌هاي بارورسازي همواره يکي از چالش‌برانگيزترين بخش‌هاي اين برنامه‌ها بوده است. امارات براي پاسخ به اين نياز، از رويکردي ترکيبي بهره گرفته که شامل 2 نوع تحليل است.

تحليل آماري بلندمدت

در اين روش، سوابق بارندگي ايستگاه‌هاي هدف (در مناطق کوهستاني شرق امارات) با ايستگاه‌هاي کنترل (در مناطق ساحلي) در دو بازه زماني بدون بارورسازي (1981-2002) و با بارورسازي (2003-2019) مورد مقايسه قرار گرفت.

با استفاده از روش رگرسيون هدف کنترل، ميزان بارش پيش‌بيني‌شده طبيعي (در نبود بارورسازي) محاسبه و با داده‌هاي واقعي دوره بارورسازي سنجيده شد.

نتيجه اين تحليل‌ها نشان‌دهنده افزايش ميانگين 23 درصدي در بارندگي در مناطق هدف در دوره پس از شروع برنامه بارورسازي بود؛ رقمي قابل توجه که بيانگر اثربخشي اين سياست در درازمدت است.

تحليل فيزيکي با استفاده از رادار

براي تاييد يافته‌هاي آماري، ارزيابي ميداني بر پايه رادارهاي هواشناسي به‌ويژه رادار داپلر و رادار قطبشي صورت گرفت.

اين ابزارها قادرند در زمان واقعي، اطلاعاتي دقيق درباره خواص ميکروفيزيکي، ديناميکي و ترموديناميکي ابرها از جمله حجم، جرم، پوشش منطقه، طول عمر، ارتفاع و ميزان بارش قابل استخراج ارائه دهند.

در اين بخش، ويژگي‌هاي 65 مورد طوفان بارورسازي‌شده با 87 مورد طوفان غيربارورسازي مقايسه شد. يافته‌ها نشان داد که تنها 15 تا 25 دقيقه پس از بارورسازي، بهبودهاي قابل توجهي در ساختار و شدت ابرهاي بارورشده ايجاد شده است.

سرمايه‌گذاري سنگين امارات در بارورسازي

اين کشور از سال 2015، با راه‌اندازي رسمي مرکز ملي هواشناسي امارات، برنامه‌اي تحقيقاتي جامع با هدف توسعه فناوري‌هاي جديد، ارتقاء دانش بومي و گسترش همکاري‌هاي بين‌المللي آغاز شد.

امارات اکنون نه‌تنها از تکنيک‌هاي متداول مانند هواپيماهاي بذرپاش بهره مي‌برد، بلکه در حال توسعه روش‌هاي نوين با تمرکز بر مدل‌سازي ميکروفيزيکي، به‌کارگيري داده‌هاي ماهواره‌اي مانند MODIS و اندازه‌گيري‌هاي مستقيم از طريق تجهيزات پيشرفته‌اي مانند ديسدرومترها است.