تحريم ايران، شهرهاي عراق را خاموش کرد

بر‌اساس گزارش ديوان محاسبات مالي عراق، عليرغم صرف بيش از 80 ميليارد دلار در بخش برق از سال 2003 تاکنون، شبکه انرژي اين کشور همچنان با قطعي‌هاي طولاني و تأمين محدود روبروست؛ به‌گونه‌اي که در بيشتر مناطق، برق تنها 6 تا 8 ساعت در روز تأمين مي‌شود و در برخي مناطق ساعات خاموشي به بيش از 14 ساعت مي‌رسد.

افت توليد و وابستگي مطلق به گاز ايران

در حالي‌ که دولت عراق کاهش توليد را به افزايش فشار بر شبکه در اثر گرماي شديد و افزايش بي‌سابقه تقاضا نسبت مي‌دهد که اکنون از مرز 35 هزار مگاوات گذشته است، ظرفيت واقعي توليد برق در اين کشور تنها حدود 24 هزار مگاوات است.سخنگوي وزارت برق، احمد موسي، در گفت‌و‌گويي رسانه‌اي تأکيد کرد که بحران فعلي از کنترل وزارتخانه خارج شده و دليل اصلي آن، تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران است. اين تحريم‌ها مانع از پرداخت مطالبات گاز وارداتي شده و در نتيجه، باعث توقف واحدهاي اصلي توليد و از دست رفتن حدود 4000 مگاوات برق شده است. همچنين به دليل توقف خطوط اتصال برقي با کشورهاي همسايه، حدود 1000 مگاوات ديگر نيز از دست رفته است.موسي افزود که وزارت برق عراق در نظر داشت در تابستان 2025 توليد برق را به حدود 27 هزار مگاوات برساند، اما کمبود سوخت، اين برنامه را مختل کرد و ظرفيت واقعي به کمتر از 23 هزار مگاوات کاهش يافته است. او تأکيد کرد که با وجود آماده‌سازي‌هاي زودهنگام براي مقابله با پيک مصرف تابستاني، متغيرات بين‌المللي، به‌ويژه محدوديت‌هاي مربوط به ايران، باعث فروپاشي ناگهاني طرح اضطراري شده است. به گفته وي، نيروگاه‌هاي برق عراق متکي به ترکيبي از گاز داخلي و وارداتي هستند و بدون گاز ايران، کشور به‌طور کامل فلج مي‌شود.

نارضايتي عمومي و بحران اجتماعي

در ميانه موج گرماي شديد، نارضايتي عمومي از وضعيت وخيم برق به شدت افزايش يافته است. برخي از شهروندان، از جمله حسين جبار از بغداد، از شرايط غيرقابل تحمل شکايت دارند. او گفت که در حالي که دماي هوا به نزديکي 50 درجه مي‌رسد، برق تنها سه ساعت در شبانه‌روز تأمين مي‌شود و مابقي آن، يعني حدود 10 ساعت، در خاموشي کامل سپري مي‌شود.او افزود که اين شرايط نه تنها از نظر جسمي فرساينده است، بلکه به لحاظ رواني نيز بسيار آسيب‌زاست. وسايل سرمايشي کار نمي‌کنند، کودکان در خانه‌ها دچار گرمازدگي مي‌شوند و خستگي روزانه با نبود امکانات استراحت تشديد مي‌گردد. همچنين استفاده از ژنراتورهاي محلي به باري اضافي تبديل شده و نبود نظارت بر تعرفه‌ها باعث شده تا هزينه هر آمپر برق به بيش از 25 هزار دينار در ماه برسد.در استان الانبار نيز شهروندي ديگر، ناظم عزيز، اظهار داشت که مشکل برق ديگر يک بحران موقتي نيست بلکه به يک واقعيت مزمن و پايدار بدل شده که در فصل تابستان غيرقابل تحمل مي‌شود. به گفته او، دانش‌آموزان نمي‌توانند به راحتي درس بخوانند و مواد غذايي در يخچال‌ها فاسد مي‌شوند و خانواده‌ها مجبور به خريد روزانه مواد مصرفي هستند که اين موضوع درآمد محدودشان را تحليل مي‌برد.

هشدار کارشناسان و نبود راهکار جايگزين

دريد عبد الواحد، کارشناس حوزه انرژي در گفت‌وگو با رسانه العربي الجديد نسبت به وخامت بحران برق عراق هشدار داد و گفت: عراق با شکاف شديدي ميان توليد و تقاضا مواجه است. او افزود که حداکثر ظرفيت توليد اسمي برق در عراق حدود 32 هزار مگاوات است، اما به دليل فرسودگي نيروگاه‌ها و سوء مديريت شبکه، توليد واقعي بين 20 تا 28 هزار مگاوات در نوسان است. اين در حالي است که تقاضاي واقعي در فصل تابستان بين 35 تا 50 هزار مگاوات برآورد مي‌شود، که نشان‌دهنده کمبودي بين 15 تا 20 هزار مگاوات در روز است.عبد الواحد تأکيد کرد که عراق وابستگي شديدي به واردات گاز از ايران دارد که حدود 50 ميليون مترمکعب در روز را شامل مي‌شود و اين گاز براي توليد حدود 7000 مگاوات برق استفاده مي‌شود. همچنين واردات مستقيم برق از ايران، ترکيه و اردن نيز در مجموع حدود 1000 مگاوات را تشکيل مي‌دهد. وي هشدار داد که کاهش هرگونه از اين واردات، به‌مانند آنچه قبلاً رخ داده، مي‌تواند منجر به فروپاشي شبکه برق عراق شود.

عراق بدون گاز ايران، ناتوان از ادامه چرخه برق

اين کارشناس پيشنهاد کرد که براي رفع بحران، دولت بايد برنامه اضطراري‌اي را پياده کند که شامل توسعه ميادين گاز داخلي به‌ويژه در جنوب و دياله، سرمايه‌گذاري در انرژي‌هاي تجديدپذير، اصلاح ساختار شرکت‌هاي توزيع و استفاده از سيستم‌هاي هوشمند جهت کاهش اتلاف انرژي باشد. همچنين بر لزوم اجراي برنامه‌هاي آموزشي براي مديريت مصرف تأکيد کرد.در نهايت، واقعيت آن است که عراق بدون گاز ايران، عملاً قادر به حفظ شبکه برق خود نيست. نه تنها جايگزين فوري و عملي براي اين وابستگي وجود ندارد، بلکه حتي تلاش‌ها براي خودکفايي نيز در سايه فساد ساختاري و نبود اراده سياسي قوي، هنوز راه به جايي نبرده‌اند. بحران برق در عراق بيش از آنکه فني باشد، ريشه در وابستگي‌هاي ژئوپلتيک و ناکارآمدي‌هاي دروني دارد که در کوتاه‌مدت چشم‌انداز مثبتي براي آن متصور نيست.

منبع: خبرگزاري فارس