بدترين خشکسالي قرن عراق با نقش آفريني ترکيه

عون ذياب عبدالله، وزير منابع آبي عراق، در گفت‌وگويي با رسانه‌ها تاکيد کرد که سال 2025 يکي از سخت‌ترين سال‌ها از نظر کم‌آبي براي عراق محسوب مي‌شود. او کاهش مستمر ورودي‌هاي آب از کشورهاي همسايه، به ويژه ترکيه را عامل اصلي اين بحران دانست و افزود که اين مشکل همزمان با ادامه موج خشکسالي گسترده در منطقه تشديد شده است.

وزير منابع آبي عراق افزود که پيش‌بيني‌هاي هواشناسي حاکي از احتمال بارش باران در ماه اکتبر(مهر ماه) و کاهش قابل توجه دما در ماه سپتامبر(شهريور) است که مي‌تواند به کاهش تبخير کمک کند، اما همزمان تاکيد کرد که به دليل کمبود شديد آب، کشاورزي در عراق از ماه سپتامبر به طور کامل متوقف خواهد شد.

به گزارش الفرات نيوز، در مورد وضعيت سدها، عون ذياب عبدالله گفت که ميزان ذخيره آب در سدهاي بزرگ عراق مانند موصل، دربندخان، دوکان، الثرثار، حديثه و حمرين به کمتر از 8 ميليارد مترمکعب کاهش يافته است؛ رقمي که در مقايسه با نيازهاي کشاورزي و جمعيتي کشور عراق بسيار پايين است.

با وجود اين چالش‌ها، وزير منابع آبي عراق اعلام کرد که وزارتخانه توانسته است ذخيره محدود فعلي را به شکل کارآمد مديريت کند تا تامين آب براي مصارف اساسي ادامه يابد و سياست توزيع عادلانه ميان استان‌ها نيز به‌دقت اجرا شود.

در ادامه، عبدالله از مذاکرات و همکاري‌هاي فني مداوم با دولت ترکيه براي يافتن سازوکاري شفاف جهت تقسيم عادلانه خسارات ناشي از کم‌آبي بين دو کشور خبر داد. او تصريح کرد که ترکيه در حال حاضر از چند سد بر روي رودخانه فرات براي توليد برق استفاده مي‌کند و با انتقال آب بين سدها، پيش از رهاسازي آن به سمت خاک سوريه و عراق، عملاً ميزان آب ورودي به عراق را به نصف کاهش داده است.

او همچنين اشاره کرد که ترکيه در حال ساخت سدهايي بر روي شاخه‌هاي دو رودخانه دجله و فرات است تا حداکثر بهره‌برداري از منابع آبي خود را داشته باشد؛ اقدامي که به طور مستقيم سهميه آب عراق را کاهش مي‌دهد.

وزير منابع آبي عراق در توضيح ميزان آب ورودي گفت: رهاسازي آب از ترکيه به مرزهاي سوريه در حال حاضر حدود 350 مترمکعب بر ثانيه است، اما مقدار آبي که واقعاً به سد حديثه مي‌رسد کمتر از 200 مترمکعب بر ثانيه است که سپس به رودخانه فرات در عراق تخليه مي‌شود. همچنين در رودخانه دجله، رهاسازي ترکيه حدود 200 مترمکعب بر ثانيه است که به اين مقدار، 150 مترمکعب بر ثانيه از سد موصل افزوده مي‌شود و در مجموع حجم آب در حوضه دجله به حدود 350 مترمکعب بر ثانيه مي‌رسد.

بر اساس اين گزارش، اگر نياز آبي سالانه عراق را 55 ميليارد متر مکعب در نظر بگيريم، ذخيره فعلي تنها پاسخگوي يک ماه و نيم از اين نياز است. اين يعني عراق وارد بحراني شده است.

اين وضعيت نشان‌دهنده تاثير مخرب سياست‌هاي ترکيه به ويژه دولت اردوغان در تامين منابع آبي عراق است و چالش‌هاي بي‌سابقه‌اي را براي کشاورزي، مصرف آب شهري و امنيت غذايي اين کشور رقم زده است. بحران کم‌آبي در عراق با ادامه اين روند، مي‌تواند به بحراني اقتصادي و اجتماعي عميق تبديل شود که پيامدهاي آن فراتر از مرزهاي منطقه خواهد بود.