آمار هشدار دهنده از تورم حبوبات

در شرايطي که تورم سالانه و ماهانه حبوبات هر روز رقم هاي عجيب و غريبي را طي مي کند ؛ جاي سوال است که چرا با وجود اينکه واردکنندگان ارز دولتي دريافت کرده اند اما شاهد تورم 66درصدي در بخش حبوبات هستيم که به نظر مي رسد باز هم ردپايي از سياست هاي نادرست وزارت جهاد کشاورزي به عنوان تنظيم کننده کالاهاي اساسي درميان باشد.

به گزارش سرويس اقتصادي تابناک، با استناد به گزارش رسمي مرکز آمار ايران، نرخ تورم سالانه کالاها و خدمات مصرفي خانوارها تا تيرماه 1404 نشان مي‌دهد که گروه سبزيجات و حبوبات با ثبت تورم 66درصدي، رکورددار افزايش قيمت‌ها در يک سال گذشته بوده است، همچنين تازه‌ترين داده‌هاي مرکز آمار ايران نشان مي‌دهد در مردادماه نيز اين گروه با تورم ماهانه 8.7 درصد پس از ميوه و خشکبار، دومين گروه داراي بيشترين تورم ماهانه بوده است.

حال سوال اساسي اين است که چرا حبوبات سهم قابل توجهي در گروه تورمي دارد؛ درحاليکه اين گروه کالايي ارز ترجيحي دريافت کردند اما اثرات تورمي آن در بازار به شدت خود را نشان داده است؛ البته در مقطعي ارز 28,500 توماني (ارز ترجيحي) از واردات حبوبات حذف شد و واردات اين محصولات با نرخ ارز مبادله‌اي که اختلاف قابل توجهي با نرخ ترجيحي داردانجام شد که همين تغيير سياست ارزي موقت، اثرخود را براي جهش قيمتي در بازار گذاشت.

افزايش نرخ کود مقدمه اي بر گران شدن حبوبات

اين تصميم، هزينه تمام‌شده واردات حبوبات را افزايش داده و  اين هزينه به مصرف‌کننده منتقل مي شود بنابراين، با وجود تخصيص ارز ترجيحي به برخي نهاده‌ها مانند خوراک دام و طيور اما نهاده‌هاي کشاورزي براي توليد سبزيجات و حبوبات داخلي مانند سموم و آفت‌کش‌ها نيز تحت تأثير نوسانات نرخ ارز يا کمبود قرار گرفت؛ به علاوه حوالي اواخر اسفندماه سال گذشته بود که بر اساس تصميمات دولت مقرر شد تا کل سموم وارداتي کشور از ارز توافقي تامين شود و ديگر ارز ترجيحي به واردات اين محصول اختصاص پيدا نکند و همين مساله برگراني حبوبات بي تاثير نبود.

صادرات بي رويه آن هم در زمان اوج نياز داخل؟

اين تنها سياست نادرست وزارت جهاد کشاورزي در بازار حبوبات نبود، بلکه صادرات بي رويه، آن هم در دوره‌هايي که کشور نياز به واردات براي تأمين کسري بازار داشت تاحد زيادي منجر به کاهش عرضه داخلي و افزايش قيمت‌ها شد.  البته فعالان اين صنف و انجمن حبوبات هشدارهايي مبني بر کمبود برخي اقلام مانند لوبيا چيتي و نياز به واردات دادند، اما همچنان ثبت سفارش‌ها و تخصيص ارز با تأخير مواجه شد و کالاها به موقع وارد بازار نشد که ممنوعيت صادرات پس از افزايش شديد قيمت‌ها به صورت واکنشي ديرهنگام صورت گرفت که نوش‌دارو پس از مرگ سهراب تلقي مي شد.

خاک خوردن محموله ها در گمرک ...

البته گذشته از تاخير در ثبت سفارش و تخصيص ارز ، باقي ماندن محموله‌هاي وارداتي در گمرکات مانند ماليات بر ارزش افزوده يا مشکلات تخصيص ارز که مانع از عرضه به موقع و تنظيم بازار شد را هم بايد درنظرگرفت و خشکسالي، سرمازدگي و کمبود منابع آبي هم دست به دست سياست هاي نادرست وزارت جهاد کشاورزي داد تا توليد برخي سبزيجات و حبوبات به پايين ترين سطح ممکن برسد. بنابراين، محدوديت يا تأخير در واردات حبوبات منجر به ماندن کالاها در گمرک و تحميل هزينه‌هاي جانبي به واردکننده شده که در نهايت بر قيمت مصرف‌کننده تأثير مي‌گذارد.

گرچه عدم شمول حبوبات به نرخ ارز ترجيحي در مقطعي از زمان و  کاهش توليد داخلي به دليل مشکلات اقليمي و نهاده‌اي، از اصلي ترين عوامل رکوردشکني تورم در گروه حبوبات است اما انتقاد اصلي متوجه عدم تعادل در تنظيم بازار داخلي از طريق مديريت نادرست تراز تجاري و اثرات شوک‌آور تغييرات سياست‌هاي ارزي در واردات حبوبات است که زير سايه وزارت جهاد کشاورزي است اتفاق افتاد.