ايران و ضربات کارآمد اقتصادي به پيکره آمريکا

1. ضربات اقتصادي به آمريکا

1-1. هدف‌گيري مسيرهاي انرژي و زيرساخت‌هاي نفتي

ايران با توجه به وابستگي شديد آمريکا به انرژي، حملات به تأسيسات و خطوط انتقال نفت را به عنوان يک استراتژي کليدي مي‌تواند اتخاذ کند. در سال 2024، توليد نفت خام ايالات متحده به حدود 12.8 ميليون بشکه در روز رسيد که 1.4 ميليون بشکه کمتر از سال قبل بود. اين وابستگي مي‌تواند به ايران اين امکان را بدهد که با تحميل اختلال در بازار انرژي، هزينه‌هاي قابل توجهي را بر اقتصاد آمريکا وارد کند.

به گفته سارا عباسي، کارشناس اقتصاد سياسي حملات محدود به تأسيسات نفتي منطقه مي‌تواند به سرعت قيمت نفت را در بازارهاي جهاني افزايش دهد و اين امر به تبع آن باعث افزايش هزينه‌هاي اقتصادي و تورم در آمريکا مي‌شود. لازم به ذکر است براي از کار انداختن صادرات نفت صرفاً نياز به حملات نظامي نيست بلکه مي‌توان با حملات سايبري در سکوهاي نفتي و گازي منطقه بر توليد نفت جهان تأثير گذاشت.

1-2. حملات سايبري و اختلال در زيرساخت‌هاي فناوري

ايران با استفاده از نيروهاي سايبري تخصصي و گروه‌هاي غيرنظامي خود، توانسته است به سيستم‌هاي اطلاعاتي و مالي آمريکايي نفوذ کند. به نقل از گزارش گاردين در سال 2025، 86 مورد حمله سايبري به زيرساخت‌هاي بزرگ صورت گرفته است که پيامدهاي زيادي را به همراه داشته است. عليرضا رحيمي، کارشناس امنيت سايبري در اين باره مي‌گويد: حملات سايبري به سيستم‌هاي مالي مي‌تواند به کاهش اعتبار اقتصادي آمريکا و اختلال در فعاليت روزمره مؤسسات بانکي منجر شود.

1-3. اختلال در زنجيره تأمين

از آنجا که زنجيره تأمين ايالات متحده به شدت وابسته به تجارت بين‌المللي است، ايران مي‌تواند با افزايش تنش‌ها در خليج فارس و تهديد به انسداد تنگه هرمز، تأثيرات عميق‌تري بر زنجيره تأمين مواد خام و کالاها بگذارد.

طبق گزارش اداره اطلاعات انرژي ايالات متحده (EIA)، در سال 2024 بيش از 20 درصد از نفت توليدي آمريکا از خليج فارس وارد مي‌شود. به همين دليل تهديد به اقدام نظامي در اين منطقه مي‌تواند تبعات اقتصادي و سياسي گسترده‌اي به همراه داشته باشد.

2. ضربات اقتصادي به اسرائيل

2-1. هدف‌گيري بندر حيفا

بندر حيفا، يکي از مراکز کليدي تجارت اسرائيل است. در سال 2025، گزارشي منتشر شد که نشان مي‌داد 21 نفر در نتيجه حملات ايران به اسرائيل زخمي شدند. دکتر قاسمي در اين خصوص تأکيد دارد: حملات به بندر حيفا مي‌تواند باعث ايجاد اختلالات جدي در عرضه و تقاضاي کالاها شده و تبعاتي براي اقتصاد اسرائيل به همراه داشته باشد.

2-2. بحران منابع آب

اسرائيل به شدت تحت تأثير مشکلات مربوط به کمبود آب قرار دارد. ايران مي‌تواند با هدف‌گذاري زيرساخت‌هاي آبي اسرائيل، بحران آب را به يک چالش جدي تبديل کند. طبق اطلاعات مرکز آمار اسرائيل، حدود 40 درصد از آب‌هاي مصرفي اسرائيل تحت شرايط بحراني قرار دارد و هر نوع اختلال در اين زمينه مي‌تواند به وخامت وضعيت اقتصادي منجر شود.

3. ظرفيت‌هاي ايران در زمينه مقابله با تحريم‌ها و فشارهاي اقتصادي

3-1. ايجاد روابط اقتصادي با کشورهاي همسايه

ايران با ايجاد روابط نزديک‌تر اقتصادي با کشورهاي همسايه و غيره، تلاش دارد وابستگي خود به اقتصاد غربي را کاهش دهد. چندين توافق بزرگ تجاري با کشورهاي روسيه و چين به امضا رسيده است که توان اقتصادي ايران را افزايش مي‌دهد. طبق گزارش وزارت خارجه ايران، صادرات غيرنفتي در سال 2024 به 50 ميليارد دلار رسيد که 15 درصد افزايش را نسبت به سال قبل نشان مي‌دهد. 3-2. خودکفايي در زمينه محصولات غذايي

ايران به ترويج کشاورزي پايدار و خودکفا شدن در زمينه محصولات غذايي پرداخته است. بر اساس گزارش سازمان خواربار و کشاورزي جهاني (FAO)، ايران توانسته است توليد گندم را به 13.5 ميليون تن در سال 2024 افزايش دهد که نشان‌دهنده اهميت اين موضوع در استراتژي اقتصادي ايران است.

3-3. افزايش توان موجودي نفت و گاز

طبق آمار سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (OPEC)، ايران قصد دارد توليد نفت خود را به 4.5 ميليون بشکه در روز در سال‌هاي آينده افزايش دهد. اين اقدام با هدف تأمين نيازهاي داخلي و همچنين افزايش توان صادراتي صورت مي‌گيرد.

نتيجه‌گيري:

ايران با بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي اقتصادي و انساني خود، به طور هدفمند به دنبال وارد آوردن ضربات اقتصادي به ايالات متحده و اسرائيل است. اين استراتژي‌ها ضمن ايجاد چالش‌هاي جدي براي رقباي خود، مي‌تواند زمين بازي را به نفع ايران تغيير دهد. کارشناسان بر اين باورند که اين رويکردها نه تنها به دليل اهداف دفاعي، بلکه به دليل نياز به حفظ ثبات اقتصادي ايران در شرايط تحريمي و جنگي، حياتي هستند. در آينده، بايد نظارت دائمي بر اين تحولات انجام شود تا پيامدهاي بيشتر آن‌ها بر امنيت و ثبات منطقه مشخص گردد.

منبع: خبرنگار مهر