ايران در قعر جدول اينترنت جهان

بخش دردآور گزارش تنها اين نيست که نام ايران در کنار کشورهايي قرار گرفته که گرفتار جنگ داخلي يا فقر گسترده يا حکم‌راني‌هاي فروريخته و از هم گسيخته‌اند. حتي به خاطر تحريم‌ها هم نيست بلکه دليلي دارد که قابل کنترل است و به بيان ديگر خودمان به دست خودمان آبروريزي يا آبروبري کرده‌ايم و آن هم فيلترينگ و محدوديت‌هاي ناشي از آن است و تازه اينها در حالي است که 86 درصد کاربران اينترنت در ايران از فيلترشکن استفاده مي‌کنند و بد نيست بدانيم قبل از 1401 به ميزان کمتري بوده
است.

 قصه اينترنت در ايران وضعيت شگفت‌آوري پيدا کرده است: از يک سو وزارت ارتباطات از افزايش پهناي باند و توسعة زير ساخت سخن مي‌گويد که درست هم هست و از جانب ديگر نهادهايي براي فيلتر کردن و بستن مي‌کوشند! از منظر بيروني شايد ملانصرالدين که تازگي‌ها بر سر حکايتي ديگر بر سر زبان ها افتاد هم به خنده افتد که چرا خودشان با خودشان چنين مي‌کنند؟

استفاده 86 درصد از کاربران از فيلترشکن کافي است تا فيلترکنندگان را به اين نتيجه برساند که دست از شکار باد بردارند و جداي اين فيلترشکن به معني آن است که مستهجن‌ترين سايت‌ها که در جاهاي ديگر دنيا هم فيلتر مي‌شوند اينجا باز شود!

با تلفن ابري نواتل، بدون محدوديت جغرافيايي، هميشه آماده پاسخگويي باشيد

استفاده از فيلترشکن راه نفوذ را هم باز مي‌گذارد و شبکه را آلوده کرده اما برخي از اعضاي شوراي عالي فضاي مجازي همچنان بر استمرار فيلترينگ اصرار دارند!

دهه 50 خورشيدي مرحوم پدربزرگ تلويزيون مبلة بلر را در اتاقي گذاشته و درِ آن را قفل کرده بود تا نوه‌ها در پيش از ظهر تابستان با کانال آمريکايي در معرض تصاويري قرار نگيرند که او نمي‌پسنديد. کليد آن اما از جنس کليد در و پنجره نبود و از آن کليد بوفه‌اي‌ها بود که همه به هم مي‌خورد و ما همه يکي در خانه داشتيم و تماشا مي‌کرديم. پاي پدربزرگ درد مي‌کرد و نمي‌توانست زياد از پله بالا بيايد و يک بار صبح قفل مي‌کرد و مي‌رفت و نمي دانم چرا با خود نمي انديشيد اگر او قفل کرده چگونه باز شده است!

داستان فيلترينگ البته پيچيده‌تر است ولي اين آمار هم قابل توجه است که استفاده جوانان زير 30 سال از فيلتر شکن به 94 درصد مي‌رسد.

اين گزاره‌ها به معني آن است که بر کاري بس عبث همچنان اصرار مي‌شود و وقت وزيري که نوبت قبل نوشتم متخصص هوش مصنوعي است و مي‌تواند صرف تمرکز بر ارتباطات يا تخصص خود شود به اين امر اختصاص يافته تا ثابت کند فيلترينگ بي‌فايده است و جز ناراضي‌تراشي ثمري ندارد و هزينه مضاعفي به خانواد ها تحميل مي کند که در صورت نبود آن حاضرند همين پول را به خدمات داخلي اينترنت اختصاص دهند.

جداي اينها شبکه را آلوده کرده ولي اين نوشته بر نکتة ديگري تأکيد دارد و آن آبروبري ملي است.  اين که در بحث اينترنت رده سه چهار کشور آخر قرار داريم چه تصويري از ايران نزد جهانيان ترسيم مي‌کند؟

همين حالا که موضوع چهار صفر از پول ملي مطرح است همه مي‌دانند تاثير اقتصادي ندارد يعني قدرت خريد را زياد نمي‌کند و از تورم نمي‌کاهد و تنها نتيجة آن را آسان شدن عمليات حسابداري و مالي ذکر مي‌کنند ولي يک دليل پنهان و واقعي و ملي دارد که بالصراحه اعلام نمي‌شود ولي به اين نوشته مربوط است و آن هم اين است که با حذف چهار صفر رتبه برابري ايران با ارزهاي معتبر جهاني ولو از حيث ظاهري بالا مي‌آيد قعر جدول نمي مانيم و از اين منظر ريال از اين خاک بر سري بيرون مي‌آيد و ديگر نمي‌گويند ضعيف ترين پول جهان يا در زمره ضعفاست.

اين وضعيت را که حاصل تورم است و تازه بخشي از آن باافزايش دستمزد جبران شده ( مثلا حقوق 30 هزار توماني 30 سال قبل به 10 تا 20ميليون تومان رسيده) تحمل نمي‌کنيم و مي گوييم آبروي ايران را مي‌برد و چهار صفر را برداريم تا به جاي اين که يک دلار معادل 900000ريال ( 9 با پنج تا صفر) باشد يک دلار برابر با 90 ريال باشد و جاي ما در جدول آن پايين‌ها نباشد. تازه اين در حالي است که حذف صفرها بايد با افزايش دستمزد و بهبود قدرت خريد همراه باشد و چنين نشانه هايي در دست نيست و بيشتر کاري ظاهري و نمايشي و نهايتا تسهيل حسابداري است نه بيشتر.

رفع فيلترينگ اما قطعا نتايج واقعي تري به نسبت حذف چهار صفر دارد. چون فيلترينگ کاري است که خودمان با خودمان کرده‌ايم و توطئه استکبار جهاني و صهيونيسم بين الملل و ارتجاع منطقه نبوده است. (اين ارتجاع منطقة آخري بي‌خود بود چون قرار است با کشورهاي منطقه دوست باشيم)

اگر حذف چهار صفر به صورت نمايشي کمي صورت‌مان را سرخ مي کند رفع فيلترينگ اما به شکل واقعي به بهبود کيفيت مي‌انجامد و همان گونه که 100 شرکت فناور فعال در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات يادآور شده اند ايجاد محدوديت‌هاي گسترده نه تنها تا کنون هيچ انتفاعي براي کشور ايجاد نکرده بلکه برعکس، باعث ترويج استفاده از فيلترشکن هاي خطرناک شده است. سوق دادن کاربران به اين تصميم علاوه بر تحميل هزينه‌هاي اضافه به سبد خانوار، باعث آلودگي شبکه و از آن مهم‌تر رخ‌دادهاي ضدامنيتي شده است. تا جايي که بي گمان اسراييل از آن سوء استفاده کرده و يکي از دريچه هاي نفوذ بوده است.

    رييس جمهور پزشکيان که قول داده بود به نظرات کارشناسان بها دهد اکنون مي‌شنود هم وزير او با ادامه اين کار مخالف است و هم  متخصصان حوزه شبکه و اينترنت با تأکيد برامنيت سايبري پرسيده‌اند در وضعيت تهديدهاي امنيتي، چه معيارهاي فني‌يي براي ارزيابي ضرورت محدودسازي دسترسي اينترنت در نظر گرفته مي‌شود؟  آنان گفته اند کنج کاوند بدانند چگونه مي توان بين نيازهاي امنيتي و حقوق ديجيتال شهروندان تعادل برقرار کرد و چه فرآيندهاي تصميم‌گيري و ارزيابي ريسک در اين موارد دنبال مي‌شود؟ 

به بخشي از نتايج تازه‌ترين نتايج نظرسنجي مشترک کميسيون اينترنت و زيرساخت انجمن تجارت الکترونيک و مرکز افکارسنجي ايسپا در خرداد امسال در ابتدا اشاره شد ولي بر هر يک که انگشت مي‌گذاريم نشان مي‌دهد استمرار فيلترينگ جز خودزني و آبرو بري ملي نيست. نتايجي از اين دست:

 - اينستاگرام پرکاربردترين پلتفرم ميان ايراني‌هاست

- 86 درصد از کاربران اينترنت از فيلترشکن استفاده مي کنند

- اينستاگرام انتخاب اول 63درصد از کاربران اينترنت است

- 2.62 درصد از کاربران پيش از سال 1401 و فيلتر شبکه‌هاي اجتماعي مانند تلگرام و يوتيوب و ... از فيلترشکن و پروکسي ها استفاده نمي کردند!

- 60 درصد از آنهايي که از شبکه‌هاي اجتماعي به عنوان منبع درآمد استفاده مي کردند، اينستاگرام مهم ترين بستر کسب درآمدشان است

- 8.93 درصد از جوانان زير 30 سال ايراني از فيلترشکن استفاده مي کنند

  چون اين يادداشت تخصصي نيست و بر وجوه فني تأکيد ندارد به اينترنت طبقاتي نمي‌پردازم که با داعيه عدالت سازگار نيست و نشان تبعيض است و به ميزاني که تبعيض اعمال شود عدالت رخت برمي‌بندد و تنها نتيجه آن رفع محدوديت از اصنافي است که صداي بلندتري دارند و عامه را متقاعد نمي‌کند.

  چون کل داستان سياسي است و اعضاي مخالف شوراي عالي فضاي مجازي به دلايل سياسي لج بازي مي‌کنند و مانع رفع فيلترينگ مي‌شوند جا دارد رييس جمهوري با زبان سياسي آنان را توجيه کند که خوب نيست نام کشور ما در کنار کوبا و ترکمنستان و آنگولا و سودان مطرح شود!

  يا از منظر امنيتي توضيح دهد اسراييل چگونه از اين اختلالات و از نياز مردم به استفاده از فيلترشکن‌ها استفاده مي کند و در واقع در جنگ 12 روزه بهره برده است. يا از حيث اخلاقي يادآور شود نه تنها با اين کار مانع دست‌رسي نوجوانان نشده‌ايم که به عکس کار به جايي رسيده که دختر و پسر نوجوان براي پدر و مادر يا حتي پدربزرگ و مادربزرگ فيلترشکن نصب مي‌کنند!

حتي وقتي شاعر مي‌گويد  «هرگز کسي اين گونه فجيع به کشتنِ خود برنخاست» در ادمه مي‌آورد: «که من به زندگي نشستم!» در اين فقره اما مشخص نيست چرا جماعتي اصرار دارند دست از کشتن آبروي ملي برندارند!

يکي بايد به اينها حالي کند اگر اينترنت را شر مي‌دانيد براي مقابله آن هم با اين شيوه‌ها دير شده چون هم چوب را داريد مي‌خوريد و هم پياز را. هم خلق‌الله با فيلتر شکن دور مي‌زنند و هم انگ محدوديت بر شما مي‌نشيند و هم هزينه اضافي تحميل مي‌شود و اگر همان اوايل دهه 70 کاري مي‌کرديد شايد ثمر مي‌داد. به زبان استعاري جلوي هيتلر را در مونيخ بايد مي‌گرفتيد هر چند که اينترنت هيتلر نيست و اتفاقا به جهان پيراموني امکان رقابت و حضور در صحنه داده است.

اينستاگرام تنها شبکه‌اي براي جلوه‌گري و نمايش نمودها به جاي بودهاي واقعي نيست. همين ديروزرفيق ما در صفحة يک پيرزن روستايي بهترين خوراکي‌ها را با قيمت بسيار مناسب سفارش داد و قرار شد بفرستد و مگر عدالت جز توزيع فرصت‌هاست؟

به عنوان يادداشت بازمي‌گردم. واقعا از اين که نام بلند ايران در کنار توسعه نايافته ترين کشورهاي جهان قرار گيرد بر خود نمي‌لرزيد؟

24 سال قبل وقتي در دي 1380 جرج بوش پسر از سه کشور ايران و کره شمالي و عراق به عنوان محور شرارت ياد کرد جايي نوشتم بخش دردناک‌تر قضيه اين است که بين ما و عراقي که 8 سال در جنگ بوده‌ايم آخر چه اشتراکي است که کنارهم آورده است؟

نمي‌توان از صبح تا شب در صدا و سيما ايران ايران و وطن وطن کرد و به ذکر نام ايران در کنار آنگولا و سودان اهميت نداد.  داستان آب دست شما نيست، در برق هم سرمايه گذاري کافي نشده و عجالتا بايد ساخت با اينترنت چرا اين گونه مي‌کنند؟ مي‌دانيم رييس جمهور و وزير ارتباطات موافق اين وضع نيستند ولي همچنان بايد از شورايي که به جاي مجلس قانون‌گذاري مي‌کند بخواهند پايشان را از روي سيم انيترنت بردارند و خيال نکنند اگر چنين کنند موضوعيت و هويت‌شان در اين شورا زير سؤال مي رود.کافي است به آبروي ملي بينديشند و کمي از آب رفته را به جوي بازگردانند. اين ديگر آب نيست که چون آسمان بخيل شده و بر خلاف پيشينيان نزولات را نه در قنات که در سد و زير تابش آفتاب نگاه مي‌داريم تا تبخير شود بايد در انتظار ايراني تشنه باشيم يا مثل برق نيست که قابل ذخيره سازي نيست و همين است که هست. چون در قضيه اينترنت خودمان با خودمان کرده‌ايم!