مصر 15 سال گاز اسرائيل را مي‌خرد

شرکت خطوط گاز طبيعي اسرائيل (INGL) جزئيات توافق جديد براي صادرات گاز به مصر را اعلام کرده و از برنامه ايجاد يک خط لوله جديد براي انتقال حجم بالاي گاز به اين کشور خبر داده است.

روزنامه «جروزالم پست» گزارش داد که اين شرکت با سه شرکت اصلي صادرکننده گاز، شامل شرکت‌هاي «تامار»، «لويتان» اسرائيلي و «انرجين» انگليسي، به توافق رسيده تا خط لوله‌اي جديد به ارزش 2 ميليارد شيکل (معادل 609 ميليون دلار) براي صادرات گاز توسعه دهند.

اين قرارداد 35 ميليارد دلاري، صادرات حدود 130 ميليارد متر مکعب گاز از ميدان لوياتان در سرزمين هاي اشغالي به مصر تا سال 2040 را شامل مي‌شود و با وجود وعده‌هاي مصر براي تبديل شدن به مرکز صادرات گاز، اين کشور در عمل به واردکننده خالص گاز بدل شده است.

 طول اين خط لوله جديد حدود 65 کيلومتر خواهد بود و مسير آن بين رمات هوفاف، اشاليم و نيتسانا خواهد بود. پيش‌بيني مي‌شود اين خط قادر باشد سالانه حدود 6 ميليارد متر مکعب گاز طبيعي به مصر منتقل کند.

بر اساس بيانيه شرکت اسرائيلي، صادرات اين حجم از گاز مي‌تواند بيش از 150 ميليون شيکل درآمد سالانه براي توسعه بخش گاز طبيعي اسرائيل ايجاد کند. به نوشته جروزالم پست، علاوه بر گسترش صادرات به مصر، اين خط لوله به افزايش سرمايه‌گذاري‌ها در بخش گاز، از جمله اکتشاف ميادين جديد و توسعه ميادين موجود، کمک خواهد کرد.

همکاري اسرائيل و مصر علاوه بر مزاياي اقتصادي، داراي جنبه‌هاي ژئوپليتيک نيز است و مي‌تواند موقعيت اسرائيل را به‌عنوان يک قدرت انرژي در منطقه تقويت کند.

اين گزارش همچنين اشاره مي‌کند که اعلام اين پروژه همزمان با آن است که عمليات تعمير و نگهداري در ميدان گاز تامار اسرائيل باعث شد مصر براي تأمين تقاضاي داخلي، مجبور به خريد محموله‌هاي گاز طبيعي مايع شود.

شرکت انگليسي «انرجين» نيز جمعه گذشته از امضاي توافق 15 ساله‌اي براي انتقال گاز طبيعي از طريق خط لوله «نيتسانا» خبر داد که اسرائيل را به مصر متصل خواهد کرد.

اين پروژه در مصر با مخالفت‌هايي نيز مواجه شده است، زيرا برخي فعالان و کارشناسان اقتصادي معتقدند که مصر بايد بر ميادين گازي خود تمرکز کند و وابستگي به گاز اسرائيل را کاهش دهد. آن‌ها پيشنهاد مي‌کنند که مصر به استخراج ميادين داخلي خود ادامه دهد يا در صورت نياز، گاز مورد نياز خود را از کشورهاي ديگر وارد کند تا استقلال انرژي خود را حفظ کند.

اعتراضات داخلي

اقتصاد مصر و معيشت مردم اين کشور اما اکنون به جريان گاز از سرزمين‌هاي اشغالي وابسته شده است و بسياري از فعاليت‌هاي اقتصادي، صنعتي و توليد برق مصر بر ميادين گازي شرق درياي مديترانه متکي شده‌اند. اين وابستگي باعث شده خط لوله گاز به ابزاري مهم در روابط اقتصادي با اسرائيل تبديل شود و عملاً روند عادي‌سازي اقتصادي با رژيم اشغالگر در سطحي گسترده و بدون مانع دنبال شود.

همزمان روشن است که اين توافق، اسرائيل را در موقعيتي قرار مي‌دهد تا از طريق کنترل منابع گاز، بر نهادهاي تصميم‌گير مصر فشار بياورد. اکنون روشن شدن کارخانه‌ها، توليد برق و حتي تأمين انرژي خيابان‌ها مي‌تواند تحت تأثير تصميمات تل‌آويو قرار گيرد و اقتصاد مصر با نوسانات ارزي و صنعتي جدي مواجه شود. اگرچه در غزه آتش‌بس برقرار است، اما اسرائيل همچنان مي‌تواند طرح‌ها و فشارهاي ديگري در منطقه دنبال کند و پرونده گاز را به ابزاري براي تأثيرگذاري بر سياست‌ها و امنيت اقتصادي مصر تبديل کند.

صادرات گاز اضافي به اروپا

کارشناسان معتقدند، احتمالاً اسرائيل قصد دارد گاز اضافي صادر شده به مصر را از طريق اين کشور به بازارهاي ديگر، به‌ويژه اروپا، منتقل کند. در توافق‌نامه‌اي که در ژوئن 2022 ميان اسرائيل، مصر و اتحاديه اروپا امضا شد، هدف افزايش صادرات گاز طبيعي اسرائيل به اروپا از طريق مصر مشخص شده است.

در اين چارچوب، گاز اسرائيل از طريق تاسيسات مايع‌سازي گاز طبيعي در سواحل مديترانه‌اي مصر به اروپا ارسال مي‌شود. اين مسير به‌ويژه از آن جهت اهميت دارد که اسرائيل فاقد زيرساخت‌هاي صادرات مستقيم به اروپا است و تنها مسير عملي براي صادرات گاز اضافي خود به بازارهاي جهاني از طريق مصر مي‌باشد.