گردش مالي فيلترشکن‌ها برابر با يک اپراتور ايراني

حسين اسلامي، رئيس پيشين هيات مديره سازمان نظام صنفي رايانه‌اي استان تهران شرحي از وضعيت تجارت فيلترشکن در ايران ارائه کرد و گفت: از شهريور 1401 تاکنون با حجم بيشتري از معامله فيلترشکن در کشور مواجه هستيم و هرچند وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات و دولتمردان ديگر هم تاکيد داشته‌اند که فروشندگان فيلترشکن بايد شناخته‌ شوند اما تاکنون هيچ گزارش شفافي درباره مجموعه‌هايي که اين کسب‌وکار را پيش مي‌برند به دست نيامده است.

وي افزود: در حال حاضر هر يک از ما ماهانه رقمي را براي خريد فيلترشکن مي‌پردازيم و اين خدمت در سبد خريد خانوار وارد شده و جايگاه مهمي در اين سبد دارد و حتي گاه در شهري مانند تهران شاهد هستيم هزينه پرداخت‌شده براي فيلترشکن بيشتر از هزينه‌اي است که براي استفاده از اينترنت به اپراتورها پرداخت مي‌شود.

اسلامي اظهار کرد: با اين تفاسير تصويري که از گردش مالي اين کسب‌و‌کار حاصل مي‌شود مي‌تواند دربرگيرنده ارقام هنگفتي باشد اما چون ارقام شفاف نيست، نمي‌توان رقم دقيقي را از درآمد مجموعه‌هاي عرضه‌کننده عنوان کرد. اما مي‌توان گفت که گردش مالي اين کسب‌وکار به اندازه گردش مالي يک اپراتور اينترنت است در حالي که عرضه‌کنندگان اينترنت ماليات پرداخت نمي‌کنند.

رئيس هيات مديره سازمان نظام صنفي رايانه‌اي ادامه داد: کارايي کسب‌وکارهاي مرتبط با فيلترشکن به ناکارآمد شدن سياست فيلترينگ در کشور انجاميده و حتي در استفاده همزمان از سرويس‌هاي داخلي و خارجي اختلال ايجاد کرده است؛ به طور مثال وقتي فيلترشکن فعال است امکان استفاده از پلتفرم‌هاي بانکي از بين مي‌رود.

وي خاطرنشان کرد: فارغ از چالش‌هاي مرتبط با کسب‌وکارها، اجبار به نصب فيلترشکن‌ خانواده‌ها را در محدودسازي دسترسي کودکان در فضاي اينترنت به چالش کشانده و همچنين احتمال نصب بدافزارها را بالا برده و امنيت تلفن‌هاي همراه را پايين آورده است، اين در حاليست که نسل جوان‌تر که به نسل «زِد» معروفند، بيشتر تقاضاي دسترسي به فيلترشکن را دارند اما عموميت استفاده از اين خدمت همه نسل‌ها و از نظر جغرافيايي همه کشور را دربرگرفته است زيرا امروز حتي در ساده‌ترين امور مانند به‌روزرساني برنامه‌ها در گوگل‌پلي نياز به فيلترشکن است در حالي که وزير ارتباطات خود به صراحت اظهار داشته‌اند که نظر کارشناسي ايشان هم بر رفع فيلتر گوگل‌پلي است.

اسلامي گفت: به هر حال اين کسب‌وکار امروز به بيزنس بزرگي تبديل شده که به نظر نمي‌رسد بتوان به راحتي آن را کنترل کرد؛ در حال حاضر بيشتر دسترسي‌ها به زمان پيش از فيلترينگ برگشته و آنچه به جا مانده نارضايتي‌هاي جدي، مشکلات امنيتي و تحميل هزينه خريد فيلترشکن به خانوار است.

اين کارشناس درباره عوامل تاثيرگذار بر قيمت فيلترشکن توضيح داد: قيمت اين سرويس را سختي دسترسي به آن مديريت مي‌کند؛ وقتي دسترسي به فيلترشکن سخت مي‌شود در شرايطي که بخشي از جامعه در فضاهاي فيلترشده از قبيل اينستاگرام، تلگرام و توييتر کسب‌وکار خود را به طور مستقيم و غيرمستقيم پيش مي‌برند، ناچار به پرداخت هزينه فيلترشکن هر قدر هم بالا هستند زيرا در غير اين صورت با از بين رفتن کسب‌وکار خود مواجه مي‌شوند و اينجا ديگر عرضه و تقاضا در قالب يک رفتار اقتصادي مطرح نيست.

وي تصريح کرد: به يقين اخلاق ملي و ديني جامعه ايراني دسترسي به سايت‌هاي غيراخلاقي يا ضدامنيت ملي را تحمل نمي‌کند با اين حال دامنه فيلترينگ امروز به اندازه‌اي وسيع شده که حتي کساني که درگير اين چالش‌هاي غيراخلاقي و غيرديني نيستند با فيلترينگ در کشمکش هستند.

اسلامي در ادامه از ناامن بودن مبادي تامين فيلترشکن گفت و اظهار کرد: مبادي امن نيستند زيرا کسب‌وکارهاي فعال در اين حوزه شناسايي نشده‌اند و ارتباطات تامين‌کنندگان داخلي با اشخاص حقيقي و حقوقي است که در خارج از کشور هستند در نتيجه ما با هيچ مجموعه پاسخگويي مواجه نيستيم و حتي در داخل حاکميت نيز کسي نمي‌تواند شناسايي کند که چه مجموعه‌هايي فيلترشکن عرضه مي‌کنند و البته که تامين‌کنندگان سعي دارند خود را در بالاترين سطح ناشناخته بودن نگاه دارند تا کسب‌وکارشان دچار مشکل نشود.