نفوذ چين در بازار اروپا: وابستگي و رقابت

از سوي ديگر، افزايش حضور چين در بازار اروپا، نگراني‌هايي را در مورد رقابت ناعادلانه و وابستگي اقتصادي به وجود آورده است. کارشناسان اقتصادي، نظرات متفاوتي در مورد نفوذ چين در بازار اروپا دارند. برخي از آنها معتقدند که اين موضوع، فرصت‌هاي جديدي را براي اروپا به ارمغان مي‌آورد، اما برخي ديگر، نگران وابستگي اقتصادي اروپا به چين هستند.

رشد اقتصادي چين و پيامدهاي آن براي اروپا

رشد اقتصادي سريع چين در دو دهه گذشته، اين کشور را به دومين اقتصاد بزرگ جهان تبديل کرده است. اين رشد اقتصادي، منجر به افزايش تقاضا براي کالاها و خدمات در چين شده است. در سال 2022، صادرات چين به اتحاديه اروپا به ارزش 442 ميليارد يورو رسيد که نسبت به سال 2021 بيش از 10 درصد افزايش داشت. اين امر باعث شده است که چين به دومين شريک تجاري بزرگ اتحاديه اروپا تبديل شود. عمده کارشناسان بر اين باورند که نفوذ چين در بازار اروپا، يک پديده پيچيده است و صرفا به چشم تهديد به آن نگاه نمي‌کنند.

سرمايه‌گذاري‌هاي چين در اروپا

چين در سال‌هاي اخير سرمايه‌ گذاري‌هاي قابل‌توجهي در اروپا انجام داده است. اين سرمايه‌گذاري‌ها در بخش‌هاي مختلف، از جمله زيرساخت‌ها، انرژي، و فناوري صورت‌گرفته است. در سال 2022، سرمايه‌گذاري چين در اروپا به ارزش 180 ميليارد يورو رسيد که نسبت به سال 2021 بيش از 50 درصد افزايش داشت. همچنين شرکت‌هاي چيني در حال افزايش حضور خود در بازار اروپا هستند. اين شرکت‌ها در حال رقابت با شرکت‌هاي اروپايي در بخش‌هاي مختلفي از جمله توليد، خرده‌فروشي و فناوري هستند. در سال 2022، شرکت‌هاي چيني بيش از 200 ميليارد يورو در اروپا درآمد داشتند.

رقابت ناعادلانه

برخي از شرکت‌هاي اروپايي معتقدند که شرکت‌هاي چيني از يارانه‌هاي دولتي و ساير حمايت‌هاي دولتي برخوردارند که اين موضوع، رقابت را براي آنها دشوار مي‌کند. يکي از نمونه‌هاي بارز رقابت ناعادلانه شرکت‌هاي چيني، به صنعت فولاد مربوط مي‌شود. شرکت‌هاي چيني با استفاده از يارانه‌هاي دولتي، فولاد را با قيمتي پايين‌تر از قيمت تمام شده در بازارهاي جهاني عرضه مي‌کنند.

علاوه بر اين، برخي از کارشناسان هشدار مي‌دهند که وابستگي بيش از حد اروپا به چين، مي‌تواند اين اتحاديه را در معرض خطر قرار دهد. مسئله رقابت ناعادلانه شرکت‌هاي چيني در اروپا پيچيده و چندوجهي است. اگرچه تعريف واحدي براي «ناعادلانه» وجود ندارد، اينجا به نمونه‌هايي از شيوه‌هايي که اغلب باعث نگراني مي‌شوند اشاره مي‌کنيم.

در اولين مورد مي‌توانيم به کمک‌هاي دولتي و تسهيلات ويژه براي برخي شرکت‌هاي چيني اشاره کنيم. چين تعداد زيادي بنگاه دولتي (SOEs) دارد که از طرف دولت يارانه دريافت مي‌کنند، به منابع مالي با شرايط بهتر دسترسي دارند و هزينه‌هاي عملياتي پايين‌تري نسبت به شرکت‌هاي خصوصي دارند.

دومين مسئله سياست‌هاي صنعتي است. دولت چين سياست‌هاي صنعتي متعددي را براي حمايت از شرکت‌هاي داخلي اجرا مي‌کند، مانند محدود کردن سرمايه‌گذاري خارجي در بخش‌هاي خاص يا ارائه يارانه‌هاي هدفمند براي صنايع خاص. اين امر هم شرايط رقابت برابر را براي شرکت‌هاي اروپايي دشوار مي‌کند.

يکي ديگر از مزاياي شرکت‌هاي چيني به نسبت شرکت‌هاي اروپايي، نقض حقوق مالکيت فکري (IP) است. شرکت‌هاي چيني اغلب متهم به توليد و فروش کالاهاي تقلبي و سرقت ادبي در حوزه مالکيت فکري، مانند پوشاک، لوازم الکترونيکي و نرم‌افزار هستند. اين اقدامات مي‌تواند به اعتبار برندهاي اروپايي آسيب برساند و سود آن‌ها را کاهش دهد.

نکته بعدي انتقال اجباري فناوري است. برخي از شرکت‌هاي اروپايي که در چين فعاليت مي‌کنند، گزارش داده‌اند که براي انجام کار تحت فشار قرار گرفته‌اند تا فناوري خود را به شرکاي چيني منتقل کنند.

دامپينگ زيست‌محيطي هم موردي است که به آن اشاره مي‌شود. ممکن است شرکت‌هاي چيني بتوانند با رعايت نکردن قوانين زيست‌محيطي کالاها را با هزينه‌هاي پايين‌تري توليد کنند. در نهايت اينکه برخي از شرکت‌هاي چيني متهم به نقض حقوق کارگري، مانند استفاده از کار اجباري يا پرداخت دستمزد پايين هستند. اين امر مي‌تواند به آن‌ها مزيت ناعادلانه‌اي نسبت به شرکت‌هاي اروپايي که ملزم به رعايت استانداردهاي بالاتر هستند، بدهد.

اتحاديه اروپا براي رسيدگي به اين نگراني‌ها اقداماتي انجام داده است، از جمله انجام تحقيقات در مورد موارد مشکوک به دريافت يارانه‌هاي ناعادلانه و تقويت قوانين مالکيت فکري خود. با اين حال، يافتن راه حل‌هاي مؤثر همچنان يک چالش به حساب مي‌آيد.

رقص ظريف اتحاديه اروپا و چين

دولت‌هاي اروپايي، به دنبال راه‌هايي براي مقابله با نفوذ چين در بازار اروپا هستند. آنها در تلاش‌اند تا با همکاري با يکديگر، قوانين و مقرراتي را وضع کنند که رقابت عادلانه را تضمين کند.

اتحاديه اروپا در تلاش است تا رويکردي متعادل در قبال چين اتخاذ کند. اين اتحاديه، خواهان حفظ روابط تجاري قوي با چين است، اما درعين‌حال، به دنبال کاهش وابستگي اقتصادي خود به اين کشور و مقابله با رقابت ناعادلانه است.

در سال 2021، اتحاديه اروپا يک استراتژي جديد در قبال چين منتشر کرد. اين استراتژي، بر اساس سه رکن اصلي، يعني همکاري، رقابت، و مقابله بنا شده است. اتحاديه اروپا در تلاش است تا با همکاري با چين در زمينه‌هايي مانند تغييرات آب‌وهوايي و مبارزه با پاندمي کوويد-19، روابط خود با اين کشور را تقويت کند.

درعين‌حال، اتحاديه اروپا براي مقابله با رقابت ناعادلانه از سوي چين، اقداماتي را انجام داده است. به‌عنوان‌مثال، اين اتحاديه در سال 2021، يک ابزار جديد براي بررسي سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي را معرفي کرد.

نتيجه‌گيري

افزايش نفوذ چين در بازار اروپا، پيامدهاي اقتصادي و سياسي متعددي دارد. از نظر اقتصادي، اين موضوع مي‌تواند منجر به کاهش قيمت‌ها و افزايش تنوع محصولات براي مصرف‌کنندگان اروپايي شود. اما درعين‌حال، مي‌تواند منجر به ازدست‌رفتن شغل در اروپا و وابستگي اقتصادي اين قاره به چين شود.

از نظر سياسي، افزايش نفوذ چين مي‌تواند به چالش‌هايي براي اتحاديه اروپا منجر شود. چين، خواهان افزايش نفوذ خود در جهان است و اين موضوع مي‌تواند با منافع اتحاديه اروپا در تضاد باشد. واردات از چين هميشه وجود داشته است اما حالا تبديل به يک هيولاي در حال رشد شده که بسياري از شرکت‌هاي اروپايي را حسابي نگران کرده است. آنها معتقدند که شرکت‌هاي چيني از مزاياي غيرمنصفانه‌اي برخوردارند و اين موضوع، رقابت را براي آنها دشوار مي‌کند. رقص آهسته اتحاديه اروپا و چين در بازار اروپا، ادامه خواهد داشت و مهارت و ظرافت زيادي نياز است تا هر دو طرف بتوانند از مزاياي آن بهره‌مند شوند.